1. W skardze konstytucyjnej z 7 stycznia 2020 r. (data nadania: 15 stycznia 2020 r.) Stowarzyszenie […] w O. (dalej: skarżący,
stowarzyszenie) wniosło o stwierdzenie niezgodności art. 47 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych
(Dz. U. poz. 2203, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2021 r. poz. 1930, ze zm.; dalej: u.f.z.o.) w powiązaniu z art. 53 § 2 oraz art.
3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz.
718, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.; dalej: p.p.s.a.) z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art.
184 Konstytucji. W petitum skargi konstytucyjnej podniesiono, że wskazane przepisy są niezgodne z Konstytucją, ponieważ nakazują liczyć bieg trzydziestodniowego
terminu do wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na czynność organu w przedmiocie ustalenia dotacji oświatowej
od dnia przekazania dotacji na rachunek bankowy beneficjenta bez względu na termin doręczenia beneficjentowi pełnej informacji
o sposobie wyliczenia podstawowej kwoty dotacji. Zdaniem skarżącego, prowadzi to do pozbawienia gwarancji zapoznania się ze
sposobem wyliczenia dotacji oraz możliwości skutecznego i efektywnego zaskarżenia przedmiotowej czynności do sądu administracyjnego.
1.1. Skargę konstytucyjną wniesiono na tle poniżej opisanego stanu faktycznego:
W 2019 r. właściwy organ (wójt) ustalił wysokość dotacji na rzecz stowarzyszenia jako podmiotu prowadzącego inne formy wychowania
przedszkolnego i wpłacił określoną kwotę na konto bankowe skarżącego. Przekazując dotację 18 stycznia 2019 r., nie poinformował
skarżącego, w jaki sposób wyliczono wysokość podstawowej kwoty dotacji (jakie koszty uwzględniono przy jej wyliczeniu). 23
stycznia 2019 r. skarżący – w trybie dostępu do informacji publicznej – zwrócił się do właściwego organu z wnioskiem o wskazanie
szczegółowego sposobu wyliczenia przekazanej dotacji, następnie 8 lutego 2019 r. uzyskał pierwszą informację. Uznawszy tę
informację za niepełną, wystąpił o jej uzupełnienie, następnie 27 lutego 2019 r. otrzymał kolejną odpowiedź.
Po analizie pism otrzymanych od organu dotującego, uznawszy, że wysokość przyznanej dotacji jest zaniżona, 7 marca 2019 r.
stowarzyszenie – za pośrednictwem właściwego organu – złożyło skargę do sądu administracyjnego na czynność ustalenia dotacji
oświatowej.
Postanowieniem z 25 kwietnia 2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w O. (sygn. akt […]) odrzucił skargę stowarzyszenia, jako
wniesioną po terminie określonym w art. 53 § 2 p.p.s.a. Sąd stwierdził, że termin do wniesienia skargi winien być liczony
od dnia dokonania czynności polegającej na ustaleniu kwoty dotacji i jej przekazaniu na rachunek bankowy beneficjenta. Stowarzyszenie
wniosło zażalenie na to orzeczenie. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt […]) oddalił
zażalenie skarżącego.
1.2. Zdaniem skarżącego, dokonana przez sądy administracyjne wykładnia art. 53 § 2 p.p.s.a. (w związku z innymi przepisami
tej ustawy) – zgodnie z którą trzydziestodniowy termin, o którym mowa w tym przepisie, rozpoczyna bieg w dniu przekazania
dotacji na rzecz uprawnionego – prowadzi do pozbawienia beneficjenta dotacji oświatowej „gwarancji możliwości wywiedzenia
merytorycznej i skutecznej skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego”. Skarżący podkreślił, że tak liczony termin do
wniesienia skargi może upłynąć, zanim beneficjent dotacji zapozna się ze szczegółowym sposobem wyliczenia jej wysokości przez
właściwy organ, co miało miejsce w jego sprawie.
