Wnioskiem z 15 lutego 2005 r. Krajowa Rada Notarialna zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.) jest niezgodny z art. 13 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) w związku z art. 92 ust. 1 i art. 7 Konstytucji, a także z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) i z art. 22 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2005 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku poprzez: wskazanie, w jakim zakresie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.) jest niezgodny z art. 13 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) w związku z art. 7 Konstytucji.

W piśmie z 27 lipca 2005 r. Krajowa Rada Notarialna odniosła się do stwierdzonego przez Trybunał Konstytucyjny braku formalnego wniosku.

Postanowieniem z 13 września 2005 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu wnioskowi Krajowej Rady Notarialnej w zakresie stwierdzenia zgodności § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.; dalej: rozporządzenie w sprawie rejestru transakcji) z art. 22 Konstytucji.

Uzasadniając powyższe postanowienie, Trybunał Konstytucyjny zwrócił uwagę na wyraźne oświadczenie wnioskodawcy, iż zarzut naruszenia przez § 7 zaskarżonego rozporządzenia zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji), nie dotyczy notariuszy. Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wnioskowanie o zbadanie zgodności kwestionowanego przepisu z art. 22 Konstytucji, leży poza zakresem działania Krajowej Rady Notarialnej. Przedstawiona wyżej argumentacja jednoznacznie wskazywała, że wnioskodawca zmierzał do realizacji celów ogólnospołecznych – ochrony interesów każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą przed niekonstytucyjnym ograniczeniem tej wolności. Trybunał Konstytucyjny ustalił zatem, iż powyższa sprawa nie mieści się w zakresie działania Krajowej Rady Notarialnej, co – w konsekwencji – stanowiło przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi.

W zażaleniu z 26 września 2005 r. wnioskodawca zaskarżył postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 13 września 2005 r., wnosząc „o jego uchylenie oraz przekazanie przedmiotowego wniosku do rozpoznania na rozprawie”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Podmiot legitymowany szczegółowo, który występuje do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie hierarchicznej zgodności norm, ma obowiązek wykazać, że posiada zdolność wnioskową, konieczną z punktu widzenia wszczęcia postępowania przed Trybunałem. Musi zatem udowodnić, że jest jednym z podmiotów wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, a ponadto uzasadnić, że kwestionowany akt normatywny (lub jego część) dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust. 2 Konstytucji).

Na płaszczyźnie procesowej, wnioskodawca jest zobligowany wykazać swoją legitymację nie później niż do dnia wydania przez Trybunał Konstytucyjny postanowienia o odmowie nadania wnioskowi dalszego biegu (por. postanowienie z 27 listopada 2002 r., sygn. Tw 25/02, OTK ZU nr 4/B/2002, poz. 232). Rozpatrując zażalenie, Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu. Oznacza to, że Trybunał na etapie rozpoznania zażalenia analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń, przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

