W skardze konstytucyjnej z 18 marca 2009 r. zarzucono, że art. 4798a § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) jest niezgodny z
art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji.
W ocenie skarżącego kwestionowany przepis ogranicza rozpoznanie sprawy przed sądem I instancji z udziałem strony pozwanej
i jednocześnie uniemożliwia merytoryczną kontrolę wydanego orzeczenia w drodze apelacji.
Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Postanowieniem z 7 października 2008 r. Sąd Rejonowy
w Tychach – Wydział VI Gospodarczy (sygn. akt VI GC 385/08/02) na podstawie kwestionowanego przepisu odrzucił sprzeciw od
nakazu zapłaty. Zażalenie w tej sprawie zostało postanowieniem z 18 grudnia 2008 r. (sygn. akt XIX Gz 543/08) oddalone przez
Sąd Okręgowy w Katowicach – XIX Wydział Gospodarczy Odwoławczy. Zarządzeniem sędziego z 24 kwietnia 2009 r. pełnomocnik skarżącego
został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej poprzez wskazanie ostatecznego orzeczenia w rozumieniu
art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz daty jego doręczenia skarżącemu; wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa zostały
naruszone; wskazanie sposobu ich naruszenia oraz nadesłanie pełnomocnictwa do sporządzenia wniesionej skargi konstytucyjnej.
Powyższe zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego 4 maja 2009 r. W ustawowym Terminie do Trybunału nie wpłynęło
żadne pismo procesowe.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Jej merytoryczna ocena została uzależniona
przez ustawodawcę od spełnienia szeregu przesłanek, których weryfikacja następuje na etapie wstępnej kontroli. Trybunał Konstytucyjny
zobligowany jest zatem do oceny dopełnienia wszystkich wymagań, jakie ustawodawca postawił przed wnoszącym ten środek prawny.
W świetle art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz.
643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), jeżeli skarga nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia jej
braków w terminie 7 dni. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego rozpoznania, pomimo prawidłowego doręczenia pełnomocnikowi
skarżącego 4 maja 2009 r. zarządzenia sędziego Trybunału, braki skargi nie zostały uzupełnione, co musi skutkować odmową nadania
dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
W niniejszej sprawie podstawową przesłanką odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest jednak zbędność orzekania,
o której mowa w art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK. Ze zbędnością orzekania mamy do czynienia w sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny
we wcześniejszym orzeczeniu dokonał oceny zarzutów skargi konstytucyjnej i ocenił zgodność przepisów zaskarżonego aktu normatywnego
z wskazanymi wzorcami kontroli. Wyrokiem z 15 kwietnia 2009 r. w sprawie SK 28/08 (OTK ZU nr 4/A/2009, poz. 48) Trybunał Konstytucyjny
orzekł między innymi, że art. 4798a § 5 zdanie drugie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), dodany
ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr
235, poz. 1699), w zakresie, w jakim w postępowaniu w sprawach gospodarczych przewiduje, że sąd odrzuca zawierające braki
formalne zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, wniesione
przez przedsiębiorcę reprezentowanego przez adwokata lub radcę prawnego, bez uprzedniego wezwania do ich uzupełnienia, jest
niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3, z art. 45 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 oraz z art. 78 Konstytucji.
Art. 39 ust. l pkt 1 ustawy o TK stanowi, że Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia
jest zbędne lub niedopuszczalne. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżony przepis prawny był już przedmiotem
kontroli jego zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001
r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r.,
P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).
Wprawdzie zakres orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest węższy od zakresu wniesionej skargi, jednakże z uwagi na treść
przedstawionych w skardze zarzutów należy stwierdzić, iż orzekanie jest zbędne, tym bardziej, że Trybunał Konstytucyjny w
przywołanym orzeczeniu przychylił się do argumentacji skarżącego.
Tym samym, biorąc pod uwagę unormowanie art. 39 ust. 1 pkt 1 oraz art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, należało odmówić
nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.