1. W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 28 sierpnia 2020 r. (data nadania), występujący we własnym imieniu radca prawny T.L. (dalej: skarżący) zarzucił niezgodność art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111, ze zm.) w zakresie, w jakim „uzależnia prawo do świadczenia pielęgnacyjnego od przesłanki w postaci rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, rozumianej w ten sposób, iż osoba sprawująca opiekę, o której mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie tracąc prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, nie może podjąć zatrudnienia, ani pracy zarobkowej w jakimkolwiek zakresie, niezależnie od wymiaru czasowego, ani wymiaru dochodowego”, z art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej wskazano m.in., co następuje:

„Zdaniem skarżącego, konstytucyjna wolność pracy skarżącego została naruszona poprzez określenie zasad przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego w sposób prowadzący do sytuacji, w której skarżący, podejmując opiekę nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a przez to tracąc faktyczną możliwość zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej w standardowym wymiarze czasu pracy i mając faktyczną możliwość wykonywania pracy lub innej pracy zarobkowej jedynie w bardzo ograniczonym wymiarze czasu pracy, został postawiony w sytuacji, w której:

a) mógł otrzymać świadczenie pielęgnacyjne, jednakże z uwagi na treść art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych musiałby całkowicie zrezygnować z jakiejkolwiek pracy zawodowej, choćby w najbardziej ograniczonym zakresie i wymiarze czasowym,

b) mógł kontynuować aktywność zawodową, jednakże z uwagi [na] faktyczne ograniczenia wynikające z konieczności sprawowania stałej i długotrwałej opieki, jego praca zawodowa mogła być prowadzona jedynie w bardzo ograniczonym zakresie i wymiarze czasowym, przez co prowadziła do uzyskiwania bardzo ograniczonych dochodów. W konsekwencji, wykonywana w tych warunkach praca, pozbawiona została swej funkcji dochodowej, bowiem bardziej ekonomicznym rozwiązaniem byłoby niewykonywanie pracy w żadnym zakresie i otrzymywanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Innymi słowy, skarżący który z uwagi na sprawowanie opieki, miał faktyczną możliwość wykonywania pracy zarobkowej tylko w bardzo ograniczonym zakresie, przez treść art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych został pozbawiony możliwości wykonywania pracy pełniącej funkcję dochodową, bowiem:

– w razie podjęcia decyzji o korzystaniu ze świadczenia pielęgnacyjnego nie mógłby wykonywać żadnej pracy,

– w razie podjęcia decyzji o wykonywaniu pracy w ograniczonym zakresie, wykonywane przez niego czynności pozbawione były[by] funkcji dochodowej, bowiem prowadziły[by] do sytuacji mniej korzystnej ekonomicznie, niż w przypadku niewykonywania pracy.

W konsekwencji nastąpiło naruszenie konstytucyjnej wolności pracy, poprzez doprowadzenie do sytuacji faktycznego pozbawienia możliwości wykonywania pracy – jako czynności wykonywanej w celu poprawy ekonomicznej sytuacji osoby pracującej” (s. 2-3 uzasadnienia skargi).

2. Postanowieniem z 17 czerwca 2021 r. – na podstawie art. 61 ust. 4 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK) – Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, uznawszy że nie spełnia ona przesłanki określonej w art. 53 ust. 1 pkt 2 i 3 u.o.t.p.TK, a sformułowane w niej zarzuty są oczywiście bezzasadne.

Odpis powyższego postanowienia został doręczony skarżącemu 12 lipca 2021 r.

3. We wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 19 lipca 2021 r. (data nadania) zażaleniu skarżący zarzucił postanowieniu z 17 czerwca 2021 r.:

– naruszenie art. 61 ust. 4 pkt 1 u.o.t.p.TK „poprzez odmówienie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, pomimo iż skarga spełnia wymogi określone w ustawie”;

– naruszenie art. 61 ust. 4 pkt 3 u.o.t.p.TK „poprzez odmówienie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, z uwagi na błędne uznanie przez Trybunał, iż skarga konstytucyjna jest oczywiście bezzasadna”.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że wydane w sprawie poprzedzającej wniesienie analizowanej skargi konstytucyjnej rozstrzygnięcia dotyczą jego prawa, o którym mowa w art. 65 ust. 1 Konstytucji, gdyż „wobec skarżącego, jako osoby sprawującej opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem, doszło do naruszenia konstytucyjnej wolności pracy poprzez uniemożliwienie [mu] wykonywania pracy pełniącej funkcję dochodową”. I dalej: „Konstytucyjna wolność pracy, w jej aspekcie pozytywnym, obejmuje zdaniem skarżącego możność podejmowania aktywności zawodowej, której celem jest poprawa sytuacji finansowej. W przypadku skarżącego, zaskarżony przepis pozbawia tymczasem wykonywaną pracę powyższego celu, gdyż:

– wykonywanie pracy w pełnym wymiarze czasu jest niemożliwe z uwagi na sprawowanie opieki,

– wykonywanie pracy w cząstkowym wymiarze czasu pracy jest nieuzasadnione ekonomicznie, gdyż dochód z pracy wykonywanej w ograniczonym zakresie, mając na uwadze utratę świadczenia pielęgnacyjnego, czyni powyższą pracę nieuzasadnioną ekonomicznie” (s. 2 zażalenia).

