W sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego skardze konstytucyjnej zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.). Zaskarżonym unormowaniom k.p.a. skarżący zarzucił niezgodność z art. 79 oraz art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji. Uzasadniając zarzuty postawione wobec zakwestionowanych przepisów k.p.a., skarżący wskazał na okoliczność przedłużającego się postępowania sądowego, ograniczającego i dyskryminującego go w wielu dziedzinach życia osobistego i zawodowego. Wyjaśnił, że opieszałe i nierzetelne działania organów ścigania oraz wymiaru sprawiedliwości doprowadziły do przedawnienia jego sprawy i niemożności uchylenia krzywdzącej decyzji o zwolnieniu ze służby.

Postanowieniem z 20 listopada 2007 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu tego orzeczenia wskazano, że skarżący nie dopełnił prawnych wymogów warunkujących korzystanie z tego rodzaju środka ochrony praw i wolności. W szczególności postawieniu zarzutów niekonstytucyjności przepisów k.p.a. nie towarzyszyło wskazanie przez skarżącego sposobu, w jaki unormowania te naruszyły wymienione jako podstawa skargi przepisy Konstytucji.

Zażalenie na postanowienie Trybunału skierował pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, że przepisy k.p.a. nie są zsynchronizowane z unormowaniami kodeksu postępowania karnego. Powoduje to, że praktyczne działanie regulacji k.p.a. staje się nadmiernie rygorystyczne. W przypadku skarżącego, wskutek nieuzasadnionej przewlekłości postępowania karnego, doszło do przekroczenia terminów wynikających z art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. W zażaleniu podkreślono ponadto, że skarżący nie ograniczył się jedynie do przywołania przepisów Konstytucji, ujętych jako podstawa wniesionej skargi, ale przedstawił też szczegółowe uzasadnienie tezy o ich naruszeniu przez zaskarżone unormowania k.p.a. W szczególności dotyczyło to art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zasadniczą przesłanką podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia o odmowie nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej było stwierdzenie, że nie dopełniono w niej wymogu wskazania sposobu, w jaki zakwestionowane przepisy k.p.a. naruszyły gwarantowane w Konstytucji prawa i wolności (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK/). Wśród przepisów powołanych w skardze jako jej podstawa znalazły się: art. 79 oraz art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji. Argumentacja zażalenia pomija w tym zakresie problem dopełnienia przesłanek skargi w odniesieniu do art. 79 ust. 1 Konstytucji. W tym więc zakresie Trybunał ogranicza się do powtórzenia i zaaprobowania stanowiska wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu.

Względem art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3 oraz art. 52 ust. 1 Konstytucji, przywołanych jako układ odniesienia kontroli zaskarżonych przepisów k.p.a., stwierdzić należy, że zarzuty zażalenia także nie podważają słuszności rozstrzygnięcia Trybunału. Ponownie podkreślić należy, iż poprawne, zgodne z wymogami ustawy o TK, wykonanie obowiązku wskazania, jakie konstytucyjne prawa i wolności zostały naruszone przez przepisy stanowiące przedmiot skargi, polegać musi na szczegółowym, uzasadnieniu tezy o ich niekonstytucyjności. Argumenty towarzyszące temu muszą koncentrować się na wykazaniu merytorycznej niezgodności zachodzącej między treścią norm stanowiących przedmiot wnoszonej skargi konstytucyjnej, a konstytucyjną regulacją stosownych praw lub wolności, wskazywanych przez skarżącego jako podstawa jego skargi. Tym samym, nie spełnia powyższego wymagania taki sposób uzasadnienia stawianych zarzutów, który wykazuje jedynie, że sytuacja faktyczna skarżącego, w sferze determinowanej treścią powoływanych praw lub wolności, uległa pogorszeniu wskutek tego, iż kwestionowane w skardze przepisy zostały wobec niego zastosowane. Jest tak zwłaszcza w przypadku, gdy ukształtowanie tej sytuacji nastąpiło wskutek prowadzenia wobec skarżącego odrębnego postępowania i wydania w jego efekcie orzeczenia, na podstawie innych – aniżeli zaskarżone – przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji ponownie należy podkreślić, że sytuacja skarżącego w zakresie korzystania z prawa wyrażonego w tym przepisie zdeterminowana została prowadzonym wobec niego postępowaniem karnym. To właśnie okoliczność jego nadmiernego przedłużenia wpłynęła na możliwości i zakres korzystania z tychże praw i wolności. Słusznie jednak podkreślił Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, że zarówno postępowanie to, jak i wydane w jego ramach orzeczenia, nie były oparte na przepisach k.p.a., stanowiących przedmiot wniesionej przez skarżącego skargi konstytucyjnej. Nie było więc uzasadnione pośrednie „połączenie” negatywnej oceny zaistniałych ograniczeń skarżącego w korzystaniu z przysługujących mu praw podmiotowych, z merytoryczną treścią art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. Zabieg ten w żadnym razie nie mógł być uznany za prawidłowe wykonanie przez skarżącego obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

