1. Skargą konstytucyjną z 28 września 2005 r. skarżąca spółka Browary Grudziądz sp. z o.o. (dalej: skarżąca spółka, skarżąca)
wniosła o zbadanie zgodności § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego
(Dz. U. Nr 27, poz. 269, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 22 marca 2002 r.), w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. z 2006 r. Nr
72, poz. 500, ze zm.), w zakresie, w jakim nie uprawnia do skorzystania z przewidzianych w nim ulg w podatku akcyzowym podatników
produkujących piwo, którzy rozpoczęli sprzedaż piwa w danym roku podatkowym, z art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 Konstytucji.
Sprawa zawisła przed Trybunałem Konstytucyjnym w związku z następującym stanem faktycznym.
Decyzją Naczelnika Urzędu Celnego w Toruniu (nr 432000-PA-9110-2/2004/JK/ZG) określono skarżącej spółce wysokość zobowiązania
podatkowego w podatku akcyzowym za miesiąc luty 2003 r. w kwocie 49 101,00 zł. W odwołaniu od powyższej decyzji do Dyrektora
Izby Celnej w Toruniu skarżąca podniosła, że decyzja została wydana na podstawie błędnej interpretacji § 18 ust. 1 rozporządzenia
z 22 marca 2002 r., co uniemożliwiło jej skorzystanie z prawa do obniżenia podatku akcyzowego, gdyż warunkiem skorzystania
z prawa do obniżenia podatku na podstawie tego przepisu jest dokonywanie sprzedaży piwa, w określonych w przepisie limitach,
w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podatkowy. Z uwagi na to, że w czasie obowiązywania tego przepisu skarżąca dopiero
rozpoczęła działalność gospodarczą – w roku poprzedzającym nie dokonywała w ogóle sprzedaży piwa i w związku z tym pozbawiona
była wspomnianej ulgi.
Dyrektor Izby Celnej w Toruniu nie uwzględnił zarzutów skarżącej i utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
Na powyższą decyzję Dyrektora Izby Celnej spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Wyrokiem
z 28 czerwca 2005 r., sygn. akt I SA/Bd/254/05, sąd oddalił skargę.
Zdaniem skarżącej, zaskarżony przepis narusza konstytucyjną zasadę równości wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz
zasadę sprawiedliwości opodatkowania (art. 84 Konstytucji).
Odmowa możliwości skorzystania z ulgi w roku podatkowym podmiotom, które rozpoczynają działalność gospodarczą w tym roku,
jest – jej zdaniem – nieuzasadniona i stawia te podmioty w gorszej sytuacji, mimo że spełniają pozostałe kryteria będące warunkami
skorzystania z ulgi.
Dokonanie zróżnicowania podmiotów i przyznanie prawa do ulgi tylko tym, którzy w poprzednim roku podatkowym dokonywali sprzedaży,
skarżąca uznała za niesprawiedliwe i naruszające zasadę równości w zakresie obciążania obowiązkiem podatkowym. Kryteria takie
– zdaniem skarżącej – są nieadekwatne w odniesieniu do celu ulgi, jakim jest zmniejszenie ciężaru podatkowego dla małych browarów.
Ustawodawca, określając normatywną treść obowiązku podatkowego, obowiązany jest bowiem do poszanowania konstytucyjnej zasady
równości i związanej z nią zasady sprawiedliwości społecznej. W opinii skarżącej, wymaganie to dotyczy również określania
ulg podatkowych.
2. Rzecznik Praw Obywatelskich (dalej: Rzecznik), zgłaszając swój udział w postępowaniu, w piśmie z 18 października 2006 r.
zajął stanowisko, że § 18 ust. 1 rozporządzenia z 22 marca 2002 r. w zakresie, w jakim uniemożliwia podatnikom, którzy rozpoczęli
w danym roku podatkowym sprzedaż piwa, obniżkę podatku akcyzowego, jest niezgodny z art. 32 w związku z art. 84 Konstytucji.
W ocenie Rzecznika, kwestionowany § 18 ust. 1 rozporządzenia wprowadza zróżnicowanie podmiotów w zakresie uprawnienia do obniżenia
należnego podatku akcyzowego.