Skarżący wskazał, że wobec skomplikowanego sposobu ustalenia wysokości podstawowej kwoty dotacji oświatowej, bez posiadania
informacji co do przyjętej metodologii wyliczenia, uprawniony podmiot nie jest w stanie zweryfikować zgodności z prawem czynności
podejmowanych przez organ dotujący. Tymczasem – zgodnie z art. 57 § 1 p.p.s.a. – skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego
powinna w szczególności określać naruszenie prawa lub interesu prawnego. Zdaniem skarżącego, kwestionowana przez niego regulacja
powoduje, że skargę na czynność ustalenia przez organ dotacji oświatowej należy wnieść przed zapoznaniem się przez skarżącego
z informacją na temat szczegółowego sposobu wyliczenia wysokości dotacji, a zatem bez możliwości odniesienia się do tego sposobu
w stawianych zarzutach lub po otrzymaniu takich informacji – wówczas jednak skarżący naraża się na niedochowanie terminu.
Skarżący stwierdził, że unormowanie takie pozbawia beneficjenta dotacji „chcącego zaskarżyć czynność ustalenia wysokości dotacji
oświatowej gwarancji zapoznania się ze sposobem wyliczenia tej dotacji bez czego nie jest on w stanie skutecznie zakwestionować
tegoż sposobu [wyliczenia] w wywiedzionej skardze”. Wywiódł z tego, że art. 47 u.f.z.o. w związku z art. 53 § 2 oraz art.
3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. naruszają art. 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 184 Konstytucji. W ocenie skarżącego, kwestionowane
przepisy stwarzają beneficjentowi dotacji tylko pozornie prawo zainicjowania sądowej kontroli czynności ustalenia dotacji,
gdyż prawo to jest iluzoryczne i blankietowe, a nadto różnicują sytuację beneficjentów dotacji w zależności od tego, czy uprawniony
otrzyma pełną informację przed upływem trzydziestodniowego terminu liczonego od dnia otrzymania dotacji na konto, czy po jego
upływie.
2. 15 grudnia 2020 r. Sejm i Prokurator Generalny zostali powiadomieni o obowiązku, natomiast Rzecznik Praw Obywatelskich
o możliwości przedstawienia stanowiska w sprawie. Do dnia 11 stycznia 2022 r. żaden z tych organów nie przedstawił stanowiska.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. We wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego skardze konstytucyjnej Stowarzyszenie […] w O. (dalej: skarżący, stowarzyszenie)
zakwestionowało przywołane związkowo trzy przepisy, a mianowicie art. 47 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu
zadań oświatowych (Dz. U. poz. 2203, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2021 r. poz. 1930, ze zm.; dalej: u.f.z.o.), art. 53 § 2 oraz
art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r.
poz. 718, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, ze zm.; dalej: p.p.s.a.). W petitum skargi skarżący wyjaśnił, że nie kwestionuje tych przepisów w pełnym zakresie ich treści, lecz przedmiotem zaskarżenia czyni
wynikający z nich nakaz liczenia biegu trzydziestodniowego terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na czynność
organu w przedmiocie ustalenia dotacji oświatowej od dnia przekazania dotacji na rachunek bankowy beneficjenta bez względu
na termin doręczenia beneficjentowi pełnej informacji o sposobie wyliczenia podstawowej kwoty dotacji.
Spośród wymienionych przepisów podstawowym z punktu widzenia tak określonego zaskarżenia jest art. 53 § 2 p.p.s.a. (dokładnie
jego zdanie pierwsze), który stanowi: „Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi,
skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym skarżący
dowiedział się o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności. Sąd, po wniesieniu skargi, może uznać, że uchybienie tego terminu
nastąpiło bez winy skarżącego i rozpoznać skargę”. Wskazane przez skarżącego art. 47 u.f.z.o. oraz art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.
mają jedynie charakter związkowy i nie są per se przedmiotem postawionych w skardze zarzutów. Stowarzyszenie nie kwestionuje bowiem ani wynikającej z tych przepisów kwalifikacji
czynności podejmowanych przez organ dotujący jako czynności z zakresu administracji, ani poddania ich kontroli wykonywanej
przez sądy administracyjne.
