W sporządzonej przez adwokata ustanowionego pełnomocnikiem z urzędu skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 listopada 2011 r. (data nadania), Barbara S. (dalej: skarżąca) zarzuciła niezgodność art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155, poz. 1287, ze zm.) z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.

W ocenie skarżącej zakwestionowana regulacja godzi w konstytucyjne zasady sprawiedliwości społecznej, zaufania do państwa i prawa, równości oraz ochrony prawa własności „poprzez niewłaściwe skonstruowanie tego przepisu w sprawie restrukturyzacji opłaty dodatkowej, przez co wyłącza ją spod restrukturyzacji, a tym samym jej umorzenia w ramach procesu restrukturyzacyjnego”.

Postanowieniem z 16 marca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej z powodu wniesienia tego środka prawnego z przekroczeniem ustawowego terminu.

Trybunał – na podstawie danych zawartych w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej – ustalił, że pełnomocnik skarżącej w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym 8 lutego 2011 r. otrzymał odpis wyroku tego Sądu z 9 grudnia 2010 r. (sygn. akt II GSK 1037/09), natomiast wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej został złożony przez skarżącą w Sądzie Rejonowym Lublin-Wschód w Lublinie 9 maja 2011 r. Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie – I Wydział Cywilny, postanowieniem z 22 września 2011 r. (sygn. akt I Co 4158/11), ustanowił dla skarżącej pełnomocnika z urzędu i polecił jego wyznaczenie Okręgowej Radzie Adwokackiej w Lublinie. Pismem z 3 listopada 2011 r. (znak: Urz. 977/11) Sekretarz Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie wyznaczył adwokata Krzysztofa K. na pełnomocnika z urzędu skarżącej; pismo to zostało doręczone adwokatowi 10 listopada 2011 r. Oznaczało to – w ocenie Trybunału – że bieg trzymiesięcznego terminu wniesienia skargi konstytucyjnej upływał, z racji tego, że 8 maja 2011 r. wypadał w niedzielę, 9 maja 2011 r. Tego też dnia termin ten – w związku ze złożeniem przez skarżącą wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej – uległ zawieszeniu do 10 listopada 2011 r. (data doręczenia adwokatowi Krzysztofowi K. pisma Sekretarza Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie o wyznaczeniu na pełnomocnika z urzędu – stosownie do postanowienia Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z 22 września 2011 r., sygn. akt I Co 4158/11).

W rozpatrywanej sprawie oznaczało to, że w przypadku skarżącej, która ostatniego dnia trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej wystąpiła do sądu rejonowego z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi, co tym samym spowodowało zawieszenie biegu owego terminu (art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]). Okres ten wynosił zatem dziewięćdziesiąt dni (stosownie do art. 20 ustawy o TK w związku z art. 165 § 1 ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego [Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.] w związku z art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny [Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.]) i liczony być winien od dnia doręczenia pełnomocnikowi skarżącej w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym odpisu prawomocnego wyroku tego sądu (tj. 8 lutego 2011 r.), jednakże bez uwzględnienia okresu rozpoznawania przez sąd rejonowy wniosku skarżącej o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz doręczenia adwokatowi Krzysztofowi K. pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej (tj. od 9 maja 2011 r. do 10 listopada 2011 r.). Prawidłowe obliczenie terminu dziewięćdziesięciodniowego musi więc prowadzić do wniosku, że ostatnim dniem terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, był 10 listopada 2011 r. Tymczasem skarga konstytucyjna wniesiona została 12 listopada 2011 r. (dzień nadania skargi w urzędzie pocztowym), a więc dwa dni po upływie ustawowego terminu. Sformułowanie art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK powinno być bowiem rozumiane jako zawieszenie biegu terminu wystąpienia ze skargą, nie zaś jego przerwanie (zob. np. postanowienie z 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46). Tym samym po zakończeniu okresu rozstrzygania przez sąd wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu termin ten nie biegnie od nowa, lecz rozpoczyna bieg tylko pozostała jego część; in casu wynosiła ona jeden dzień.

