W skardze konstytucyjnej z 6 października 2010 r. adwokat Bohdan K. (dalej: skarżący) zaskarżył całą ustawę z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, ze zm.) z art. 79 ust. 1 w związku z art. 30-86 i art. 164 ust. 1 i 3 w związku z art. 169 ust. 1-4 Konstytucji.

Skarżący zarzucił w szczególności, że zaskarżona ustawa godzi w istotę ustroju Rzeczypospolitej Polskiej oraz odbiera skarżącemu i wszystkim wyborcom prawa obywatelskie i wyborcze.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie uzależnione zostało od spełnienia przez skarżącego szeregu przesłanek wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i przepisów ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).

W szczególności należy podkreślić, że w myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 ustawy o TK warunkiem rozpoznania przez Trybunał skargi konstytucyjnej jest wydanie na podstawie zaskarżonego aktu normatywnego wyroku, decyzji lub innego rozstrzygnięcia, w którym orzeczono ostatecznie o konstytucyjnych prawach, wolnościach lub obowiązkach skarżącego. Wprawdzie przedmiotem kontroli w postępowaniu skargowym jest zagadnienie zgodności z Konstytucją aktu normatywnego, niemniej wcześniejsze podjęcie “ostatecznego orzeczenia” przez sąd bądź organ administracji publicznej stanowi warunek sine qua non zainicjowania tej formy kontroli przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wynika to z przyjętej przez polskiego ustrojodawcę konstrukcji skargi konstytucyjnej, zgodnie z którą instytucja ta służy uruchomieniu postępowania o charakterze nadzwyczajnym i subsydiarnym w stosunku do innych środków i procedur ochrony konstytucyjnych praw i wolności. Niedochowanie powyższego warunku powoduje, iż rozpoznanie przez Trybunał Konstytucyjny skargi konstytucyjnej staje się niedopuszczalne.

Jak wynika z treści sformułowanych w skardze zarzutów, w sprawie skarżącego nie została wydana żadna decyzja lub orzeczenie sądowe, legitymujące skarżącego do wystąpienia z tym nadzwyczajnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw.

Powyższa sytuacja obliguje zatem Trybunał Konstytucyjny do odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

W tym stanie rzeczy, czyniąc to jedynie na marginesie, Trybunał zwraca uwagę, że skarga konstytucyjna nie spełnia również innych przesłanek warunkujących jej merytoryczne rozpoznanie. W szczególności należy podkreślić, że w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji wzorcem kontroli w postępowaniu skargowym mogą być wyłącznie te postanowienia ustawy zasadniczej, które są dla skarżącego źródłem jego praw o charakterze podmiotowym. Art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK wymaga natomiast od skarżącego, aby wskazał on, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób zostały naruszone. Oznacza to, że podstawą skargi konstytucyjnej nie może być zarzut naruszenia – tak jak w niniejszej sprawie – przepisów o charakterze ustrojowym lub tych postanowień Konstytucji, które nie są dla skarżącego źródłem jego praw lub wolności. Trybunał zauważa, że wskazane w petitum skargi art. 164 ust. 1 i 3 oraz art. 169 Konstytucji regulują wyłącznie kwestie związane z samorządem terytorialnym. Pierwszy przesądza jedynie, że gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, drugi określa natomiast wyłącznie strukturę organów samorządu terytorialnego i sposób wyboru do tych organów. Na tle niniejszej sprawy zupełnie niezrozumiały jest także pozbawiony jakiegokolwiek uzasadnienia zarzut naruszenia art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Trybunał na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.