Z analizy skargi konstytucyjnej wynika, że – zdaniem skarżącego – termin do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na
czynność ustalenia dotacji oświatowej powinien być liczony od dnia, w którym uprawniony powziął „pełną informację” o sposobie
(metodologii) wyliczenia dotacji (skarżący zamiennie wskazuje na sposób wyliczenia podstawowej kwoty dotacji) przez właściwy
organ, a nie od dnia podjęcia czynności. Skarżący wywiódł, że zdobycie wiedzy o samej wysokości przyznanej dotacji nie jest
wystarczające z punktu widzenia możliwości skutecznego zaskarżenia czynności organu dotującego. Wskazał, że ustalenie wysokości
podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli jest skomplikowane i bez wiedzy w zakresie tego, jak została ona wyliczona przez
organ dotujący, nie sposób zweryfikować zgodności z prawem podjętej czynności. Podniósł, że beneficjent nie jest w stanie
uczynić zadość określonym w art. 57 § 1 p.p.s.a. wymaganiom skargi do sądu administracyjnego, gdyż nie posiadając wystarczającej
wiedzy, trudno wskazać, w jaki sposób organ dotujący naruszył prawo lub interes prawny uprawnionego. W ocenie skarżącego,
taka regulacja czyni prawo beneficjenta do zaskarżenia czynności ustalenia dotacji oświatowej iluzorycznym, a przez to jest
niezgodna z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 45 ust. 1 i art. 184 Konstytucji.
2. Trybunał Konstytucyjny – również na tym etapie postępowania – miał obowiązek zbadać, czy skarga konstytucyjna wniesiona
przez skarżącego spełnia wszystkie wymagania formalne warunkujące jej merytoryczne rozpoznanie.
Trybunał konsekwentnie przyjmuje bowiem, że na każdym etapie postępowania wszczętego na skutek wniesienia skargi niezbędna
jest kontrola, czy nie zachodzi któraś z ujemnych przesłanek wydania wyroku, powodująca konieczność umorzenia postępowania
w całości lub w części. Zakończenie etapu wstępnego rozpoznania skargi nie wyklucza dalszej oceny formalnych warunków jej
wniesienia na kolejnym etapie postępowania. W szczególności, przekazanie skargi konstytucyjnej do rozpoznania przez odpowiedni
skład Trybunału nie przesądza ostatecznie o dopuszczalności jej merytorycznego rozpatrzenia.
Skarga konstytucyjna stanowi nadzwyczajny środek ochrony konstytucyjnych praw i wolności, a jej wniesienie uwarunkowane zostało
spełnieniem wymogów wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji
i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK). Zgodnie z treścią art.
79 Konstytucji – skarga konstytucyjna może być wniesiona wyłącznie w sprawie zgodności z Konstytucją „ustawy lub innego aktu
normatywnego”, z czego wynika, że jej przedmiotem nie może być akt stosowania prawa. Skarga konstytucyjna w polskim systemie
prawnym jest zatem zawsze „skargą na przepis”, a nie na jego konkretne, nawet wadliwe, zastosowanie. Do kompetencji Trybunału
nie należy zatem ani sprawowanie kontroli sposobu wykładni obowiązujących przepisów, ani prawidłowości ich stosowania lub
niestosowania przez sądy orzekające w indywidualnych sprawach.