2. Pierwszy argument zażalenia kwestionuje przedstawione przez Trybunał Konstytucyjny znaczenie terminu „sprawa”, o której stanowi art. 191 ust. 2 ustawy zasadniczej. Wnioskodawca twierdzi, że wyłącznie akt normatywny – jako przedmiot kontroli – winien „dotyczyć spraw objętych zakresem działania” podmiotu inicjującego postępowanie. Natomiast „wniosek może obejmować zbadanie z dowolnym wzorcem kontroli, a (...) legitymacja jest ograniczona jedynie poprzez merytoryczną zasadność”.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego powyższe wyjaśnienia cechuje nietrafność, gdyż wnioskodawca definiując, na użytek zażalenia, termin „sprawa”, przyjął takie jego rozumienie, które funkcjonuje wyłącznie na gruncie języka polskiego. Co istotne, pominął okoliczność, iż Konstytucja wielokrotnie posługuje się określeniem „sprawa” (np. art. 45 ust. 1, art. 111 ust. 1, art. 125 ust. 1, art. 191 czy art. 193), a poprzestanie na znaczeniu językowym nie wystarcza, by objaśnić, czym jest „sprawa” w znaczeniu konstytucyjnym (por. wyrok TK z 10 maja 2000 r., sygn. K. 21/99, OTK ZU nr 4/2000, poz. 109). Stąd, Trybunał Konstytucyjny przypomina ponownie, że wstępne rozpoznanie wniosku obejmuje ustalenie, jakie „sprawy” objęte są zakresem działania wnioskodawcy zgodnie z art. 191 ust. 2 Konstytucji, a następnie stwierdzenie, czy zarówno zaskarżony akt normatywny, jak i powołane dla jego kontroli wzorce, należą do uprzednio wyznaczonego zakresu działania podmiotu legitymowanego szczegółowo. W licznych orzeczeniach Trybunał Konstytucyjny podnosił, że o ile, na podstawie art. 191 ust. 2 Konstytucji, wnioskodawca ma zdolność kwestionowania danego przepisu, o tyle wskazane przezeń wzorce kontroli nie mieszczą się w jego zakresie działania. W tym znaczeniu zestawienie przedmiotu i wzorców kontroli pozwalało uznać, że zakres działania podmiotu, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, nie obejmuje rozpatrywanej „sprawy” i z tego powodu Trybunał odmawiał nadania wnioskowi dalszego biegu (por. postanowienie z 18 stycznia 2005 r., sygn. akt Tw 34/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 2 i powołane tam orzecznictwo).

Krajowa Rada Notarialna dowodzi także, iż „art. 188 pkt 1 i 3 w zw. z art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji (...), byłby normą pustą, albowiem określony przez tę normę wzorzec kontroli – Konstytucja – nie mógłby zostać nigdy powołany, jako że Konstytucja nie dotyczy spraw objętych zakresem działania konkretnie określonych podmiotów”.

Trybunał Konstytucyjny wyraża przekonanie, że powyższy pogląd wnioskodawcy opiera się na nieporozumieniu. Dorobek orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego potwierdza bowiem jednoznacznie, że adresatami wielu postanowień ustawy zasadniczej są właśnie podmioty legitymowane szczegółowo (organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, ogólnokrajowe organy związków zawodowych, ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych), które wskazując zakres zaskarżenia, zgodnie z art. 191 ust. 2 Konstytucji, skutecznie inicjują postępowanie w sprawie hierarchicznej zgodności norm (por. wyroki TK z: 4 maja 2004 r., sygn. K 40/02, OTK ZU nr 5/A/2004, poz. 38; 3 listopada 2004 r., sygn. K 18/03, OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 103; 18 stycznia 2005 r., sygn. K 15/03, OTK ZU nr 1/A/2005, poz. 5; 23 czerwca 2005 r., sygn. K 17/04, OTK ZU nr 6/A/2005, poz. 66).

Należy przy tym zwrócić uwagę na niekonsekwencję i brak spójności w argumentacji przedstawionej przez wnioskodawcę. Skoro Krajowa Rada Notarialna, będąc podmiotem legitymowanym szczegółowo, nie mogłaby – jak twierdzi – „nigdy” zarzucić naruszenia konstytucyjnego wzorca kontroli, to dlaczego nie dostrzega rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego, który postanowił o nadaniu dalszego biegu jej wnioskowi w zakresie zbadania zgodności § 7 rozporządzenia w sprawie rejestru transakcji, w szczególności w związku z art. 92 ust. 1 i art. 7 Konstytucji.

3. W drugim argumencie zażalenia, kwestionującym odmowę nadania wnioskowi dalszego biegu w zakresie badania zgodności § 7 zaskarżonego rozporządzenia z art. 22 Konstytucji, Krajowa Rada Notarialna podnosi, że „w rzeczywistości notariusze są osobami prowadzącymi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.)”. W ocenie wnioskodawcy, przedstawione wyjaśnienie wystarczająco przekonuje o prawidłowości powołania art. 22 Konstytucji jako wzorca kontroli w rozpatrywanej sprawie.