Odnośnie natomiast do zarzutów skargi konstytucyjnej skierowanych wobec art. 65 ust. 1 Konstytucji, także przywołanego przez skarżącego jako układ odniesienia kontroli zaskarżonych przepisów k.p.a., stwierdzić należy, że nie kwalifikują się one do uznania za oczywiście bezzasadne. Dopiero taka zaś ich kwalifikacja dawałaby podstawę do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Nie ulega wątpliwości, że argumentacja samej skargi konstytucyjnej, jak i zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego, konstruowana jest w specyficzny sposób. Kwestionując zgodność z Konstytucją unormowań k.p.a., skarżący wskazuje w pierwszym rzędzie na brak ich zsynchronizowania z przepisami innych aktów prawnych, w pierwszym rzędzie tymi, które stanowiły podstawę prawną dla postępowania karnego prowadzonego wobec skarżącego. Odrębnym problemem pozostaje w związku z tym – skądinąd zasługujący na negatywną ocenę – przedłużający się tok tego postępowania. Tym niemniej nie można uznać, aby taki właśnie „poziomy” sposób uzasadnienia niekonstytucyjności przepisów kwestionowanych za pomocą skargi konstytucyjnej był niedozwolony i nie mógł być uznany za poprawne wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Zdaniem Trybunału, można przyjąć, że uzasadnienie skargi konstytucyjnej zmierza więc do specyficznie „zakresowego” ujęcia wadliwej normy prawnej wywiedzionej z przepisów k.p.a. Takie jej określenie determinuje jednak konieczność sformułowania przez Trybunał pełnej merytorycznej oceny przedstawionych przez skarżącego zarzutów. Ocena ta nie może być jednak podejmowana w ramach wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej, która zmierzać może jedynie do przesądzenia, czy wniesiona skarga konstytucyjna nie zawiera braków formalnych oraz, czy sformułowane w niej zarzuty nie są oczywiście bezzasadne.

Przyjmując więc, że w odniesieniu do zarzutu niezgodności art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. z postanowieniem art. 65 ust. 1 Konstytucji żadna ze wskazanych wyżej przesłanek odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w istocie nie wystąpiła, należało uwzględnić zażalenie wniesione na postawienie Trybunału Konstytucyjnego.

W pozostałym zakresie podstawy skargi konstytucyjnej zażalenia nie uwzględniono.

W skardze konstytucyjnej z 20 listopada 2006 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego, zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.; dalej: k.p.a.). W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej zaskarżonym przepisom skarżący zarzucił niezgodność z art. 79 Konstytucji oraz z przepisami Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 6 i art. 13).