Trybunał wielokrotnie wyjaśniał także, że do zasadniczych przesłanek dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną
należy uczynienie jej przedmiotem przepisów (ustawy lub innego aktu normatywnego) wykazujących podwójną kwalifikację. Będąc
podstawą prawną ostatecznego orzeczenia wydanego w sprawie skarżącego przez sąd lub organ administracji publicznej, muszą
one prowadzić jednocześnie do naruszenia wskazywanych przez skarżącego konstytucyjnych wolności lub praw. Skarżący, który
jest zobligowany do prawidłowego oznaczenia w skardze konstytucyjnej przedmiotu kontroli, musi wykazać, że zaskarżone przepisy
posiadają taką podwójną kwalifikację, a więc po pierwsze, że były podstawą prawną ostatecznego orzeczenia wydanego w sprawie
skarżącego, oraz po drugie, że to w treści normatywnej tych przepisów tkwi bezpośrednia przyczyna naruszenia określonych w
Konstytucji wolności i praw skarżącego (por. art. 53 ust. 1 u.o.t.p.TK). Innymi słowy, istnieć musi ścisły, merytoryczny związek
między treścią normatywną zaskarżonej regulacji, treścią wydanego na podstawie tej regulacji ostatecznego rozstrzygnięcia
organu władzy publicznej dotykającego sfery wolności i praw konstytucyjnych skarżącego oraz podniesionym przez skarżącego
w skardze konstytucyjnej naruszeniem wolności lub praw konstytucyjnych.
3. Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny zbadał, czy skarga konstytucyjna stowarzyszenia spełnia powyższe wymagania
dopuszczalności jej merytorycznego rozpoznania.
3.1. W świetle nie tylko użytej w petitum skargi konstytucyjnej formuły zaskarżenia, lecz także na podstawie jej uzasadnienia, Trybunał Konstytucyjny przede wszystkim
powziął wątpliwości co do tego, czy kwestionowane przez stowarzyszenie przepisy (wskazane w ujęciu związkowym, o czym wyżej)
są rzeczywistym i bezpośrednim źródłem podnoszonego w skardze naruszenia praw konstytucyjnych.
Należy bowiem zauważyć, że formalnie podważając regulację wyznaczającą początek biegu trzydziestodniowego terminu wniesienia
skargi na dzień podjęcia czynności przez właściwy organ (w tym przypadku przez organ dotujący), skarżący główną przyczynę
uniemożliwiającą skuteczne skorzystanie ze skargi do sądu administracyjnego dostrzega w mechanizmie wysokości ustalania dotacji
oświatowej.
Zasady dotowania szkół i placówek publicznych i niepublicznych są określone w art. 9-49 u.f.z.o. Jak objaśniono w literaturze:
„Sposób ustalenia wysokości dotacji sprowadza się do następujących czynności: 1) ustalenie podstawy obliczania dotacji na
jednego ucznia (wychowanka, słuchacza, uczestnika zajęć) jednostki dotowanej – w art. 15-21, 25, 26, 28-32 [u.f.z.o] należy
znaleźć artykuł i ustęp, w którym wyrażono sposób obliczania podstawy dotacji na jednego ucznia dla jednostki takiej jak dotowana.
Po ustaleniu rodzaju podstawy dotacji według właściwego przepisu ustalona zostaje kwota roczna obowiązująca na jednego ucznia
jednostki dotowanej; 2) w przypadku niektórych podstaw (ze względu na ich konstrukcję) drugą czynnością, w ramach obliczania
wysokości dotacji należnej, jest przemnożenie kwoty stanowiącej podstawę ustawową na jednego ucznia przez współczynnik (mnożnik)
zawarty w ustawowej konstrukcji takiej podstawy (np. w przypadku dotacji dla niepublicznego przedszkola z art. 17 ust. 3 [u.f.z.o]
ustaloną kwotę przemnaża się przez przyjęty w JST współczynnik, równy 75% podstawy) bądź też w przypadku szkół publicznych,
w których realizowany jest obowiązek szkolny i nauki – przemnożenie kwoty stanowiącej podstawę ustawową na jednego ucznia
przez wskaźnik zwiększający dla danego typu szkół (art. 25 [u.f.z.o]); 3) po otrzymaniu kwoty z pkt 1–2, stanowiącej wysokość
płatności rocznej na jednego ucznia jednostki dotowanej, dzieli się ją przez 12 miesięcy i kwotę miesięczną przemnaża się
przez faktyczną liczbę uczniów (wychowanków, słuchaczy, uczestników zajęć) tej jednostki w skali każdego miesiąca roku kalendarzowego,
w wyniku czego po zsumowaniu kwot miesięcznych otrzymuje się kwotę dotacji rocznej należnej dotowanej jednostce” (W. Lachiewicz,
