1. Rzecznik Praw Obywatelskich, wnioskiem z 4 lipca 2007 r., zakwestionował zgodność art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943, ze zm.; dalej: ustawa z 5 grudnia 1996 r.) w zakresie, w jakim przepis ten zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej i Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, sposobu odbywania specjalizacji, sposobu i trybu składania egzaminu państwowego, z art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich upoważnienie ustawowe wyrażone w art. 16 ust. 2 ustawy z 5 grudnia 1996 r. nie zawiera wytycznych dotyczących sposobu odbywania specjalizacji. Wytycznych takich nie zawierają również inne przepisy ustawy z 5 grudnia 1996 r. Taka redakcja kwestionowanego przepisu prowadzi do absolutnej swobody organu wykonawczego w uregulowaniu powierzonych materii. W rezultacie, w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2001 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. Nr 83, poz. 905, ze zm.), określono, jako sposoby odbywania specjalizacji, m.in. rodzaje umów jakie mogą być zawierane przez lekarza z jednostką organizującą specjalizacje, a ponadto przewidziano instytucję „rezydentury” oraz państwowego egzaminu specjalizacyjnego i szczegółowo określono m.in. procedury kwalifikacyjne do odbywania określonej specjalizacji.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich upoważnienie do wydania rozporządzenia zawarte w kwestionowanym przepisie ma charakter blankietowy, ze względu na brak w ustawie z 5 grudnia 1996 r. wytycznych dotyczących sposobu odbywania specjalizacji i w tym zakresie jest niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że choć ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty została uchwalona 5 grudnia 1996 r. i była wielokrotnie nowelizowana, to zakwestionowany przepis nie został zmieniony w taki sposób, by spełniał warunki przewidziane w art. 92 ust. 1 Konstytucji.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, w razie orzeczenia o niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu, celowe byłoby rozważenie przez Trybunał Konstytucyjny możliwości odroczenia utraty jego mocy obowiązującej o dwanaście miesięcy. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przemawia za tym doniosłość materii związanej z wykonywaniem zawodów lekarza i lekarza dentysty.

2. Pismem z 8 maja 2008 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wycofał wniosek z 4 lipca 2007 r. i wniósł o umorzenie postępowania w sprawie.

W dniu 23 kwietnia 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 12 marca 2008 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. Nr 58, poz. 351). Zgodnie z art. 1 pkt 11 lit. a tej ustawy w art. 16 ustawy z 5 grudnia 1996 r. dodano ust. 1a-1o, w których ustawodawca uregulował instytucję rezydentury i sposób jej finansowania, zasady odbywania specjalizacji oraz określił kto organizuje i przeprowadza państwowy egzamin specjalizacyjny. Nadto ustawodawca nadał nowe brzmienie art. 16 ust. 2 ustawy z 5 grudnia 1996 r.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich wprowadzone zmiany usunęły stan niezgodności z Konstytucją w kwestionowanym przez niego zakresie, co uzasadnia cofnięcie wniosku na podstawie art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), a w konsekwencji umorzenie postępowania przez Trybunał Konstytucyjny.

3. Marszałek Sejmu, w piśmie z 9 maja 2008 r., wniósł o umorzenie postępowania w sprawie na podstawie art. 39 ustawy o TK.

W ocenie Marszałka Sejmu zakwestionowany przez Rzecznika Praw Obywatelskich przepis ustawy z 5 grudnia 1996 r. został zmieniony ustawą z 12 marca 2008 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i w obowiązującym brzmieniu jest zgodny ze standardami konstytucyjnymi.

4. Prokurator Generalny, w piśmie z 1 lipca 2008 r., wniósł o umorzenie postępowania w sprawie na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 31 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wnioskodawca może do rozpoczęcia rozprawy wycofać wniosek, pytanie prawne albo skargę. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego przyjmuje się, że prawo do wycofania wniosku przed rozpoczęciem rozprawy mieści się w granicach swobodnego uznania wnioskodawcy i jest jednym z przejawów dyspozycyjności, na której opiera się postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym (por. postanowienia TK z: 4 marca 1999 r., sygn. SK 16/98, OTK ZU nr 2/1999, poz. 26; 8 marca 2000 r., sygn. K. 32/98, OTK ZU nr 2/2000, poz. 64; 13 września 2000 r., sygn. K. 24/99, OTK ZU nr 6/2000, poz. 192; 17 października 2001 r., sygn. K 15/00, OTK ZU nr 7/2001, poz. 221; 27 maja 2003 r., sygn. K 43/02, OTK ZU nr 5/A/2003, poz. 45; 18 czerwca 2003 r., sygn. K 25/01, OTK ZU nr 6/A/2003, poz. 66; 18 października 2005 r., sygn. K 33/04, OTK ZU nr 9/A/2005, poz. 105; 12 grudnia 2005 r., sygn. K 49/05, OTK ZU nr 11/A/2005, poz. 142; 11 września 2006 r., sygn. K 36/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 114; 21 września 2006 r., sygn. K 39/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 115; 27 listopada 2006 r., sygn. K 44/05, OTK ZU nr 10/A/2006, poz. 163; 6 grudnia 2006 r., sygn. K 9/06, OTK ZU nr 11/A/2006, poz. 173; 15 stycznia 2007 r., sygn. K 17/06, OTK ZU nr 1/A/2007, poz. 6; 13 marca 2007 r., sygn. K 3/06, OTK ZU nr 3/A/2007, poz. 35 oraz z 9 czerwca 2008 r., sygn. K 8/04). Wycofanie wniosku przed rozpoczęciem rozprawy nie podlega zatem kontroli Trybunału Konstytucyjnego, co w konsekwencji oznacza konieczność umorzenia postępowania stosownie do art. 39 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Kierując się tym ustaleniem należy stwierdzić, że Rzecznik Praw Obywatelskich skutecznie wycofał wniosek.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.