1. W skardze konstytucyjnej z 1 lipca 2015 r. R.B. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) z art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 78 i art. 176 ust. 1 Konstytucji.

2. Postanowieniem z dnia 15 października 2015 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

2.1. Trybunał ustalił, że rozstrzygnięcie wskazane przez skarżącego jako ostateczne orzeczenie – wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2015 r. (sygn. akt II AKa 74/15) – nie zostało wydane na podstawie zakwestionowanych przepisów. Zaskarżone art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. dotyczą bowiem odpowiednio zażaleń na postanowienia sądu oraz podstawy wyłączenia sędziego (iudex suspectus). Wobec niespełnienia przesłanki formalnej wynikającej z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), polegającej na konieczności uzyskania ostatecznego orzeczenia wydanego na podstawie zaskarżonego przepisu, Trybunał odmówił nadania dalszego biegu rozpatrywanej skardze konstytucyjnej.

2.2. Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdził, że art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. były podstawą zarządzenia sędziego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt III K 197/11) oraz zarządzenia przewodniczącego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 26 listopada 2014 r. (sygn. akt III K 197/11). Skargę konstytucyjną wniesiono dopiero 1 lipca 2015 r., zatem ze znacznym przekroczeniem trzymiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

3. W zażaleniu z 29 października 2015 r. skarżący zakwestionował postanowienie z dnia 15 października 2015 r. Zarzucił, że rozstrzygnięcie to jest błędne, ponieważ skarżący złożył – poza obrońcą – swoją apelację, w której twierdził, iż wyrok sądu I instancji narusza art. 45 Konstytucji w zw. z art. 41 k.p.k. „poprzez niezapewnienie oskarżonemu, po złożeniu przez niego wniosków o wyłączenie sędziego, drogi odwoławczej”.

W związku z powyższym skarżący uznał, że uzyskał ostateczne orzeczenie wydane na podstawie zakwestionowanych przepisów, to jest wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2015 r.

W ocenie skarżącego Trybunał „błędnie uznał za ostateczne rozstrzygnięcie zarządzenie sędziego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 30 lipca 2014 r. oraz zarządzenie przewodniczącego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 26 listopada 2014 r., które to były przedmiotem skargi konstytucyjnej z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. akt Ts 338/14”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Na podstawie art. 138 w zw. z art. 139 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 1064; dalej: ustawa o TK z 2015 r.) z dniem 30 sierpnia 2015 r. utraciła moc poprzednia ustawa o TK. Jednak zgodnie z art. 134 pkt 1 ustawy o TK z 2015 r. w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy w postępowaniu przed Trybunałem w zakresie dotyczącym wstępnego rozpoznania stosuje się przepisy dotychczasowe, tzn. przepisy ustawy o TK. Rozpatrywane zażalenie dotyczy postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, która została wniesiona przed 30 sierpnia 2015 r., dlatego do jej wstępnej kontroli, a zatem i do rozpoznania złożonego zażalenia, zastosowanie mają nadal przepisy ustawy o TK.

2. Trybunał stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a argumenty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie. Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyniku wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest jedynie prawidłowość dokonanego w nim rozstrzygnięcia.

2.1. Zdaniem skarżącego, skoro w swojej apelacji postawił on zarzut naruszenia art. 45 Konstytucji w zw. z art. 41 k.p.k. „poprzez niezapewnienie oskarżonemu, po złożeniu przez niego wniosków o wyłączenie sędziego, drogi odwoławczej”, to orzeczenie sądu II instancji z dnia 18 czerwca 2015 r. zostało wydane na podstawie art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.

2.2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że tak sformułowany zarzut jest błędny i nie znajduje potwierdzenia w treści uzasadnienia tego rozstrzygnięcia.

W zakwestionowanym orzeczeniu Trybunał prawidłowo ustalił, że wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2015 r. nie został wydany na podstawie zakwestionowanych przepisów, a jedyny rozpatrzony w postępowaniu odwoławczym zarzut, który dotyczył wyłączenia sędziego, odnosił się do twierdzenia obrońcy skarżącego o naruszeniu art. 351 § 1 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.

2.3. W zaskarżonym postanowieniu z dnia 15 października 2015 r. Trybunał słusznie uznał, że art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. były podstawą zarządzenia sędziego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt III K 197/11) oraz zarządzenia przewodniczącego Sądu Okręgowego w Szczecinie – III Wydziału Karnego z dnia 26 listopada 2014 r. (sygn. akt III K 197/11). Orzeczenia te zostały bowiem wydane na skutek wniosków skarżącego o wyłączenie sędziego, a dotyczyły odmowy przyjęcia zażaleń na postanowienia o wyłączeniu sędziego.

2.4. Natomiast w przywołanej przez skarżącego sprawie Ts 338/14 istotą sformułowanych zarzutów była niezaskarżalność postanowień oddalających wniosek o wyłączenie sędziego. Zarzuty skarżącego odnosiły się do art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. Norma wynikająca z tych przepisów nie była jednak podstawą orzeczenia, z którym w sprawie Ts 338/14 skarżący łączył naruszenie swych konstytucyjnych praw (tj. postanowienia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, II Wydział Karny z dnia 10 września 2014 r., sygn. akt II AKz 290/14). Trybunał zwrócił uwagę na to, że skarżący złożył wniosek o wyłączenie sędziego po otwarciu przewodu sądowego, dlatego też sąd pozostawił ten wniosek bez rozpoznania. Orzeczenie zostało więc wydane na podstawie art. 459 § 1 i 2 w zw. z art. 41 § 2 k.p.k. Jak podkreślił Trybunał w uzasadnieniu postanowienia z dnia 5 marca 2015 r., sygn. akt Ts 338/14 (OTK ZU nr 2/B/2015, poz. 187), „[p]onieważ skarżący wskazał, że w jego sprawie ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 10 września 2014 r., więc Trybunał nie objął badaniem kolejnych rozstrzygnięć wydanych wobec skarżącego (tj. postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 17 listopada 2014 r. oraz zarządzenia Przewodniczącego III Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 26 listopada 2014 r.)”.

3. W związku z powyższym Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 7 ustawy o TK nie uwzględnił zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.