Skarga konstytucyjna złożona została w związku z następującą sprawą. W związku z uchyleniem (wyrokiem Sądu Najwyższego z 12 lutego 1998 r., sygn. akt IV KRN 369/96) orzeczeń stanowiących podstawę zwolnienia skarżącego ze służby w Policji, skarżący zwrócił się z wnioskiem o wszczęcie formalności związanych z przywróceniem go do pracy. Następnie, w wyniku wznowienia postępowania w sprawie zwolnienia skarżącego ze służby, Małopolski Komendant Wojewódzki Policji, decyzją z 25 czerwca 2004 r. (nr L.dz.-Ah-955/2004), odmówił uchylenia rozkazu personalnego w sprawie zwolnienia i jednocześnie stwierdził wydanie tego rozkazu z naruszeniem prawa. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano na treść art. 146 § 1 k.p.a., zgodnie z którym uchylenie decyzji z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 8 k.p.a. nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 5 lat. W ocenie organu, termin ten w przypadku skarżącego został przekroczony. W tym stanie rzeczy Komendant ograniczył się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji o zwolnieniu ze służby z naruszeniem prawa (art. 151 § 2 k.p.a.). W wyniku wniesionego odwołania, Komendant Główny Policji wydał 6 października 2004 r. decyzję nr 44, którą uchylił decyzję Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego z 25 czerwca 2004 r. i stwierdził wyłącznie wydanie rozkazu personalnego zwalniającego skarżącego ze służby z naruszeniem prawa. W uzasadnieniu podkreślił, że wznowienie postępowania w sprawie skarżącego nastąpiło z urzędu, natomiast żądanie skarżącego dotyczące weryfikacji decyzji w trybie art. 154 § 1 k.p.a. pozostało dotychczas nierozpatrzone. Skarga skarżącego na powyższą decyzję została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 kwietnia 2005 r. (sygn. akt II SA/Wa 2560/04). Sąd nie dopatrzył się naruszenia prawa przy wydawaniu zaskarżonej decyzji. Skarga kasacyjna od tego orzeczenia została następnie oddalona wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 maja 2006 r. (sygn. akt I OSK 1125/05). Sąd stwierdził, że skarga kasacyjna skarżącego pozbawiona była usprawiedliwionych podstaw.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej, przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącego i w jaki sposób – jego zdaniem – zostały naruszone przez zakwestionowane przepisy k.p.a.

W piśmie z 10 stycznia 2007 r. skarżący ponownie powołał się na zarzut naruszenia art. 79 ust. 1 Konstytucji, statuującego prawo do skargi konstytucyjnej. Uzupełnił uzasadnienie skargi w ten sposób, że przywołał treść licznych przepisów Konstytucji (art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 52 ust. 1 i 2, art. 65 ust. 1, a także art. 45 ust. 1), jak również postanowień E.K.P.Cz.iO., wskazując na ich naruszenie wywołane przedłużającym się procesem sądowym ograniczającym i dyskryminującym skarżącego w wielu dziedzinach życia osobistego i zawodowego. Podkreślił, że opieszałe i nierzetelne postępowanie organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości doprowadziło do przedawnienia jego sprawy i niemożności uchylenia krzywdzącej go decyzji o zwolnieniu ze służby.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

Jednym z podstawowych wymogów postawionych przez ustawodawcę przed podmiotem korzystającym ze skargi konstytucyjnej jest konieczność wskazania, jakie – przysługujące mu w świetle Konstytucji – wolności lub prawa i w jaki sposób zostały naruszone przez przepisy zakwestionowane w skardze konstytucyjnej (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym). W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skarg podkreślano w związku z tym wielokrotnie, że prawidłowe wykonanie powyższego obowiązku nie może sprowadzać się do samego tylko powołania przepisów Konstytucji wraz z przytoczeniem ich treści. Zadaniem skarżącego jest sformułowanie szczegółowej argumentacji, która służyć winna uprawdopodobnieniu zarzutu merytorycznej niezgodności zachodzącej między przepisami stanowiącymi przedmiot wnoszonej skargi a unormowaniami określonymi przez skarżącego jako jej podstawa. Z obowiązku powyższego nie jest władny zwolnić skarżącego – działający w własnej inicjatywy – Trybunał Konstytucyjny. Konsekwencją zasady wyrażonej w art. 66 ustawy o TK jest niemożność jakiegokolwiek uzupełnienia, czy też modyfikowania zarzutów przedstawionych przez skarżącego, tak bowiem należy rozumieć i interpretować ustawowy zwrot „związanie granicami skargi konstytucyjnej”. Trzeba też zwrócić uwagę, że zarzut niezgodności przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego kwestionowanych za pomocą skargi konstytucyjnej odnoszony być może wyłącznie do unormowań zawartych w Konstytucji. Zastosowane w art. 79 ust. 1 Konstytucji określenia „konstytucyjne wolności lub prawa”, „zgodności z Konstytucją”, jak również „wolności lub prawa albo obowiązki określone w Konstytucji” nie pozostawiają wątpliwości, że wzorzec kontroli przepisów kwestionowanych za pomocą skargi nie może być konstruowany w oparciu o inne – aniżeli zawarte w Konstytucji – unormowania. Już w tym miejscu stwierdzić więc należy, iż wyklucza to weryfikację kwestionowanych przepisów k.p.a. w świetle przepisów zamieszczonych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Obywatela, która jest aktem normatywnym nieposiadającym w prawie polskim rangi konstytucyjnej.