A. Pawlikowska, Dotacje oświatowe, Warszawa 2021, dostęp: Legalis). W przypadku skarżącego, jako podmiotu niepublicznego prowadzącego punkt przedszkolny, podstawę
dotowania określa art. 21 u.f.z.o., a podstawową kwotę dotacji – art. 12 u.f.z.o. Jak wynika z akt sprawy, stowarzyszenie
w skardze wniesionej do sądu administracyjnego zarzucało naruszenie art. 21 ust. 3 w związku z art. 9 i art. 12 u.f.z.o.,
przy czym żadnego z tych przepisów nie uczyniło przedmiotem skargi konstytucyjnej.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, analiza skargi konstytucyjnej stowarzyszenia nie prowadziła do jednoznacznych wniosków
co do tego, jakie elementy tego mechanizmu skarżący uważa za wadliwe. Skarżący wskazuje z jednej strony skomplikowany sposób
określenia podstawowej kwoty dotacji (zob. np. s. 5 i 12 uzasadnienia skargi), z drugiej – brak obowiązku udostępniania beneficjentowi
przez organ dotujący informacji o sposobie jej wyliczenia. Niezależnie od niejasności w tym zakresie, Trybunał stwierdził,
że i tak skarżący nie uczynił przedmiotem zaskarżenia materialnych unormowań dotyczących tych kwestii, lecz przepis określający
termin do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, czyli art. 53 § 2 p.p.s.a.
Tymczasem art. 53 § 2 p.p.s.a. nie jest bezpośrednią przyczyną – jak twierdzi skarżący – niemożności lub znacznego utrudnienia
skutecznego zaskarżenia przez beneficjenta dotacji czynności ustalenia dotacji oświatowej. Treść tego przepisu nie dotyczy
bowiem podnoszonych w skardze problemów związanych z określeniem wysokości dotacji oświatowej ani obowiązku informacyjnego
(czy jego braku) po stronie organu dotującego. To znaczy, że art. 53 § 2 p.p.s.a., choć był podstawą prawną orzeczeń, w związku
z którymi stowarzyszenie wniosło skargę konstytucyjną, to nie determinował treści rozstrzygnięcia o konstytucyjnych prawach
skarżącego w sposób przez niego określony.
Należało przy tym zauważyć – abstrahując nawet od tego, że art. 9, art. 12 i art. 21 u.f.z.o. nie są przedmiotem zaskarżenia
w niniejszej sprawie – że kwestia dotycząca sposobu ustalenia wysokości dotacji oświatowej była podstawową kwestią sporną
w sprawie skarżącego toczącej się przed sądem administracyjnym. Stowarzyszenie, podnosząc w szczególności w skardze konstytucyjnej
argument, że sposób ustalenia wysokości podstawowej kwoty dotacji jest skomplikowany, w istocie podjęło polemikę z postanowieniem
WSA w O. z 25 kwietnia 2019 r. (sygn. […]), w którym sąd stwierdził „(…) strona skarżąca, otrzymując w dniu 18 stycznia 2019
r. kwotę dotacji oświatowej za styczeń 2019 r., powzięła wiedzę, w jakiej wysokości została ustalona stawka dotacji na rok
2019. Znając bowiem kwotę otrzymanej dotacji oraz liczbę dzieci w prowadzonym punkcie przedszkolnym, obliczenie stawki dotacji
było prostą, oczywistą czynnością, nie nastręczającą żadnych trudności (…). Pomimo tego, strona skarżąca nie zaskarżyła czynności
organu w zakresie ustalenia podstawowej kwoty dotacji oświatowej (…)”. Trybunał Konstytucyjny dostrzegł, że ustalenie podstawowej
kwoty dotacji oświatowej dla placówek wychowania przedszkolnego może nastręczać w praktyce pewnych trudności (zob. komentarz
do art. 12 [w:] Finansowanie zadań oświatowych. Komentarz, red. M. Pilich, Warszawa 2020, dostęp: Lex, por. także postanowienia WSA w Olsztynie: z 25 czerwca 2020 r., sygn. akt I
SA/Ol 536/19, Lex nr 3035535 oraz z 16 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Ol 195/20, Lex nr 3039770), jednakże Trybunał nie jest
upoważniony do kontroli prawidłowości sposobu wykładni i stosowania przepisów prawa przez sądy. Trybunał nie jest bowiem instancją
odwoławczą od orzeczeń sądów ani nie sprawuje nadzoru judykacyjnego nad sądami, a skarga konstytucyjna nie jest kolejnym środkiem
zaskarżenia ostatecznych rozstrzygnięć sądowych. Trybunał wielokrotnie wypowiadał się w swoim orzecznictwie na temat niedopuszczalności
skargi konstytucyjnej jako skargi na stosowanie prawa, a nie na przepis (zob. spośród ostatnich, postanowienie z 15 grudnia
2020 r., sygn. SK 80/19, OTK ZU A/2020, poz. 72).
