1. W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 20 września 2021 r. (data nadania) A.B. (dalej: skarżący), reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 78 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 534, ze zm.) z art. 2 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji.

2. Skarga konstytucyjna została sformułowana na tle następującego stanu faktycznego.

Skarżący wniósł o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu w celu złożenia wniosku o podjęcie na nowo postępowania karnego zakończonego prawomocnym postanowieniem o odmowie wszczęcia śledztwa. Sędzia Sądu Rejonowego w S. zarządzeniem z 25 marca 2021 r. (sygn. akt […]) nie uwzględnił wniosku i odmówił wyznaczenia pełnomocnika z urzędu. Skarżący złożył na to orzeczenie zażalenie. Sąd Rejonowy w S. w postanowieniu z 29 kwietnia 2021 r. (sygn. akt […]) postanowił zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone zarządzenie utrzymać w mocy.

3. Zdaniem skarżącego, uzależnianie ustanowienia pełnomocnika (obrońcy) z urzędu od badania sytuacji majątkowej wnioskodawcy przebywającego w zakładzie karnym jest niezgodne z Konstytucją. W jego opinii, już samo przebywanie w zakładzie karnym wskazuje, że wnioskodawca nie ma środków na sfinansowanie pomocy prawnej i dlatego w takiej sytuacji pełnomocnik (obrońca) z urzędu powinien być ustanawiany obligatoryjnie. Dodatkowo skarżący wskazał, że o przyznaniu pomocy prawnej z urzędu nie powinna decydować treść (poziom merytoryczny) pism wnoszonych przez wnioskodawcę. Pisma te mogą bowiem być redagowane na prośbę wnioskodawcy przez inną osobę.

4. Zarządzeniem Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z 12 października 2021 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 20 października 2021 r.) skarżący, na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393), został wezwany do usunięcia (w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia) braków formalnych skargi przez:

– udokumentowanie daty doręczenia orzeczenia wskazanego w skardze konstytucyjnej jako ostateczne (wraz z czterema kopiami);

– podanie, czy od wskazanego w skardze konstytucyjnej ostatecznego orzeczenia został wniesiony nadzwyczajny środek zaskarżenia (wraz z czterema kopiami);

– doręczenie odpisu lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem wniosku skarżącego z 12 maja 2021 r. o ustanowienie pełnomocnika z urzędu;

– doręczenie czytelnych odpisów lub kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem (wraz z czterema czytelnymi kopiami) orzeczeń wydanych w sprawie skarżącego.

Pełnomocnik skarżącego w piśmie z 27 października 2021 r. (data nadania) wniósł o przedłużenie o 14 dni terminu do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, wyznaczonego powyższym zarządzeniem, ze względu na problemy z nawiązaniem kontaktu ze skarżącym.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2021 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 1 grudnia 2021 r.) wniosek ten został uwzględniony.

Do chwili wydania niniejszego postanowienia braki formalne skargi konstytucyjnej nie zostały usunięte.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Służy ono wyeliminowaniu – już w początkowej fazie postępowania – spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozstrzygania. Trybunał wydaje postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu, gdy nie spełnia ona określonych przez prawo wymagań lub gdy braki formalne nie zostały usunięte w ustawowym terminie.

Zarządzenie Prezesa Trybunału Konstytucyjnego z 12 października 2021 r. w sprawie usunięcia braków formalnych skargi zostało skutecznie doręczone pełnomocnikowi skarżącego 20 października 2021 r. W treści tego zarządzenia zawarto pouczenie, że nieusunięcie braków formalnych skargi konstytucyjnej w wyznaczonym terminie wywołuje ujemne skutki procesowe. W związku z wnioskiem skarżącego o przedłużenie terminu do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, sędzia Trybunału Konstytucyjnego zarządzeniem z 24 listopada 2021 r. (skutecznie doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 1 grudnia 2021 r.) przedłużył ten termin o 14 dni od dnia doręczenia. Pomimo przedłużenia terminu powołanym wyżej zarządzeniem sędziego Trybunału, braki te nie zostały przez skarżącego usunięte.

Wobec nieusunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej w zakreślonym terminie, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania badanej skardze dalszego biegu na podstawie art. 61 ust. 4 pkt 2 u.o.t.p.TK.

POUCZENIE

Na podstawie art. 61 ust. 5 u.o.t.p.TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie w terminie 7 dni od daty jego doręczenia.