Skarżący podniósł także, że „[w]obec poświęcenia (…) opiekunów [osób niepełnosprawnych], działanie organów Państwa polegające na pozbawieniu opiekunów możliwości wykonywania w ograniczonym zakresie pracy, która pełniłaby funkcję dochodową (a nie powodowała zubożenie opiekuna), jest absolutnie sprzeczne z zasadami sprawiedliwości społecznej, w sposób rażący godzi w wartości konstytucyjne i stanowi powód do wstydu i hańby władz Państwa Polskiego” (s. 3 zażalenia).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 61 ust. 5 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 37 ust. 1 pkt 3 lit. c w związku z art. 61 ust. 5-8 u.o.t.p.TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał bada przede wszystkim, czy w wydanym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.

2. Trybunał w obecnym składzie stwierdza, że zażalenie skarżącego jest zasadne.

3. Należy przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku pełnego składu z 25 września 2019 r. o sygn. SK 31/16 (OTK ZU A/2019, poz. 53) stwierdził, że „[c]hoć obowiązująca Konstytucja pozostawia określenie zakresu i form zabezpieczenia społecznego ustawie zwykłej (do ustawodawcy należy wybór rozwiązań, które uważa za optymalne z punktu widzenia założonej przez siebie polityki ekonomiczno-społecznej), to jednakże swoboda tego wyboru nie jest nieograniczona. Innymi słowy, decyzje ustawodawcy w tym obszarze wymagają m.in. rozległej wiedzy pozaprawnej, która nie przesądza jednoznacznie o jedynie słusznych i trafnych rozstrzygnięciach legislacyjnych. Niemniej jednak swoboda legislacyjna parlamentu ograniczona została wprost zakazem naruszania «istoty» (art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji) prawa do zabezpieczenia społecznego, a także nakazem przestrzegania wiążącego Rzeczpospolitą Polską prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji). To zaś oznacza, że Trybunał Konstytucyjny, który – co należy podkreślić – nie pełni roli «trzeciej izby parlamentu» (w sprawach dotyczących sfery zabezpieczenia społecznego powinien zachowywać się powściągliwie, wychodząc z założenia, iż ustawodawca działał z należytą starannością, racjonalnie i odpowiedzialnie), ma jednak prawo interweniować w sytuacjach, w których badane regulacje prawne uchybiają określonym wartościom konstytucyjnym lub prawnomiędzynarodowym”.

W kontekście powyższego stanowiska, a także wziąwszy pod uwagę:

a) wyrok TK z 18 lipca 2008 r. o sygn. P 27/07 (OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 107), w którym orzeczono, że „[a]rt. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 i Nr 222, poz. 1630, z 2007 r. Nr 64, poz. 427, Nr 105, poz. 720, Nr 109, poz. 747, Nr 192, poz. 1378 i Nr 200, poz. 1446 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416) w zakresie, w jakim uniemożliwia nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż jej dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”,

b) wyrok TK z 22 lipca 2008 r. o sygn. P 41/07 (OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 109), w którym orzeczono m.in., że „[a]rt. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 i Nr 222, poz. 1630, z 2007 r. Nr 64, poz. 427, Nr 105, poz. 720, Nr 109, poz. 747, Nr 192, poz. 1378 i Nr 200, poz. 1446 oraz z 2008 r. Nr 70, poz. 416) w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie, która rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki, o jakiej mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, nad innym niż jej dziecko, niepełnosprawnym, niepełnoletnim członkiem rodziny, dla którego stanowi rodzinę zastępczą spokrewnioną i wobec którego osobę tę obciąża obowiązek alimentacyjny, jest niezgodny z art. 18, art. 32 ust. 1 i art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 20 i art. 23 Konwencji o prawach dziecka, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 oraz z 2000 r. Nr 2, poz. 11)”,

c) wyrok TK z 21 października 2014 r. o sygn. K 38/13 (OTK ZU nr 9/A/2014, poz. 104), w którym orzeczono m.in., że „[a]rt. 17 ust. 1b ustawy powołanej w punkcie 1 [ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456, ze zm.)] w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji”,