W odniesieniu do zarzutu niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 32 w związku z art. 84 Konstytucji, Rzecznik stwierdził,
że zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny ma kryterium, na podstawie którego organ wydający rozporządzenie wyznaczył krąg
podmiotów uprawnionych do skorzystania z obniżki podatku akcyzowego. Zdaniem Rzecznika, cechy istotne w omawianym zakresie
wyznaczają: status podatnika podatku akcyzowego oraz działalność gospodarcza prowadzona przez podatnika polegająca na sprzedaży
piwa. Cechami tymi charakteryzują się również podmioty, które dopiero rozpoczęły działalność gospodarczą, polegającą na produkcji
i sprzedaży piwa. Paragraf 18 ust. 1 rozporządzenia różnicuje sytuację tych podmiotów, przyjmując jako kryterium zróżnicowania
datę rozpoczęcia sprzedaży wyprodukowanego piwa.
W świetle powyższego, Rzecznik uznał, że nastąpiło odstępstwo od zasady równego traktowania w zakresie stosowania obniżek
podatku akcyzowego. Zróżnicowania nie można dokonywać bowiem według dowolnie ustalonego kryterium. Musi być ono proporcjonalne
do wagi interesów, które zostaną naruszone w wyniku nierównego traktowania podmiotów podobnych. Poza tym zróżnicowanie musi
pozostawać w jakimś związku z innymi wartościami, zasadami czy normami konstytucyjnymi.
Zdaniem Rzecznika kwestionowany § 18 ust. 1 rozporządzenia nie spełnia tych wymagań.
Ponadto Rzecznik podniósł, że kwestionowany przepis nie realizuje również wytycznych z art. 37 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku
od towarów i usług, zobowiązujących Ministra Finansów do uwzględnienia sytuacji poszczególnych podmiotów będących podatnikami
podatku akcyzowego. Zdaniem Rzecznika, Minister Finansów nie wziął pod uwagę, że podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą
zmuszone są do ponoszenia zwiększonych wydatków inwestycyjnych na uruchomienie działalności. To zaś skłaniać powinno Ministra
Finansów do obniżenia podatku akcyzowego względem tych właśnie podmiotów.
Rzecznik wskazał też na treść art. 5 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101,
poz. 1178, ze zm.), zgodnie z którym podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych
prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. W ocenie Rzecznika, ten przepis ustawy należy odczytywać również
w aspekcie podatkowym: jako jednakowe dla wszystkich podmiotów prowadzących dany rodzaj działalności warunki korzystania z
ulg, zwolnień i obniżek podatkowych.
3. Minister Finansów w piśmie z 3 listopada 2006 r. zajął stanowisko, że § 18 ust. 1 rozporządzenia z 22 marca 2002 r. w zakresie,
w jakim nie uprawnia do skorzystania z przewidzianych w nim ulg w podatku akcyzowym podatników produkujących piwo, którzy
rozpoczęli sprzedaż piwa w danym roku podatkowym, nie jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 Konstytucji.
W uzasadnieniu stanowiska Minister Finansów stwierdził, że skarżąca nie wykazała, w jaki sposób regulacja zawarta w § 18 ust.
1 rozporządzenia naruszyła wskazane przepisy konstytucyjne.
Powołując się na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Minister wskazał, że naruszenie zasady równości oceniane jest z punktu
widzenia wyboru kryterium zróżnicowania podmiotów, jako cechy istotnej. Stwierdzenie, że prawo nie traktuje podmiotów podobnych
w podobny sposób, prowadzić może do badania dopuszczalności takiego zróżnicowania w świetle zasady równości. Ustawodawcy przysługuje
przy tym swoboda co do określenia cechy relewantnej, według której dokonywane jest zróżnicowanie sytuacji prawnej poszczególnych
adresatów.
Ponadto, wziąwszy pod uwagę obszar regulacji normatywnej, która dotyczy instytucji ulgi podatkowej, stwierdził, że nie korzysta
ona z jakiejś szczególnej ochrony konstytucyjnej, ponieważ stanowi pewien wyłom od zasady powszechności opodatkowania. Jeśli
chodzi o krąg podmiotów uprawnionych i zakres przysługującego zwolnienia, Minister Finansów wskazał, że ustawodawca korzysta
z daleko idącej swobody regulacyjnej, pozwalającej na przyjęcie najbardziej adekwatnego – w jego ocenie – mechanizmu ekonomicznego
korzystania z danej ulgi podatkowej. Samo zatem zawężenie zakresu podmiotowego uprawnionych do skorzystania z ulgi nie uzasadnia
jeszcze – zdaniem Ministra – przyjęcia negatywnej kwalifikacji konstytucyjnej takiego przepisu.
