Proszę czekać trwa pobieranie danych
Rodzaj orzeczenia Postanowienie - umorzenie
Data 6 lipca 2016
Dotyczy Zakaz zrzeszania się w związkach zawodowych prokuratorów i pracowników Instytutu Pamięci Narodowej
Miejsce publikacji
OTK ZU A/2016, poz. 54
Pobierz orzeczenie w formacie doc

Pobierz [58 KB]
Postanowienie z dnia 6 lipca 2016 r. sygn. akt K 21/16
przewodniczący: Andrzej Rzepliński
sprawozdawca: Małgorzata Pyziak-Szafnicka
Komparycja
Tenor
postanawia
Uzasadnienie
I - część historyczna
II - uzasadnienie prawne
Zdanie odrębne
Zdanie odrębne
Rodzaj orzeczenia Postanowienie - umorzenie
Data 6 lipca 2016
Dotyczy Zakaz zrzeszania się w związkach zawodowych prokuratorów i pracowników Instytutu Pamięci Narodowej
Miejsce publikacji
OTK ZU A/2016, poz. 54

54/A/2016

POSTANOWIENIE
z dnia 6 lipca 2016 r.
Sygn. akt K 21/16

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Rzepliński - przewodniczący
Stanisław Biernat
Zbigniew Jędrzejewski
Leon Kieres
Julia Przyłębska
Małgorzata Pyziak-Szafnicka - sprawozdawca
Stanisław Rymar
Piotr Tuleja
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz
Andrzej Wróbel
Marek Zubik,
po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 lipca 2016 r., wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności:
art. 11 ust. 6 w związku z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016 r. poz. 152, ze zm.) w zakresie, w jakim zakazuje prokuratorom i pracownikom Instytutu Pamięci Narodowej zrzeszania się w związkach zawodowych, z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12, art. 31 ust. 3 i art. 59 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
postanawia:
na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293) umorzyć postępowanie.

Uzasadnienie

I

1. Rzecznik Praw Obywatelskich we wniosku z 18 kwietnia 2016 r. wniósł o zbadanie zgodności art. 11 ust. 6 w związku z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2016 r. poz. 152, ze zm.; dalej: ustawa o IPN) w zakresie, w jakim zakazuje prokuratorom i pracownikom Instytutu Pamięci Narodowej zrzeszania się w związkach zawodowych, z art. 59 ust. 1 w związku z art. 12, art. 31 ust. 3 i art. 59 ust. 4 Konstytucji.
Wnioskodawca w uzasadnieniu wniosku zauważył, że zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy o IPN Prezes Instytutu Pamięci Narodowej nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z godnością urzędu. Z art. 11 ust. 6 ustawy o IPN wynikało natomiast, że warunki, o których mowa w ust. 1-3 i 5, powinni spełniać również prokuratorzy i pracownicy IPN. Oznaczało to, że zarówno prokuratorzy jak i pracownicy IPN nie mogli należeć do związku zawodowego, co naruszało ich konstytucyjną wolność zrzeszania się w związkach zawodowych.
2. Pismem z 22 czerwca 2016 r. Rzecznik Praw Obywatelskich, korzystając z uprawnienia wynikającego z art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293), cofnął wniosek z 18 kwietnia br i wniósł o umorzenie postępowania.

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Przystępując do rozpoznania sprawy Trybunał wziął pod uwagę, że w dniu 30 sierpnia 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293; dalej: ustawa o TK z 2015 r.). W wyroku z 9 marca 2016 r., sygn. K 47/15 (OTK ZU nr A/2016, poz. 2), Trybunał Konstytucyjny stwierdził w całości niekonstytucyjność ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2217; dalej: ustawa nowelizująca). Skutkiem wyroku TK jest to, że obowiązująca ustawa o TK z 2015 r. podlega stosowaniu w wersji nieuwzględniającej zmian wprowadzonych ustawą nowelizującą. Z uwagi na obalenie domniemania konstytucyjności ustawy nowelizującej w całości, a także poszczególnych jej przepisów, w szczególności art. 2, a także art. 1 pkt 10, art. 1 pkt 12 lit. a i art. 1 pkt 14, zagadnienia dotyczące wyznaczania terminów rozpraw i posiedzeń (art. 80 i art. 87 ust. 2 ustawy o TK z 2015 r.), liczby sędziów wymaganej do orzekania i większości, w jakiej zapadają wyroki w pełnym składzie (art. 44 ust. 3 i art. 99 ust. 1 ustawy o TK z 2015 r.) reguluje ustawa o TK z 2015 r. w brzmieniu sprzed nowelizacji.
2. Stosownie do art. 49 ust. 2 ustawy o TK z 2015 r., „Cofnięcie wniosku (…) może nastąpić najpóźniej w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy”.
Orzecznictwo ukształtowane pod rządami ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) w zakresie dotyczącym cofnięcia wniosku zachowuje swoją aktualność w obecnym stanie prawnym (zob. postanowienie z 21 czerwca 2016 r., sygn. U 3/14, OTK ZU nr A/2016, poz. 42). Przyjmuje się, że prawo do cofnięcia wniosku w powyższym terminie mieści się w granicach swobodnego uznania wnioskodawcy i jest jednym z przejawów zasady dyspozycyjności, na której opiera się postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym (por. postanowienia TK z: 15 lipca 2010 r., sygn.  K 21/09, OTK ZU nr 6/A//2010, poz. 64; 9 kwietnia 2013 r., sygn. K 20/12, OTK ZU nr 4/A/2013, poz. 43; 17 lipca 2014 r., sygn. K 19/13, OTK ZU nr 7/A/2014, poz. 82; 16 czerwca 2015 r., sygn. K 30/13, OTK ZU nr 6/A/2015, poz. 92). Ponieważ w niniejszej sprawie termin rozprawy nie został jeszcze wyznaczony, wycofanie wniosku przez Rzecznika Praw Obywatelskich było skuteczne.
W tej sytuacji Trybunał postanowił umorzyć postępowanie na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK z 2015 r.