d) wyrok TK z 18 listopada 2014 r. o sygn. SK 7/11 (OTK ZU nr 10/A/2019, poz. 112), w którym orzeczono, że „[a]rt. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456, 1623 i 1650 oraz z 2014 r. poz. 559, 567 i 1443), w brzmieniu obowiązującym do 13 października 2011 r., w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi (opiekunowi faktycznemu), który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki, o której mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, nad niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy drugi z rodziców (opiekunów faktycznych) ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie, jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”,

e) wyrok TK z 26 czerwca 2019 r. o sygn. SK 2/17 (OTK ZU A/2019, poz. 36), w którym orzeczono, że „[a]rt. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2220 i 2354 oraz z 2019 r. poz. 60, 303, 577, 730 i 752) w zakresie, w jakim stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”

– po przeprowadzeniu ponownej analizy zgormadzonego w niniejszej sprawie materiału procesowego (w tym skargi konstytucyjnej), skład orzekający nie podziela stanowiska Trybunału zajętego w zaskarżonym postanowieniu z 17 czerwca 2021 r., wedle którego skarżący powołał nieprawidłowy wzorzec kontroli, a jego zarzuty były oczywiście bezzasadne. Przeciwnie – wskazany w niniejszej sprawie art. 65 ust. 1 Konstytucji stanowi właściwy punkt odniesienia dla zaskarżonej regulacji w zakresie wskazanym przez skarżącego, a argumentacja przedstawiona w skardze konstytucyjnej powinna zostać oceniona merytorycznie.

W tym stanie rzeczy – na podstawie art. 61 ust. 8 zdanie pierwsze u.o.t.p.TK – postanowiono jak na wstępie.

W skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 28 sierpnia 2020 r. (data nadania), radca prawny T.L. (dalej: skarżący), w imieniu własnym wystąpił z żądaniem przytoczonym na tle następującego stanu faktycznego.

Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. (dalej: organ pierwszej instancji lub kierownik MOPR), działając z upoważnienia Prezydenta Miasta S., decyzją z 31 lipca 2018 r. (nr […]) odmówił skarżącemu przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku ze sprawowaną opieką nad niepełnosprawną córką. W decyzji stwierdzono, że skarżący nie spełnia jednej z przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (obecnie: Dz. U. z 2020 r. poz. 111, ze zm.; dalej: ustawa o świadczeniach rodzinnych), albowiem pozostaje w zatrudnieniu. Jak stanowi powołana wyżej ustawa, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje natomiast osobie, która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. (dalej: SKO) decyzją z 20 września 2018 r. (nr […]) utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Skarga na decyzję SKO została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. z 19 lutego 2019 r. (sygn. akt […]), natomiast skarga kasacyjna wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 kwietnia 2020 r. (sygn. akt […]). Orzeczenie to zostało, wraz z uzasadnieniem, doręczone skarżącemu 28 maja 2020 r.

Prezes Trybunału Konstytucyjnego zarządzeniem z 6 listopada 2020 r. (doręczonym skarżącemu 26 listopada 2020 r.), na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK), wezwał skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez doręczenie odpisu poświadczonego za zgodność z oryginałem (wraz z czterema kopiami) decyzji kierownika MOPR z 31 lipca 2018 r. (nr […]) oraz SKO z 20 września 2018 r. (nr […]). Skarżący wykonał to zarządzenie 26 listopada 2020 r. (data nadania).

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego zarządzeniem z 18 marca 2021 r. (doręczonym skarżącemu 23 marca 2021 r.), na podstawie art. 61 ust. 3 u.o.t.p.TK, wezwał skarżącego do wskazania, który z aspektów wolności wyrażonej w art. 65 ust. 1 Konstytucji – i w jaki sposób – został naruszony oraz do uzasadnienia zarzutu niekonstytucyjności zakwestionowanego w skardze przepisu, z powołaniem argumentów lub dowodów na jego poparcie. W piśmie procesowym z 29 marca 2021 r. (data nadania) skarżący odniósł się do zarządzenia.

Skarżący twierdzi, że zakwestionowany w skardze art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych narusza konstytucyjną wolność pracy.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. W myśl art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Służy ono wyeliminowaniu – już w początkowej fazie postępowania – spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozstrzygania. Trybunał wydaje postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu, gdy nie spełnia ona określonych przez prawo wymagań lub gdy braki formalne nie zostały usunięte w ustawowym terminie.

2. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, ze skargą do Trybunału Konstytucyjnego może wystąpić każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone. Jednym z warunków merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest więc wykazanie przez skarżącego, że w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących mu wolności lub praw o charakterze konstytucyjnym. Powinność ta wynika również z art. 53 ust. 1 pkt 2 i 3 u.o.t.p.TK, który stanowi, że skarga konstytucyjna zawiera wskazanie, która konstytucyjna wolność lub prawo skarżącego, i w jaki sposób – jego zdaniem – zostały naruszone, a także uzasadnienie zarzutów niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu z powołaniem argumentów lub dowodów na jego poparcie.

2.1. Skarżący zakwestionował art. art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111, ze zm.; dalej: ustawa o świadczeniach rodzinnych) w brzmieniu: „Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1) matce albo ojcu, 2) opiekunowi faktycznemu dziecka, 3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji”.

2.2. Zdaniem skarżącego powyższy przepis narusza wyrażoną w art. 65 ust. 1 Konstytucji wolność pracy. Jako orzeczenie, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarżący wskazał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 kwietnia 2020 r. (sygn. akt […]). Rozstrzygnięcie to kończy postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie zgodności z prawem decyzji z 31 lipca 2018 r. (nr […]), którą Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. (dalej: kierownik MOPR) odmówił skarżącemu przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

2.3. Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że ani decyzja kierownika MOPR i utrzymująca ją w mocy decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z 20 września 2018 r. (nr […]), ani orzeczenia sądów administracyjnych, nie rozstrzygają o prawie skarżącego wyrażonym w art. 65 ust. 1 Konstytucji. Akty te odmawiają przyznania skarżącemu świadczenia pieniężnego (alimentacyjnego) z powodu niespełnienia jednego z warunków określonych w zakwestionowanym przepisie (tj. rezygnacji z pracy). Konieczność całkowitej rezygnacji z wykonywania pracy zarobkowej jest przesłanką ustanowienia materialnego wsparcia, a nie treścią orzeczenia. Dołączone do skargi rozstrzygnięcia zostały wprawdzie wydane na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych ale – jak już wskazano – nie rozstrzygają w sposób określony w art. 79 ust. 1 Konstytucji o niemożności podjęcia przez skarżącego zatrudnienia (zob. postanowienie TK z 30 stycznia 2020 r., sygn. Ts 134/18, OTK ZU B/2020, poz. 202).

Mając powyższe na względzie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżący nie wskazał naruszonych praw, a w konsekwencji nie określił sposobu ich naruszenia. Analizowana skarga nie spełnia więc podstawowego warunku wynikającego z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a dookreślonego w art. 53 ust. 2 i 3 u.o.t.p.TK.

3. Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdza, że skarga konstytucyjna jest oczywiście bezzasadna. Intencją skarżącego jest ukształtowanie takiego stanu prawnego (po ewentualnym wyroku TK stwierdzającym niekonstytucyjność art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych), w którym będzie on uprawniony do materialnego wsparcia ze strony Państwa, a jednocześnie – w miarę możliwości, tj. nie powodując uszczerbku dla sprawowanej opieki – będzie mógł wykonywać pracę zarobkową. Tymczasem w wyroku z 18 lipca 2008 r. (sygn. P 27/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 107) Trybunał stwierdził, że art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych „dotyczy prawa do pomocy ze strony państwa dla osoby zdolnej do pracy, lecz niezatrudnionej i niewykonującej innej pracy zarobkowej z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym w sytuacji, gdy na osobie tej ciąży obowiązek alimentacyjny wobec dziecka (…) celem świadczeń opiekuńczych jest częściowe pokrycie wydatków ponoszonych przez rodzinę w związku z koniecznością zapewnienia opieki i pielęgnacji niepełnosprawnemu dziecku lub niepełnosprawnej osobie dorosłej”. Z kolei w wyroku z 22 lipca 2008 r. (sygn. P 41/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 109) Trybunał orzekł, że „świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem. Prawo do świadczenia przysługuje osobie sprawującej opiekę nad inną osobą (dzieckiem) i jest uzależnione od dochodu na członka rodziny (…) Przez uprawnionego należy rozumieć osobę, która nie podejmuje pracy zarobkowej albo rezygnuje z pracy zarobkowej”.

Wprawdzie cytowane orzeczenia dotyczą przepisu w brzmieniu innym niż zakwestionowany w niniejszej skardze konstytucyjnej, niemniej jednak wskazują, że istotą świadczenia pielęgnacyjnego jest rekompensata za rezygnację z pracy z uwagi na konieczność opieki nad osobą bliską, która jej wymaga.

Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 61 ust. 4 pkt 1 i 3 u.o.t.p.TK – odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

POUCZENIE

Na podstawie art. 61 ust. 5 u.o.t.p.TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie w terminie 7 dni od daty doręczenia tego postanowienia.