Według Ministra Finansów, sytuację podatników w niniejszej sprawie należy oceniać według cechy, którą są limity ilościowe
sprzedanego piwa, w roku poprzedzającym rok podatkowy. Z tego punktu widzenia, w takiej samej sytuacji są zarówno ci, którzy
rozpoczynają działalność w danym roku podatkowym, jak i ci, którzy korzystają z ulgi na podstawie § 18 ust. 1 rozporządzenia,
gdyż w roku, w którym rozpoczynali tego rodzaju działalność gospodarczą, również nie korzystali z ulgi.
Nadto Minister wyjaśnił, że uzależnienie możliwości skorzystania z prawa do obniżenia podatku akcyzowego od dokonania sprzedaży
w określonych limitach, w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podatkowy, podyktowane było względami ekonomicznymi i społecznymi.
Ulga dla nowo powstałych browarów mogłaby bowiem sprzyjać nadużyciom polegającym na corocznym otwieraniu nowych browarów i
przekraczaniu, deklarowanych w oświadczeniach, limitów ilościowych planowanej sprzedaży piwa.
Odnosząc się do zarzutów naruszenia art. 84 Konstytucji, Minister Finansów powołał się na utrwalony w orzecznictwie TK pogląd
o daleko idącej swobodzie ustawodawcy w kształtowaniu prawa daninowego, a w szczególności w odniesieniu do stanowienia ulg
i zwolnień, ze względu na to, że o ich zakresie nie decydują przesłanki prawne, ale ekonomiczne i społeczne, znajdujące uzasadnienie
w wartościach chronionych konstytucyjnie.
Następstwem swobody ustawodawcy w kształtowaniu wskazanych elementów prawa daninowego jest ograniczenie kompetencji Trybunału
Konstytucyjnego, który nie jest uprawniony do oceny celowości poszczególnych rozwiązań, przyjmowanych przez ustawodawcę, jeżeli
uregulowania te nie godzą w sposób oczywisty w inne zasady i wartości konstytucyjne.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Przepis § 18 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 27,
poz. 269, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 22 marca 2002 r.) brzmi następująco:
„Podatnicy, którzy w roku kalendarzowym poprzedzającym rok podatkowy sprzedali:
1) do 20.000 hl piwa – mogą obniżyć należny podatek akcyzowy o 20,00 zł/hl,
2) do 70.000 hl piwa – mogą obniżyć należny podatek akcyzowy o 10,00 zł/hl,
3) do 150.000 hl piwa – mogą obniżyć należny podatek akcyzowy o 8,00 zł/hl,
4) do 200.000 hl piwa – mogą obniżyć należny podatek akcyzowy o 6,00 zł/hl”.
Przepis ten został zaskarżony w zakresie, w jakim nie uprawnia do skorzystania z przewidzianych w nim ulg w podatku akcyzowym
podatników produkujących piwo, którzy rozpoczęli sprzedaż piwa w danym roku podatkowym.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 221, poz. 2196) stworzyło
możliwość skorzystania z ulg w podatku akcyzowym również dla powyższej grupy podatników.
Zgodnie z § 20 ust. 4 tego rozporządzenia, podatnicy rozpoczynający działalność mogą skorzystać z obniżenia należnego podatku
akcyzowego, jeżeli w dniu złożenia pierwszej deklaracji podatku akcyzowego złożą właściwemu naczelnikowi urzędu celnego oświadczenie
o zadeklarowanej w tym roku podatkowym sprzedaży piwa, która nie przekroczy jednego z limitów ilościowych określonych w ust.
1. Przepis powyższy wprowadził zatem regulację umożliwiającą browarom rozpoczynającym działalność gospodarczą w 2004 r. skorzystanie
z ulgi już w pierwszym roku działalności.
