1. W skardze konstytucyjnej z 21 stycznia 2014 r. spółka Nowy Szpital w Kostrzynie nad Odrą sp. z o.o. z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą (dalej: skarżąca) sformułowała zarzuty niezgodności art. 3 ust. 1 i art. 10c ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń (Dz. U. Nr 149, poz. 1076, ze zm.; dalej: ustawa o środkach finansowych) z art. 32 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 oraz z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 32 i art. 2 Konstytucji.

1.1. Skarga konstytucyjna została złożona w związku z następującym stanem faktycznym:

W wyroku z 10 sierpnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze (sygn. akt I C 379/11) zasądził od Narodowego Funduszu Zdrowia – Lubuskiego Oddziału Wojewódzkiego na rzecz skarżącej kwotę 3 441 464,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi, oddalił powództwo w pozostałym zakresie oraz orzekł o kosztach postępowania. Obie strony wniosły apelację. Wyrokiem z 19 września 2013 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu (sygn. akt I ACa 1169/12) oddalił powództwo w zakresie żądania zasądzenia kwoty 3 441 464,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz zasądził na rzecz pozwanego 7217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, oddalił apelację powoda oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 105 400 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

1.2. W skardze konstytucyjnej skarżąca zakwestionowała art. 3 ust. 1 ustawy o środkach finansowych w zakresie, w jakim przepis ten uzależnia wzrost kwoty zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia wobec podmiotu wykonującego działalność leczniczą od stanu umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej na dzień 30 czerwca 2006 r. oraz od zawarcia umowy i udzielanie świadczeń zdrowotnych na cały 2007 rok.

Z kolei zarzut niezgodności art. 10c ust. 1 ustawy o środkach finansowych skarżąca sformułowała w zakresie, w jakim przepis ten uzależnia wzrost kwoty zobowiązania Narodowego Funduszu Zdrowia wobec podmiotu wykonującego działalność leczniczą od uzyskania środków finansowych zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o środkach finansowych, a ponadto od zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych na cały 2008 rok, a także w zakresie w jakim wskazuje jako wysokość środków finansowych należnych w roku 2008 równowartość środków przekazanych na wzrost tej kwoty w roku 2007, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Zdaniem skarżącej, ustawodawca w ramach grupy podmiotów udzielających świadczeń opieki zdrowotnej dopuścił się dyskryminującego traktowania tych świadczeniodawców, którzy świadczyli usługi zdrowotne w latach 2007 i 2008 w okresie krótszym niż rok kalendarzowy.

Skarżąca wskazała, że Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 30 marca 2009 r., sygn. K 28/07 umorzył postępowanie w sprawie oceny zgodności z Konstytucyjną art. 3 ust. 1 ustawy o środkach finansowych z uwagi na utratę mocy obowiązującej tego przepisu. Jednocześnie skarżąca przytoczyła argumenty, że w niniejszej sprawie postępowanie nie powinno podlegać umorzeniu, z uwagi na treść art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.).

2. Pismem z 20 marca 2015 r. (data wpływu: 23 marca 2015 r.) pełnomocnik skarżącej poinformował Trybunał Konstytucyjny, że wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 19 września 2013 r., sygn. akt I ACa 1169/12, w wyniku skargi kasacyjnej wniesionej przez skarżącą został uchylony wyrokiem Sądu Najwyższego z 6 listopada 2014 r., sygn. akt II CSK 145/14, i sprawa została przekazana do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu do ponownego rozpoznania.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Przed przystąpieniem do oceny zasadności zarzutów skarżącej, Trybunał dokonał kontroli dopuszczalności niniejszej skargi konstytucyjnej.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), skarga konstytucyjna może być wniesiona wówczas, gdy sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach, prawach lub obowiązkach skarżącego na podstawie aktu normatywnego, któremu w skardze zarzuca się niezgodność z Konstytucją.

Charakter orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji, został sprecyzowany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, zgodnie z którym skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana. Złożenie skargi konstytucyjnej zależy więc od wyczerpania zwyczajnych środków zaskarżenia przewidzianych w stosownych przepisach proceduralnych. Instytucja skargi konstytucyjnej ma charakter subsydiarny w stosunku do innych środków służących ochronie praw i wolności konstytucyjnych (zob. np. postanowienia TK z: 1 września 1998 r., sygn. Ts 97/98, OTK ZU nr 6/1998, poz. 104 i 16 października 2002 r., sygn. SK 43/01, OTK ZU nr 5/A/2002, poz. 77).

