W skardze konstytucyjnej złożonej 7 stycznia 2003 r., uzupełnionej pismem procesowym z 17 marca 2003 r., zarzucono, że art. 8 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 ze zm.; dalej: ustawa o najmie lokali) jest niezgodny z art. 32, art. 33, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji.

Za podstawę skargi konstytucyjnej przyjęto naruszenie konstytucyjnej ochrony praw majątkowych, w szczególności prawa najmu w aspekcie zasady równości. Skarżąca wskazała, że w sposób nieuzasadniony w katalogu osób, które z mocy ustawy wstępują w stosunek najmu po śmierci dotychczasowego najemcy pominięto zstępnych rodzeństwa, równocześnie ustawodawca przewiduje takie uprawnienie dla osoby pozostającej z najemcą we wspólnym pożyciu.

Skarżąca dochodziła ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, w którym mieszkała od urodzenia do chwili śmierci najemcy – siostry babki skarżącej. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Skierniewicach z 27 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I C 170/2000) oddalono powództwo skarżącej o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu. Sąd Rejonowy uznał, że skarżąca spełniła warunek mieszkania w lokalu z najemcą do dnia jego śmierci i nie posiada tytułu prawnego do zajmowania innego lokalu mieszkalnego, nie może być jednak zaliczona do kręgu osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu, gdyż zgodnie z art. 8 ustawy o najmie lokali zstępni rodzeństwa nie należą do tej kategorii. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 13 grudnia 2001 r. (sygn. akt III Ca 1180/01) oddalono apelację skarżącej od wyroku pierwszej instancji. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi z 2 kwietnia 2002 r. (sygn. akt III Ca 1180/01) odrzucono kasację skarżącej od wyroku drugiej instancji. Postanowieniem Sądu Najwyższego z 10 lipca 2002 r. (sygn. akt II CZ 59/02) oddalono zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi. Postanowienie Sądu Najwyższego zostało doręczone skarżącej 4 listopada 2002 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wskazany w skardze konstytucyjnej zarzut niezgodności art. 8 ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych z art. 33 Konstytucji ma charakter oczywiście bezzasadny. Zgodnie ze wskazanym wzorcem konstytucyjnym kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej jakości, zabezpieczenia społecznego oraz zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń (art. 33 Konstytucji). Skarżąca przedmiotem skargi konstytucyjnej uczyniła natomiast regulację pozbawiającą zstępnych rodzeństwa zmarłego najemcy możliwości wstąpienia w stosunek najmu. Art. 8 ustawy o najmie lokali nie wprowadza zróżnicowania praw kobiet i mężczyzn w zakresie wstąpienia w stosunek najmu. Nie ulega zatem wątpliwości, że między zaskarżoną regulacją a wskazanym wzorcem konstytucyjnym, gwarantującym równe prawa kobiet i mężczyzn, nie zachodzi żaden związek normatywny. W związku z powyższym, na podstawie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w zakresie odnoszącym się do zgodności art. 8 ustawy o najmie lokali z art. 33 Konstytucji.

Z uzasadnienia skargi konstytucyjnej wynika, że zasadniczym zarzutem sformułowanym przez skarżącą jest naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji) w aspekcie ochrony praw majątkowych (art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji) oraz obowiązku władz publicznych prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych (art. 75 ust. 1 Konstytucji). W tym zakresie skarga konstytucyjna spełnia wymagania materialne i formalne określone w art. 79 ust. 1 Konstytucji i przepisach ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a tym samym może zostać skierowana do merytorycznego rozpoznania.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.