R.C.L. 19 sierpnia 2009 r. wystąpił ze skargą konstytucyjną o zbadanie zgodności art. 4 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o ekstradycji, sporządzonej w Waszyngtonie dnia 10 lipca 1996 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 93, poz. 1066; dalej: umowa o ekstradycji) z art. 55 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 Konstytucji.

Formułując pod adresem art. 4 ust. 1 umowy o ekstradycji zarzut niekonstytucyjności, skarżący koncentruje się na wykazaniu, że „możliwość ekstradycji obywatela polskiego nie wynika z treści umowy międzynarodowej, która jedynie odsyła do systemu prawa i pozostawia rozstrzygnięcie dopuszczalności ekstradycji obywatela polskiego urzędnikowi w ramach uznania administracyjnego, dodatkowo bez żadnych jasnych i klarownych przesłanek takiego uznania, co powoduje, iż przepis w takim brzmieniu jest zupełnie niedookreślony i nieostry, co jest jawnie sprzeczne z zasadami demokratycznego państwa prawnego”.

Skarga została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Sąd Okręgowy w Krakowie (Wydział III Karny) postanowieniem z 9 czerwca 2009 r. (sygn. akt III Kop 48/09) – utrzymanym w mocy postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 28 lipca 2009 r. (II Wydział Karny; sygn. akt II AKz 296/09) – stwierdził, po pierwsze, dopuszczalność wydania skarżącego (obywatela polskiego) stronie amerykańskiej w celu przeprowadzenia postępowania karnego w sprawie 07-80128-CR-Hurley, dotyczącej oszustwa oraz – po drugie – niedopuszczalność wydania skarżącego w celu przeprowadzenia postępowania karnego w sprawie 05-80089-CR-Cohn, dotyczącej fałszywego oświadczenia i krzywoprzysięstwa. W dniu 24 sierpnia 2009 r. Minister Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej, rozpoznając wniosek Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych Ameryki z 31 marca 2008 r. o wydanie obywatela polskiego R.C.L., postanowił wydać skarżącego organom wymiaru sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych Ameryki w celu przeprowadzenia postępowania karnego w sprawie oszustwa oraz odmówić wydania skarżącego w zakresie zarzutów złożenia fałszywego oświadczenia i krzywoprzysięstwa (nr PR VI Oz 597/08/E). Kopia postanowienia Ministra Sprawiedliwości została przez skarżącego doręczona Trybunałowi 24 września 2009 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), Trybunał może wydać postanowienie tymczasowe o zawieszeniu lub wstrzymaniu wykonania orzeczenia w sprawie, której dotyczy skarga konstytucyjna, jeżeli wykonanie wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia mogłoby spowodować skutki nieodwracalne, wiążące się z dużym uszczerbkiem dla skarżącego lub gdy przemawia za tym ważny interes publiczny lub inny ważny interes skarżącego.

Postanowienie tymczasowe ma specyficzny charakter, stanowi bowiem rozstrzygnięcie formalne i akcesoryjne, o ograniczonym zasięgu czasowym. Zapada ono na posiedzeniu niejawnym, nie kończy postępowania, nie ma charakteru ostatecznego (może zostać uchylone w razie ustania przyczyn, dla których zostało wydane) i może wywierać skutki jedynie w toku postępowania. Stanowi ono jedyną formę, w której Trybunał Konstytucyjny – będący „sądem prawa”, nie zaś „sądem faktów” – może ingerować w toczące się postępowanie indywidualne, w zakresie ograniczonym przedmiotowo i czasowo, z uwagi na ustawowo sprecyzowane szczególne okoliczności (por. postanowienie tymczasowe z 23 stycznia 2008 r., SK 3/08, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 13).

Podstawą wydania postanowienia tymczasowego mogą być okoliczności wskazane w art. 50 ust. 1 ustawy o TK, co oddziela niejako możliwość wydania postanowienia tymczasowego od merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Trybunał Konstytucyjny wyjaśniał w swych orzeczeniach, że rozstrzygnięcia dotyczące zastosowania tego środka powinny być – co do zasady – podejmowanie dopiero wtedy, gdy skarga, w związku z którą może być wydane postanowienie tymczasowe, spełnia formalne warunki jej dopuszczalności (por. postanowienie tymczasowe z 23 stycznia 2008 r. SK 48/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 12 i powołane tam orzeczenia). Jeżeli jednak – już na etapie rozpoznania wstępnego – Trybunał Konstytucyjny stwierdzi zaistnienie przesłanki określonej w art. 50 ust. 1 ustawy o TK, to postanowienie tymczasowe może zostać wydane przed podjęciem rozstrzygnięcia w sprawie dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej (por. postanowienia TK z: 27 kwietnia 2006 r., Ts 72/06 i 28 listopada 2006 r., Ts 226/06, niepubl.).

2. Trybunał Konstytucyjny uznaje, że za wstrzymaniem wykonania postanowienia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 sierpnia 2009 r. o wydaniu i częściowej odmowie wydania państwu obcemu osoby ściganej, do czasu rozpoznania skargi konstytucyjnej R.C.L., przemawia fakt, że wykonanie powołanego postanowienia mogłoby spowodować skutki nieodwracalne, wiążące się z dużym uszczerbkiem dla skarżącego. Rozpatrywanie skargi konstytucyjnej R.C.L. – po jego wydaniu stronie amerykańskiej – byłoby, z punktu widzenia skarżącego, bezprzedmiotowe.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.