Zmiana ta, choć dotyczy wprost zakresu zaskarżenia w niniejszej sprawie, nie uzasadnia umorzenia postępowania ze względu na
utratę mocy obowiązującej aktu normatywnego, która nastąpiła przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał (art. 39 ust. 1 pkt
3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym; Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 39
ust. 3 ustawy, przepis, którego konstytucyjność została zakwestionowana, zachowuje moc obowiązującą, dopóki na jego podstawie
są lub mogą być podejmowane indywidualne akty stosowania prawa. Przepis § 18 ust. 1 rozporządzenia z 22 marca 2002 r. w zaskarżonym
brzmieniu stał się bowiem podstawą wydania ostatecznego orzeczenia w sprawie skarżącej.
2. Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania kwestii zgodności § 18 ust. 1 rozporządzenia z 22 marca 2002 r. w zaskarżonym
zakresie z art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 Konstytucji, Trybunał Konstytucyjny zbadał w pierwszej kolejności, czy skarga
spełnia wymagania, od których uzależniona jest dopuszczalność kontroli merytorycznej. Trybunał Konstytucyjny obowiązany jest
bowiem, na każdym etapie postępowania, do zbadania, czy nie zachodzi któraś z ujemnych przesłanek wydania wyroku, skutkujących
obligatoryjnym umorzeniem postępowania (por. np. postanowienia TK z: 5 grudnia 2001 r., sygn. K 31/00, OTK ZU nr 8/2001, poz.
269; z 20 marca 2002 r., sygn. K 42/01, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 21).
Zgodnie z art. 79 Konstytucji obligatoryjną przesłanką merytorycznego rozpoznania skargi jest wyczerpanie drogi prawnej, tzn.
walor ostateczności indywidualnego aktu stosowania prawa, na podstawie którego orzeczono o wolnościach lub prawach albo o
obowiązkach skarżącego, określonych w Konstytucji.
Trybunał zbadał, czy w rozpatrywanej sprawie wyczerpano drogę prawną, przysługującą skarżącej w sferze stosowania prawa. Należy
nadmienić, że skarżąca zrezygnowała z wniesienia skargi kasacyjnej, od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, do Naczelnego
Sądu Administracyjnego.
W postanowieniu z 28 czerwca 2006 r. (sygn. Ts 178/05, OTK ZU nr 3/B/2006, poz. 118) Trybunał Konstytucyjny dopuścił skargę
do badania merytorycznego, stwierdzając, że posiada ona walor ostateczności, mimo niewniesienia skargi kasacyjnej do NSA.
Trybunał uznał bowiem, że w sytuacji skarżącej wniesienie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego nie było
możliwe, ze względu na brak przesłanek do wniesienia tego rodzaju środka zaskarżenia.
Podtrzymując swe poprzednie stanowisko, Trybunał stwierdza, że również w rozpatrywanej sprawie wyrok WSA w Bydgoszczy posiada
walor ostateczności, mimo niewniesienia skargi kasacyjnej do NSA.
3. Z kolei Trybunał zbadał, czy zaskarżając przepis § 18 ust. 1 rozporządzenia, skarżąca wskazała konstytucyjną wolność lub
prawo, które zostało naruszone w wyniku wydania ostatecznego orzeczenia WSA, oraz sposób naruszenia tego prawa lub wolności
(art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK).
Przesłanką dopuszczalności złożenia skargi konstytucyjnej nie jest bowiem każde naruszenie przepisów Konstytucji, ale tylko
takie, w wyniku którego nastąpiło naruszenie konstytucyjnego prawa lub wolności jednostki.
Skarga konstytucyjna musi zatem zawierać również wskazanie, które z określonych w Konstytucji wolności lub praw zostały naruszone,
oraz określenie sposobu naruszenia.
W niniejszej sprawie, skarżąca jako wzorzec kontroli powołała art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny
uznał za konieczne zbadanie, czy tak określony zarzut może uzasadniać skuteczne wniesienie, a w konsekwencji – merytoryczne
rozpoznanie, skargi konstytucyjnej.
Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego stanowiskiem, art. 32 Konstytucji wyraża przede wszystkim zasadę
ogólną i dlatego winien być odnoszony do konkretnych przepisów Konstytucji. Mamy tu do czynienia z sytuacją „współstosowania”
dwóch przepisów Konstytucji; a więc nie tylko z prawem do równego traktowania, ale ze skonkretyzowanym prawem do równej realizacji
określonych wolności i praw konstytucyjnych (por. postanowienie TK z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001,
poz. 225).