Uwzględniając powyższe okoliczności, stwierdzić należy, że wniesiona skarga konstytucyjna nie spełnia przesłanek dopuszczalności korzystania z tego środka ochrony. Sformułowane przez skarżącego zarzuty niekonstytucyjności art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. nie zostały poparte argumentami, które realizowałyby omówione wyżej wymogi. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 79 Konstytucji, zarówno uzasadnienie skargi, jak i treść pisma mającego uzupełnić jej braki nie dostarczają argumentów przemawiających na rzecz niezgodności kwestionowanych przepisów k.p.a. z tym unormowaniem Konstytucji. W szczególności brak jest jakiegokolwiek wyjaśnienia, w jaki sposób ograniczają lub pozbawiają one skarżącego prawa do korzystania ze skargi konstytucyjnej jako szczególnego środka ochrony wolności lub praw.

Także w odniesieniu do pozostałych wymienionych przez skarżącego unormowań konstytucyjnych stwierdzić należy, że skarga nie zawiera wyjaśnienia, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Podkreślić trzeba, że stawiając zarzut niekonstytucyjności określonych przepisów, winien skarżący przedstawić argumentację koncentrującą się na zachodzącej między nimi treściowej niezgodności z unormowaniami Konstytucji statuującymi określone prawa i wolności. Argumentacja ta nie może jednak koncentrować się wyłącznie na problemie sposobu zastosowania tych przepisów w indywidualnej sprawie skarżącego. Zauważyć należy, iż uprzednie zastosowanie przepisów kwestionowanych za pomocą skargi stanowi warunek dopuszczalności ich późniejszego zaskarżenia. Niemniej jednak, to nie na płaszczyźnie stosowania prawa koncentrować się winna argumentacja przedstawiana przez skarżącego. W przypadku analizowanej skargi zarzuty naruszenia prawa wiążą się zaś wyłącznie z tą właśnie sferą. Dodatkowo, zarzuty skargi odnoszą się głównie do problemu sposobu postępowania organów władzy publicznej wobec skarżącego; postępowania, które wyznaczone było treścią innych przepisów aniżeli te, zakwestionowane w skardze konstytucyjnej. Skarżący odnosi bowiem zarzut naruszenia (względnie ograniczenia) konstytucyjnych praw i wolności przede wszystkim do problemu opieszałego prowadzenia postępowania sądowego w sprawie karnej, czego efektem stało się następnie „przedawnienie” możliwości uchylenia ostatecznej decyzji w przedmiocie zwolnienia go ze służby w Policji. Nie podejmując w tym miejscu oceny tego rodzaju zarzutów skarżącego, trzeba jednak zauważyć, że podstawą prawną zarówno tego postępowania, jak i podejmowanych w jego toku kolejnych orzeczeń sądowych, nie były przepisy art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. Wyklucza to więc możliwość oceny zastrzeżeń zgłoszonych w skardze jako uzasadnienia dla zarzutu niekonstytucyjności tych przepisów.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, orzeka się jak w sentencji.