Wobec powyższego Trybunał Konstytucyjny przypomina, że intencją ustrojodawcy, na gruncie art. 191 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji, było przyznanie ochrony tylko takim interesom wskazanych w nim podmiotów, które odznaczają się pewnymi wspólnymi cechami. Są to – odpowiednio – interesy pracownicze, interesy pracodawców w związku z zatrudnianiem pracowników oraz interesy związane z wykonywaniem zawodu. Przy wyznaczeniu zakresu działania organizacji zawodowej, w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji, należy wziąć pod uwagę to, że uprawnienie do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego zostało jej przyznane w tym samym przepisie, co uprawnienie związków zawodowych i organizacji pracodawców (art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji).

Trybunał ponownie podkreśla, że użycie w przepisie konstytucyjnym zwrotów „organizacja zawodowa” oraz „organizacja pracodawców”, nie zaś „osoba prowadząca działalność gospodarczą” czy „przedsiębiorca”, ma istotne znaczenie dla wyznaczenia kręgu podmiotów uprawnionych do występowania w sprawie hierarchicznej kontroli zgodności norm. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje stanowisko wyrażone w postanowieniu z 7 lipca 2003 r. (sygn. Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 1), iż „racjonalny ustawodawca, który chciałby objąć interesy gospodarcze szczególną ochroną, wyrażającą się w możliwości kierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego, przyznałby takie uprawnienie organizacjom powołanym do reprezentowania właśnie takich interesów swoim członkom (np. izbom gospodarczym)”. Skoro ustrojodawca nie przyjął innego rozwiązania, to „zdolność wnioskowa” organizacji zawodowej dotyczy tylko takich interesów jej członków, które związane są z wykonywaniem zawodu.

Biorąc pod uwagę powyższe, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zarzut naruszenia przez § 7 rozporządzenia w sprawie rejestru transakcji art. 22 Konstytucji, argumentowany ochroną interesów gospodarczych członków Krajowej Rady Notarialnej jest oczywiście bezzasadny i z tego względu nie zasługuje na uwzględnienie.

W tym stanie rzeczy, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.

Wnioskiem z 15 lutego 2005 r. Krajowa Rada Notarialna zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie, że § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.) jest niezgodny z art. 13 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) w związku z art. 92 ust. 1 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) i z art. 22 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2005 r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku poprzez: wskazanie, w jakim zakresie § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.) jest niezgodny z art. 13 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) w związku z art. 7 Konstytucji.

W piśmie z 27 lipca 2005 r. Krajowa Rada Notarialna odniosła się do stwierdzonego przez Trybunał Konstytucyjny braku formalnego wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Na podstawie art. 36 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek przedstawiony przez organ lub organizację, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji (podmioty legitymowane szczególnie), podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek odpowiada wymogom formalnym, czy nie jest oczywiście bezzasadny, a w szczególności, czy pochodzi od uprawnionego podmiotu.

Zgodnie z art. 191 ust. 1 pkt 4 ustawy zasadniczej ogólnokrajowe władze organizacji zawodowej mogą wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie hierarchicznej zgodności norm (art. 188 pkt 1-3 Konstytucji). Jednakże legitymacja tych podmiotów została ograniczona w jej przedmiotowym zakresie, ogólnokrajowe władze organizacji zawodowej mogą bowiem kwestionować jedynie taki akt normatywny (jego część), który dotyczy spraw objętych ich zakresem działania (art. 191 ust. 2 w zw. z art. 191 ust. 1 pkt 4 Konstytucji). Z tego względu wnioskodawca jest zobowiązany, w myśl art. 32 ust. 2 ustawy o TK, wskazać przepis ustawy lub statutu, pozwalający stwierdzić, że zaskarżony akt normatywny dotyczy jego zakresu działania.

Dla określenia granic, w jakich podmiot legitymowany szczególnie może wnioskować do Trybunału Konstytucyjnego, podstawowe znaczenie ma wykładnia pojęć „sprawa” oraz „zakres działania”. Należy przy tym zaznaczyć, że ich interpretacja musi opierać się na przepisach Konstytucji, jako podstawie przyznania uprawnienia do występowania o kontrolę norm. Natomiast przepis ustawy lub statutu ma jedynie walor potwierdzający, iż w rozpatrywanej sprawie kwestionowany akt normatywny (jego część) rzeczywiście należy do spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy, ustalonego zgodnie z postanowieniami Konstytucji.

2. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że uprawnienie do występowania z wnioskiem o zbadanie hierarchicznej zgodności norm nieprzypadkowo zostało przyznane ogólnokrajowym organom związków zawodowych, władzom organizacji pracodawców i organizacji zawodowych w jednym przepisie ustawy zasadniczej (art. 191 ust. 1 pkt 4). Oznacza to, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, iż intencją ustrojodawcy było objęcie ochroną tylko takich interesów tychże podmiotów, „które mają pewien wspólny mianownik”. Są to – odpowiednio – interesy pracodawców w związku z zatrudnianiem pracowników, interesy pracownicze oraz interesy związane z wykonywaniem zawodu (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 17 marca 2003 r., Tw 63/02, OTK ZU nr 1/B/2003, poz. 11; 25 lutego 2003 r., Tw 77/02, OTK ZU nr 3/B/2003, poz. 163; 19 marca 2003 r., Tw 73/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 80; 21 maja 2003 r., Tw 6/03, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 85, w szczególności postanowienie pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego z 28 stycznia 2004 r., Tw 74/02, OTK ZU nr 1/B/2004, poz. 2). Tym samym, w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji, „zakres działania” organizacji zawodowych nie obejmuje wszystkich spraw pozostających w gestii tych podmiotów, przyznanych im na mocy statutów, ustaw czy nawet niektórych przepisów ustawy zasadniczej.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, należy stwierdzić, że legitymacja ogólnokrajowych władz organizacji zawodowych, w tym samorządów zawodowych zrzeszających osoby wykonujące zawód zaufania publicznego, koncentruje się wokół spraw dotyczących wykonywania określonego zawodu przez członków korporacji, zwłaszcza w aspekcie nałożonych obowiązków i przyznanych uprawnień.

3. Pojęcie „sprawa” ma na gruncie art. 191 ust. 2 Konstytucji znaczenie autonomiczne. Jego wykładnia pozostaje w immanentnym związku z charakterem postępowania, które toczy się przed Trybunałem Konstytucyjnym. Badaniu podlega zawsze zgodność aktu normatywnego z aktem normatywnym o wyższej mocy prawnej (jego normą lub normami). Zestawienie przedmiotu kontroli z wzorcem kontroli stawia zaskarżony akt normatywny w pewnym kontekście, który uprawdopodobnia jego niekonstytucyjność. Sam kwestionowany akt normatywny może być bowiem przedmiotem wielu zarzutów, w zależności od powołanych przez wnioskodawcę wzorców kontroli.

Z tego względu na etapie wstępnego rozpoznania wniosku Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga dwie kwestie. Pierwsza wiąże się z ustaleniem zakresu działania wnioskodawcy w rozumieniu art. 191 ust. 2 Konstytucji. Druga, będąca jej następstwem, prowadzi do stwierdzenia, czy zarówno zaskarżony akt normatywny, jak i powołane jego kontroli wzorce należą do uprzednio wyznaczonego zakresu działania podmiotu wszczynającego postępowanie. Może się bowiem zdarzyć, że na gruncie art. 191 ust. 2 Konstytucji wnioskodawca ma zdolność kwestionowania danego przepisu, natomiast powołane przezeń wzorce kontroli nie mieszczą się w jego zakresie działania. W tym znaczeniu zestawienie przedmiotu i wzorców kontroli oznacza, że „sprawa” nie należy do zakresu działania wnioskodawcy, i z tego powodu należy odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu. Przykładowo, Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 12 listopada 2003 r. (Tw 14/03, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 205) uznał, że „wniosek złożony do Trybunału musi być bezpośrednio związany z interesem prawnym danej organizacji jako takiej lub interesem prawnym członków tej organizacji, do którego reprezentowania organizacja została powołana”. Podobnie w postanowieniu z 3 września 1998 r. (U. 1/98, OTK ZU nr 5/1998, poz. 66) stwierdził, że „powoływanie się na realizację celów ogólnospołecznych i aktywność społeczno-gospodarczą związku zawodowego nie daje podstaw do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie zgodności kwestionowanych przepisów prawa z Konstytucją”.

4. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że podmiot inicjujący postępowanie przed Trybunałem ma obowiązek sporządzić wniosek, realizujący wymogi określone w art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK. Obok określenia kwestionowanego aktu normatywnego lub jego części wniosek powinien formułować zarzut niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą oraz uzasadniać postawiony zarzut, powołując dowody na jego poparcie. Argumentacja uzasadniająca niekonstytucyjność (czy brak legalności) zaskarżonych przepisów stanowi dla Trybunału Konstytucyjnego podstawę rozstrzygnięcia, czy „sprawy” objęte wnioskiem Krajowej Rady Notarialnej, w szczególności z punktu widzenia powołanych przez nią wzorców kontroli, należą do zakresu działania tej organizacji zawodowej.

5. Krajowa Rada Notarialna zarzuca § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 września 2001 r. w sprawie określenia wzoru rejestru transakcji, sposobu jego prowadzenia oraz trybu dostarczania danych z rejestru Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (Dz. U. Nr 113, poz. 1210 ze zm.) niezgodność z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 ze zm.) oraz z art. 22 Konstytucji.

Wnioskodawca dowodzi, że „ustawa, na mocy której Minister Finansów wydał rozporządzenie, ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż ustanawia dodatkowy obowiązek, jaki muszą spełnić instytucje obowiązane prowadzące działalność gospodarczą. Z obowiązku tego należy wywiązywać się poprzez prowadzenie rejestru transakcji w sposób tradycyjny lub elektroniczny. (...) Powoduje to konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów, których obowiązek został nałożony rozporządzeniem, a nie ustawą”. Jednocześnie, Krajowa Rada Notarialna explicite rozstrzyga, że „powyższy zarzut nie dotyczy bezpośrednio notariuszy, jako osób nie prowadzących działalności gospodarczej”, dodając przy tym: „zważyć jednak należy, że legitymacja Krajowej Rady Notarialnej nie jest ograniczona jedynie do wskazywania niezgodności z przepisami, które dotyczą notariuszy”.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza zatem, że powyższe stanowisko Krajowej Rady Notarialnej wynika z oczywiście nieprawidłowej interpretacji art. 191 w związku z art. 188 Konstytucji. Jedynie podmioty legitymowane generalnie, wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji, mają zdolność wnioskowania o zbadanie, w trybie kontroli represyjnej, hierarchicznej zgodności każdego aktu normatywnego (jego części) z aktem normatywnym (jego normą lub normami). Natomiast legitymacja podmiotów wymienionych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji ma charakter szczególny, gdyż akt normatywny będący przedmiotem wniosku musi dotyczyć spraw objętych zakresem działania takiego podmiotu (art. 191 ust. 2 Konstytucji). Zgodnie z powołanymi przepisami ustawy zasadniczej, Krajowa Rada Notarialna jest podmiotem należącym do grupy wnioskodawców legitymowanych szczególnie (art. 191 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji). W konsekwencji, prezentowany przez Krajową Radę Notarialną pogląd, w myśl którego zdolność wnioskowa tej organizacji zawodowej nie podlega ograniczeniu ze względu na sprawę poddaną kontroli, abstrahuje od obowiązujących w tej materii rozwiązań prawnych.

Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę na wyraźne oświadczenie wnioskodawcy, iż zarzut naruszenia przez § 7 zaskarżonego rozporządzenia zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej nie dotyczy notariuszy. Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że wnioskowanie o zbadanie zgodności kwestionowanego przepisu z art. 22 Konstytucji, leży poza zakresem działania Krajowej Rady Notarialnej. Przedstawiona wyżej argumentacja jednoznacznie wskazuje, że wnioskodawca zmierza do realizacji celów ogólnospołecznych – ochrony interesów każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą przed niekonstytucyjnym ograniczeniem tej wolności.

Ustalenie, iż powyższa sprawa nie mieści się w zakresie działania Krajowej Rady Notarialnej, stanowi przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi w zakresie badania zgodności § 7 kwestionowanego rozporządzenia z art. 22 Konstytucji.

W tym stanie rzeczy, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.