W rozpatrywanej sprawie skarżąca podnosi zarzut naruszenia zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji), domagając się przyznania
prawa do obniżenia stawki podatku akcyzowego, na gruncie stanu prawnego obowiązującego wówczas, gdy zaskarżony przepis, wykluczający
ją z kręgu podmiotów uprawnionych do skorzystania z ulgi – stał się podstawą wydania decyzji, określającej wysokość jej zobowiązania
podatkowego.
Zdaniem skarżącej, ukształtowanie przez normodawcę prawa do skorzystania z obniżki podatku akcyzowego w sposób uniemożliwiający
skorzystanie z niej już w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej jest niesprawiedliwe i narusza zasadę równości
w zakresie obciążania obowiązkiem podatkowym. Formułując taki zarzut, skarżąca wskazała tutaj także jako wzorzec kontroli
konstytucyjnej (pomocniczy) art. 84 Konstytucji.
Zgodnie z art. 84 Konstytucji, określającym zasadę sprawiedliwości podatkowej, „Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów
i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie”. Przepis ten nakłada zatem na każdego obowiązek świadczenia
podatków określonych aktem rangi ustawowej na rzecz Skarbu Państwa.
Sprawiedliwość podatkowa urzeczywistniana jest poprzez powszechność i równość opodatkowania (por. A. Gomułowicz, Zasada sprawiedliwości podatkowej, Warszawa 2001, s. 36).
Powszechność opodatkowania odnosi się do obowiązku partycypowania wszystkich w utrzymywaniu państwa, jako dobra wspólnego,
w zakresie wyznaczonym przez obowiązek podatkowy wynikający z ustawy. Ale równość opodatkowania nie jest równością bezwzględną
i dopuszcza indywidualizację obciążenia podatkowego w sposób odpowiedni do zdolności płatniczej podatników (por. W. Nykiel,
Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002, s. 77).
Równość opodatkowania zakłada, zgodnie z art. 217 Konstytucji, że nakładanie podatków lub innych danin publicznych, określanie
podmiotów i przedmiotów opodatkowania oraz stawek podatkowych następuje w drodze ustawy. Przyznanie zwolnienia lub ulgi wpływa
na zmianę obciążenia podatkowego. Ulgi, których zasady przyznawania określone są w drodze ustawy (art. 217 Konstytucji), stanowią
wyjątki od zasady powszechności i równości opodatkowania (por. wyrok TK z 7 czerwca 1999 r., sygn. K. 18/98, OTK ZU nr 5/1999,
poz. 95).
Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że art. 84 Konstytucji, określający zasady powszechności i równości opodatkowania, musi
być interpretowany z uwzględnieniem art. 217 Konstytucji, przyznającego ustawodawcy możliwość określania zasad przyznawania
ulg. Powszechność i równość opodatkowania, wynikające z art. 84 Konstytucji, składające się na zasadę sprawiedliwości opodatkowania,
nie mogą więc być traktowane w sposób absolutny. Prowadziłoby to bowiem do zakwestionowania możliwości określania ulg przez
ustawodawcę.
Wskazując jako wzorce kontroli konstytucyjnej art. 32 ust. 1 w związku z art. 84 Konstytucji i argumentując, że zaskarżony
przepis naruszył, wynikające z tych przepisów Konstytucji, zasadę równości i zasadę sprawiedliwości opodatkowania, skarżąca
nie wykazała, jakie jej prawo konstytucyjne zostało naruszone. Skarżąca podnosi bowiem, że zaskarżony przepis narusza zasadę
równości w zakresie obciążania obowiązkiem podatkowym, a w konsekwencji również zasadę sprawiedliwości opodatkowania. Gdyby
zasada równości, tak rozumiana przez skarżącą, miała być realizowana także w odniesieniu do ulg podatkowych, oznaczałoby to
uznanie konstytucyjnego prawa do równego traktowania w przyznawaniu ulg podatkowych, co, jak wspomniano, godziłoby w ogóle
w możliwość ustawowego określania zasad przyznawania ulg podatkowych, dopuszczalnych na podstawie art. 217 Konstytucji. Godziłoby
zresztą w ogóle w istotę ulgi, zakładającej nierówne traktowanie w ramach pewnej kategorii podatników.