W następstwie nowelizacji ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101; dalej: k.p.c.) ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) skarga kasacyjna zmieniła swój charakter i obecnie stanowi nadzwyczajny środek zaskarżenia. Zgodnie z art. 3981 § 1 k.p.c., skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie. To znaczy, że dla spełnienia przesłanki wyczerpania drogi prawnej w postępowaniu cywilnym, jeżeli chodzi o wniesienie skargi konstytucyjnej, wystarczy złożenie apelacji i uzyskanie orzeczenia sądu drugiej instancji. Wniesienie skargi kasacyjnej w danej sprawie może jednak wywrzeć wpływ na rozpoznanie skargi konstytucyjnej.

W niniejszej sprawie skarżąca w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej wskazała jako ostateczne orzeczenie o jej konstytucyjnych wolnościach i prawach wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 19 września 2013 r., sygn. akt I ACa 1169/12. Wyrok ten, jak stwierdzono wyżej, został jednak uchylony wskutek uwzględnienia przez Sąd Najwyższy skargi kasacyjnej.

Tak więc wskazany wyżej wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu utracił walor ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 ustawy o TK (zob. np. postanowienia z: 26 maja 2008 r., sygn. SK 8/08 (OTK ZU nr 4/A/2008, poz. 72 oraz 26 lutego 2014 r., sygn. SK 2/13, OTK ZU nr 2/A/2014, poz. 27). Rozpoznanie skargi konstytucyjnej i wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie przez Trybunał Konstytucyjny jest zatem niedopuszczalne. Uzasadnia to umorzenie postępowania na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.

Biorąc powyższe względy pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.

1. Radca prawny A.Ł., jako pełnomocnik skarżącej spółki Nowy Szpital w Kostrzynie nad Odrą sp. z o.o. z siedzibą w Kostrzynie nad Odrą, wniosła w skardze konstytucyjnej z 21 stycznia 2014 r. o zasądzenie na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, według norm przepisanych.

2. Postanowieniem z 21 kwietnia 2015 r. Trybunał Konstytucyjny, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej, umorzył postępowanie w sprawie o sygn. SK 29/14 na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o TK „Koszty postępowania przed Trybunałem, z zastrzeżeniem ust. 2, ponosi Skarb Państwa”. Z ust. 2 zdanie pierwsze tego przepisu wynika, że Trybunał Konstytucyjny orzeka zwrot kosztów postępowania przed Trybunałem wraz z wyrokiem uwzględniającym skargę konstytucyjną. W uzasadnionych przypadkach Trybunał może orzec zwrot kosztów postępowania również wówczas, gdy nie uwzględnił skargi konstytucyjnej (art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK).

Zwrot kosztów postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK ma charakter wyjątkowy i jest odstępstwem od zasady ogólnej wyrażonej w art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o TK. To znaczy, że pojęcie „uzasadnionego przypadku” musi być interpretowane ściśle i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Określając okoliczności, które można zaliczyć do katalogu „uzasadnionego przypadku”, winno się brać pod uwagę z jednej strony, charakter postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej, która jest nie tylko środkiem ochrony indywidualnych praw i wolności, lecz także środkiem ochrony Konstytucji, a z drugiej strony, casu ad casum konkretną sytuację skarżącego wnoszącego skargę. Ponadto podkreślić należy, że na skarżącym ciąży obowiązek wykazania, że mimo umorzenia postępowania, a więc nawet wtedy, gdy skarga nie mogła zostać skierowana do rozpoznania na rozprawie, istnieje uzasadniona podstawa do zwrotu kosztów.

2. Trybunał Konstytucyjny, rozpoznając wniosek pełnomocnika skarżącej, nie znalazł podstaw do uznania, że zachodzi „uzasadniony przypadek”, który przemawiałby za przyznaniem w niniejszej sprawie kosztów postępowania. Ponadto sama skarżąca a nie jej pełnomocnik nie wykazały zaistnienia szczególnych okoliczności, które przemawiałyby za przyznaniem zwrotu kosztów postępowania.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.