Zdanie odrębne

sędziego TK Zbigniewa Jędrzejewskiego
do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 6 lipca 2016 r., sygn. akt K 21/16
Na podstawie art. 99 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293; dalej: ustawa o TK), zgłaszam zdanie odrębne do postanowienia z dnia 6 lipca 2016 r. o sygn. K 21/16.
1. Uważam, że postanowienie zostało wydane niezgodnie z przepisami ustawy o TK. Trybunał oparł swoje orzeczenie na niewłaściwym reżimie prawnym.
2. W niniejszej sprawie Trybunał przyjął, że tryb postępowania przed Trybunałem reguluje ustawa o TK w kształcie określonym wyrokiem TK z dnia 9 marca 2016 r., sygn. K 47/15. To założenie jest sprzeczne z art. 190 ust. 3 w związku z art. 190 ust. 2 Konstytucji.
3. Zgodnie z art. 190 ust. 2 Konstytucji, orzeczenia Trybunału w sprawach wymienionych w art. 188 Konstytucji podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Z art. 190 ust. 3 zdanie pierwsze Konstytucji wynika, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego.
Zakładając, że ustawodawca konstytucyjny działał racjonalnie i używał w przepisach prawnych tych samych wyrażeń na określenie tych samych instytucji prawnych nie można różnicować znaczenia pojęć „ogłoszenie” występujących w ust. 2 i 3 art. 190 Konstytucji.
Wynika z tego, że określone w art. 190 ust. 3 Konstytucji sformułowanie, iż orzeczenie TK wchodzi w życie z dniem ogłoszenia należy interpretować zgodnie z art. 190 ust. 2 Konstytucji. Oznacza to, że w art. 190 ust. 3 Konstytucji chodzi o ogłoszenie orzeczenia TK w tym organie urzędowym, w którym będący przedmiotem orzeczenia Trybunału akt normatywny był opublikowany.
4. W wypadku orzeczenia TK z 9 marca 2016 r., mogłoby ono wejść w życie po jego ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Od tego momentu wywoływałoby skutki derogacyjne w nim przewidziane, a tym samym doprowadziłoby do zmian w systemie prawa.
Skoro jednak w momencie wydawania postanowienia o sygn. K 21/16, wyrok o sygn. K 47/15 nie został ogłoszony w Dzienniku Ustaw, jego sentencja nie może określać trybu postępowania przed Trybunałem, gdyż orzeczenie to nie weszło w życie.
Z tego względu, orzekając w niniejszej sprawie, Trybunał powinien stosować przepisy ustawy o TK, w brzmieniu wynikającym z tekstu jednolitego ogłoszonego 8 marca 2016 r. oraz odpowiednie przepisy przejściowe ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2217; dalej: ustawa o zmianie ustawy o TK).
5. Z powyższych względów, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o TK w związku z art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, postanowienie wydane w niniejszej sprawie, powinno zapaść w pełnym składzie, to znaczy w składzie co najmniej trzynastu sędziów (art. 44 ust. 3 ustawy o TK).

Zdanie odrębne

sędziego TK Julii Przyłębskiej
do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 6 lipca 2016 r., sygn. akt K 21/16
Na podstawie art. 99 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 293) zgłaszam zdanie odrębne do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie o sygn. akt K 21/16.
Zdanie odrębne uzasadniam następująco:
1. Skład orzekający w niniejszej sprawie jest niezgodny z przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 2015 o Trybunale Konstytucyjnym r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 293; dalej: ustawa o TK), zmienionej ustawą z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2217; dalej: ustawa o zmianie ustawy o TK).
2. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 9 marca 2016 r. wydane w sprawie o sygn. K 47/15 nie weszło w życie, dlatego tryb postępowania przed Trybunałem nadal reguluje ustawa o TK w kształcie określonym ustawą o zmianie ustawy o TK, która nie utraciła mocy obowiązującej.
3. Art. 190 ust. 3 in principio Konstytucji stanowi, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
4. Art. 190 ust. 2 zdanie pierwsze Konstytucji stanowi, że ogłoszenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego następuje w organie urzędowym, w którym będący przedmiotem orzeczenia akt normatywny był ogłoszony. Dopiero na skutek opisanej w art. 190 ust. 2 Konstytucji publikacji, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie (vide: art. 190 ust. 3 in principio Konstytucji) i wywołuje skutki derogacyjne w nim przewidziane.
5. Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o TK, w niniejszej sprawie Trybunał powinien orzekać w pełnym składzie sędziów Trybunału, to jest z udziałem co najmniej trzynastu sędziów (art. 2 ust. 1 zdanie drugie ustawy o zmianie ustawy o TK w związku z art. 44 ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 3 ustawy o TK w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o TK).
Twoja sesja wygasła!
Twoja sesja wygasła
musisz odświeżyć stronę klikając na przycisk poniżej