Trybunał Konstytucyjny przypomina swe wcześniejsze stanowisko, że z art. 84 Konstytucji można wyprowadzić zasadę powszechności
ponoszenia ciężarów publicznych oraz poszukiwać w jego treści ochrony w takim zakresie, w jakim wprowadzone przepisy są niezgodne
z podstawowymi założeniami, wynikającymi z tej zasady. „Jednakże zarzut taki może stać się podstawą skargi konstytucyjnej
tylko wówczas, gdy skarżący jest w stanie wykazać, że przez naruszenie tej zasady doszło do naruszenia przysługujących mu
praw i wolności konstytucyjnych” (postanowienie TK z 28 lutego 2007 r., sygn. SK 78/06, OTK ZU nr 2/A/2007, poz. 21).
4. Wypowiadając się wielokrotnie w kwestii zasady powszechności i równości opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji,
Trybunał Konstytucyjny uznawał daleko idącą swobodę ustawodawcy w zakresie prowadzenia polityki podatkowej. Wskazywał bowiem,
że „Funkcją odpowiednio ukształtowanego sytemu podatkowego jest – jak wiadomo – zapewnienie państwu dochodów umożliwiających
ponoszenie zakładanych wydatków” (wyrok TK z 7 czerwca 1999 r., sygn. K. 18/98).
Trybunał, przy okazji rozpatrywania tej sprawy, pragnie podkreślić, że ustalenie przez ustawodawcę kryteriów przyznawania
ulg podatkowych, wynikających bezpośrednio z przesłanek ekonomicznych lub społecznych, należy do ustawodawcy.
Daleko idąca swoboda ustawodawcy odnosząca się do wyboru realizowanych celów i instrumentów temu służących nie oznacza zupełnej
arbitralności. Swoboda ta ograniczona jest obowiązkiem poszanowania zasad i wartości konstytucyjnych. Dotyczy to w szczególności
dochowania należytej legislacji, transparentności wprowadzanych regulacji i ich uzasadnienia, przestrzegania zasady zaufania
do państwa i stanowionego przez nie prawa (art. 2 Konstytucji), jak również zachowania odpowiedniej rangi przepisów, w jakich
mogą być stanowione.
Przy okazji rozpatrywania tej skargi należy nadmienić, że skarżąca, a zwłaszcza Rzecznik Praw Obywatelskich, kwestionując
przyjęte przez Ministra Finansów kryterium, wskazują na argumenty o charakterze ekonomicznym. Zdaniem skarżącej, przyjęte
w zaskarżonym przepisie kryterium stawiałoby podatników dopiero rozpoczynających działalność, a spełniających pozostałe kryteria,
w sytuacji znacznie gorszej, na samym starcie działalności gospodarczej.
Rzecznik natomiast argumentuje, że sytuacja podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży
piwa „powinna skłaniać organ wydający rozporządzenie do stosowania wobec tych podmiotów obniżki podatku akcyzowego”. Trybunał
Konstytucyjny pragnie podkreślić, że ocena trafności przyjętej polityki podatkowej, a w konsekwencji także polityki gospodarczej
w tym zakresie – nie leży w kompetencjach Trybunału.
Trybunał nie poddał zaskarżonego przepisu kontroli konstytucyjnej z punktu widzenia zgodności z zasadami gospodarki rynkowej
oraz zgodności z art. 65 ust. 5 Konstytucji – o czym wspomina Rzecznik. Trybunał nie poddał również zaskarżonego przepisu
kontroli konstytucyjnej w zakresie, w jakim miałby on ograniczać wolność działalności gospodarczej skarżącej.
Rzecznik nadmienia też, że organ wydający rozporządzenie nie uwzględnił przy jego wydawaniu wytycznych zawartych w ustawie.
Żaden ze wspomnianych zarzutów Rzecznika nie znalazł odzwierciedlenia w rozpatrywanej skardze, ani w jej „petitum”, ani w
uzasadnieniu. Trybunał przypomina, że zgodnie z art. 66 ustawy o TK „Trybunał orzekając jest związany granicami wniosku, pytania
prawnego lub skargi”.
Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.