3.2. Trybunał Konstytucyjny rozważył jeszcze inny możliwy sposób rekonstrukcji przedmiotu zaskarżenia. Można by mianowicie
przyjąć, że skarżący rzeczywiście kwestionuje art. 53 § 2 p.p.s.a. (przywołany związkowo ze wskazywanymi wcześniej przepisami)
w zakresie, w jakim stanowi, że skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się o podjęciu
czynności, o których mowa w art. 47 u.f.z.o.
Nawet jednak przy takiej rekonstrukcji, należało dojść do wniosku, że zarzuty postawione w skardze w istocie dotyczą nie treści
normatywnej wywiedzionej z art. 53 § 2 p.p.s.a., lecz sposobu, w jaki sądy orzekające zastosowały kwestionowaną regulację
prawną w okolicznościach konkretnej sprawy. Skarżący podniósł nawet wprost, że to dokonana przez sądy administracyjne wykładnia
art. 53 § 2 p.p.s.a. doprowadziła do pozbawienia go możliwości skutecznego wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Jak wynika zwłaszcza z uzasadnienia skargi konstytucyjnej, po pierwsze skarżący zdaje się uważać, że ze względu na kształt
mechanizmu ustalania i przekazywania dotacji oświatowej sądy powinny inaczej kwalifikować początek biegu terminu do wniesienia
skargi do sądu administracyjnego. Tymczasem brzmienie art. 53 § 2 p.p.s.a. w tym zakresie jest jednoznaczne, a swą tezę –
jak wykazano we wcześniejszym punkcie – skarżący wspiera argumentacją dotyczącą mechanizmu dotacyjnego, a nie argumentacją,
którą można by zakwalifikować jako uzasadnienie zarzutu niezgodności zaskarżonego przepisu z Konstytucją. NSA w wydanym w
sprawie skarżącego postanowieniu z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt […]) stwierdził: „Błędnie (…) strona skarżąca wskazuje jako
początek biegu terminu dzień, w którym dowiedziała się o tym, że sposób wyliczenia dotacji jest – jej zdaniem – niezgodny
z prawem. (…) przepis art. 53 § 2 p.p.s.a. wiąże rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia skargi z uzyskaniem wiedzy o podjęciu
kwestionowanej czynności, a nie z uzyskaniem wiedzy, że czynność ta mogła zostać podjęta z naruszeniem przepisów prawa”.