Odpis postanowienia Trybunału został doręczony pełnomocnikowi skarżącej 6 kwietnia 2012 r.

W sporządzonym przez pełnomocnika z urzędu piśmie procesowym, wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 12 kwietnia 2012 r. (data nadania), skarżąca złożyła zażalenie na postanowienie z 16 marca 2012 r., zarzucając mu obrazę art. 48 ust. 2 ustawy o TK w związku z art. 165 § 1 k.p.c. w związku z art. 111 § 1 i 2 i art. 115 k.c. – „poprzez uznanie, że przy obliczaniu terminu do złożenia skargi konstytucyjnej przez pełnomocnika ustanowionego dla skarżącego z urzędu uwzględnia się dzień, w którym nastąpiło doręczenie pełnomocnikowi zawiadomienia o wyznaczeniu go pełnomocnikiem” – oraz wnosząc o jego uchylenie w całości postanowienia Trybunału.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyniku wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze jest przede wszystkim prawidłowość dokonanego w nim rozstrzygnięcia (por. postanowienia TK z: 16 kwietnia 2006 r., Ts 80/05, OTK ZU nr 2/B/2006, poz. 101; 23 stycznia 2007 r., Ts 50/06, OTK ZU nr 1/B/2007, poz. 42; 11 czerwca 2010 r., Ts 291/08, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 192; 22 czerwca 2010 r., Ts 258/08, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 178; 30 czerwca 2010 r., Ts 270/08, OTK ZU nr 3/B/2010, poz. 183 i Ts 160/08, OTK ZU nr 4/B/2010, poz. 260 oraz 5 czerwca 2009 r., Ts 197/09, OTK ZU nr 3/B/2009, poz. 178).

Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie uznaje, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu, a tym samym nie może zostać uwzględnione zażalenie na to orzeczenie (zob. powołane postanowienie TK z 5 czerwca 2009 r., Ts 197/09).

Odnosząc się do przedstawionej w zażaleniu argumentacji, Trybunał stwierdza, że – wbrew zapatrywaniu przyjętemu przez Trybunał w zaskarżonym postanowieniu – wystąpienie przez skarżącego do sądu rejonowego z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (będące zdarzeniem w rozumieniu art. 111 § 2 k.c. w związku z art. 165 § 1 k.p.c. w związku z art. 20 ustawy o TK) powoduje zawieszenie terminu (o którym mowa w art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK) od dnia następującego po tym zdarzeniu do dnia, w którym adwokat lub radca prawny dowiedział się o wyznaczeniu go pełnomocnikiem z urzędu do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej. Oznacza to, że dzień wystąpienia z wnioskiem do sądu rejonowego wliczany jest do okresu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

W niniejszej sprawie powyższe prowadzi do następującego wniosku: w przypadku skarżącej wystąpienie 9 maja 2011 r. (tj. ostatniego dnia biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK) do Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z wnioskiem o ustanowienie dla niej pełnomocnika z urzędu nie spowodowało zawieszenia biegu terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. W niniejszej sprawie nie miała zatem zastosowania reguła obliczania terminu do wniesienia skargi, przewidziana w art. 111-114 k.c. w związku z art. 165 § 1 k.p.c. w związku z art. 20 ustawy o TK.

Tym samym postanowienie Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie – I Wydział Cywilny z 22 września 2011 r. (sygn. akt I Co 4158/11) oraz stanowiące jego wykonanie pismo Sekretarza Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie z 3 listopada 2011 r. (znak: Urz. 977/11) były bezprzedmiotowe; nie mógł bowiem ulec zawieszeniu w trybie art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK termin do wniesienia skargi, który upłynął w dniu, który był ostatnim dniem trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej, a w którym skarżąca podjęła dopiero starania o wyznaczenie dla niej pełnomocnika z urzędu.

Z tego też powodu skarga konstytucyjna nie czyniła zadość wymogowi z art. 46 ust. 1 ustawy o TK i podlegała odmowie nadania dalszego biegu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK.

Z przedstawionych wyżej powodów Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 36 ust. 7 w związku z art. 49 ustawy o TK – postanowił nie uwzględnić zażalenia.