Po drugie, skarżący doprecyzowuje, że jego zdaniem, bieg terminu do wniesienia skargi powinien być liczony z uwzględnieniem
„terminu doręczenia beneficjentowi pełnej informacji o sposobie wyliczenia podstawowej kwoty dotacji”. Jak wynika ze skargi
konstytucyjnej, skarżący uzyskał informację od organu dotującego – jego zdaniem wystarczającą do zaskarżenia czynności ustalenia
dotacji oświatowej – dopiero w trybie dostępu do informacji publicznej, jednak zbyt późno, by dochować terminu, o którym mowa
w art. 53 § 2 p.p.s.a. Zwracając uwagę na ten kontekst systemowy, skarżący nie przedstawia jednak argumentacji, która miałaby
świadczyć o tym, że uzyskanie informacji od organu dotującego jest warunkiem sine qua non możliwości zaskarżenia czynności ustalenia wysokości dotacji oświatowej. W tym zakresie należało wziąć pod uwagę, że sądy
orzekające w sprawie leżącej u podstaw dokonały kwalifikacji tej okoliczności jako mogącej mieć wpływ na bieg terminu do wniesienia
skargi na czynność ustalenia dotacji oświatowej. Wojewódzki sąd administracyjny w przywołanym wcześniej postanowieniu z 25
kwietnia 2019 r. stwierdził, że „pisma kierowane do adresatów dotacji w trybie informacji publicznej mają charakter wtórny,
następczy wobec czynności polegającej na ustaleniu kwoty dotacji i jej przekazaniu na rachunek bankowy beneficjenta”, jednocześnie
nie znajdując podstaw do uznania, że uchybienie terminowi nastąpiło bez winy strony. NSA podtrzymał stanowisko, że w sprawie
stowarzyszenia nie zaistniał wyjątek, o którym mowa w zdaniu drugim art. 53 § 2 p.p.s.a. Zestawiwszy treść tych rozstrzygnięć
z uzasadnieniem skargi, należało dojść do wniosku, że skarżący bądź próbuje podważyć przyjęty przez sądy rezultat interpretacyjny
art. 53 § 2 p.p.s.a., bądź uważa, że okoliczności wniesienia przez niego po terminie skargi na czynność ustalenia dotacji
oświatowej powinny być inaczej zakwalifikowane. Wynika z tego, że skarżący w istocie kwestionuje nie akt normatywny, lecz
akt stosowania prawa.
W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wyjaśniono, że ażeby ochrona konstytucyjna, której podmioty mogą dochodzić w trybie
skargi konstytucyjnej określonym w art. 79 ust. 1 Konstytucji, była realna i efektywna, skarżący muszą mieć możliwość zakwestionowania
nie tylko norm prawnych ustalonych na podstawie samego literalnego brzmienia przepisów, ale także norm prawnych, które zostały
z tych przepisów wywiedzione w drodze wykładni i stosowania prawa przez sądy. Jednakże, jak również wynika z konsekwentnego
orzecznictwa Trybunału, kontrola w tym drugim wypadku jest dopuszczalna dopiero wówczas, gdy w drodze orzecznictwa sądowego,
popartego wypowiedziami orzeczniczymi Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego, dojdzie do utrwalenia się jednolitej
wykładni treści normatywnej określonego przepisu. W świetle art. 53 ust. 1 pkt 1 u.o.t.p.TK skarżący powinien wykazać, że
w orzecznictwie sądów doszło do utrwalenia się takiej jednolitej wykładni. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że skarżący
w niniejszej sprawie nie wykazał, że przedmiotem sformułowanych przez niego zarzutów jest norma prawna odtworzona z przepisu
podstawowego oraz przepisów związkowych wskazanych w petitum skargi w trwałym i jednolitym orzecznictwie sądów administracyjnych.
3.3. Konkludując, Trybunał stwierdził, że:
– po pierwsze, między treścią zaskarżonego art. 53 § 2 p.p.s.a. (przywołanym przez stowarzyszenie związkowo z art. 47 u.f.z.o.
i art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.) a sformułowanymi w skardze zarzutami naruszenia praw konstytucyjnych nie zachodzi relacja wymagana
przez art. 79 Konstytucji, oraz
– po drugie, skarga konstytucyjna stowarzyszenia nie dotyczy w istocie treści normatywnej zaskarżonej regulacji, lecz przedmiotem
postawionych w niej zarzutów jest sposób wykładni i stosowania przepisów prawa przyjęty przez orzekające w sprawie sądy administracyjne.
To znaczy, że skarga konstytucyjna stowarzyszenia nie spełnia – wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 53 ust.
1 pkt 1 u.o.t.p.TK – wymagań jej dopuszczalności, co skutkuje umorzeniem postępowania na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 2 u.o.t.p.TK.
Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.