Sprawa Tw 6/19

art. 17 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1276) w zakresie, w jakim „przewiduje on wejście w życie przepisu art. 2 pkt 1 i 6 oraz art. 3 pkt 1 tejże ustawy z mocą wsteczną, tj. od dnia 1 stycznia 2018 r. z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

postanawia:

nadać wnioskowi dalszy bieg.

Uzasadnienie

Rada Miejska w Nowym Stawie (dalej: wnioskodawca) 19 czerwca 2019 r. (data nadania) złożyła wniosek w Trybunale Konstytucyjnym.

Zarządzeniem z 17 lipca 2019 r. (doręczonym pełnomocnikowi wnioskodawcy 22 lipca 2019 r.) sędzia Trybunału Konstytucyjnego wezwał wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku, tj. do wyjaśnienia rozbieżności (co do zakresu zaskarżenia) pomiędzy jego petitum, a treścią uchwały z 28 maja 2019 r. (Nr 61/IX/2019) w sprawie skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności niektórych przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz do doręczenia odpisu albo kopii poświadczonej przez pełnomocnika wnioskodawcy za zgodność z oryginałem oraz czterech kopii zaświadczenia o wyborze J.S. na Burmistrza Nowego Stawu.

23 lipca 2019 r. (data nadania) wnioskodawca, wykonując zarządzenie wyjaśnił, że rozbieżność pomiędzy petitum wniosku, a treścią uchwały wynika z „omyłki pisarskiej”, polegającej na błędnym przytoczeniu (w uchwale) treści zaskarżonego przepisu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2072, ze zm.; dalej: u.o.t.p. TK) wniosek złożony przez podmiot, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji, Prezes Trybunału kieruje do wyznaczonego przez siebie sędziego Trybunału w celu wstępnego rozpoznania na posiedzeniu niejawnym. Trybunał bada, czy wniosek spełnia wymagania przewidziane w art. 47 i art. 48 u.o.t.p. TK, czy nie jest oczywiście bezzasadny (art. 61 ust. 4 pkt 3 u.o.t.p. TK), a w szczególności, czy zaskarżony akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy (art. 191 ust. 1 pkt 3-5 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji).

2. W rozpatrywanej sprawie, z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego wystąpiła Rada Miejska w Nowym Stawie, która – stosownie do art. 48 ust. 2 pkt 1 u.o.t.p. TK – dołączyła do wniosku uchwałę Nr 61/IX/2019 z 28 maja 2019 r. w sprawie skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności niektórych przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

Trybunał ustalił, że uchwała Rady Miejskiej w Nowym Stawie została podjęta przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji), wyraża wolę wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego (§ 1) oraz określa przedmiot i wzorce kontroli (§ 1), które są tożsame z zakresem zaskarżenia, wyznaczonym w złożonym wniosku. Uchwała upoważnia także organ wykonawczy Rady Miejskiej Nowego Stawu (burmistrza) m.in. do sporządzenia i złożenia w Trybunale Konstytucyjnym wniosku oraz do udzielenia pełnomocnictwa w tym zakresie (§ 2).

W związku z powyższym Trybunał stwierdza, że wniosek o zbadanie konstytucyjności zakwestionowanego przepisu pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji).

3. W myśl art. 191 ust. 2 Konstytucji organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego są uprawnione do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm, jeżeli kwestionowany przez nie akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem ich działania. W związku z tym, art. 48 ust. 1 pkt 1 u.o.t.p. TK wymaga by wnioskodawca, powołując przepis prawa lub statutu, uzasadnił że kwestionowana ustawa dotyczy spraw objętych zakresem jego działania.

3.1. W skierowanym do Trybunału wniosku sformułowano żądanie stwierdzenia niekonstytucyjności art. 17 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1276; dalej: ustawa nowelizująca) w brzmieniu: „[u]stawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem: (…) art. 2 pkt 1 i 6 oraz art. 3 pkt 1, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2018 r.” Wnioskodawca zakwestionował powyższy przepis w zakresie, w jakim wymienione w nim regulacje nadają – z mocą wsteczną – nowe brzmienie art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2019 r. poz. 1186, ze zm.; dalej: prawo budowlane), a także art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 654), tj. przepisom, które definiują pojęcia „budowli” i „elektrowni wiatrowej”.

3.2. Wnioskodawca wypełniając obowiązek wywiedzenia, że zakwestionowana we wniosku regulacja dotyczy spraw objętych jego zakresem działania wskazał art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1530, ze zm.). W myśl tego przepisu źródłami dochodów własnych gminy są wpływy z podatków od nieruchomości. Jak zauważył wnioskodawca, art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170; dalej: ustawa o podatkach i opłatach lokalnych) definiując przedmiot opodatkowania, jakim jest budowla, odnosi się wprost do przepisów prawa budowlanego. W związku z tym, zmiana ustawowych definicji składników przedmiotu opodatkowania powoduje zmianę wysokości naliczanego przez gminę podatku, z którego realizowane są zadania publiczne. Zaskarżony przepis bezpośrednio wpływa zatem na sytuację finansową wnioskodawcy.

3.3. W wyroku z 13 lipca 2011 r. (sygn. K 10/09, OTK ZU nr 6/A/2011, poz. 56) Trybunał, orzekając w pełnym składzie, stanął na stanowisku, że „interes ekonomiczny (faktyczny) gminy (…) stanowi adekwatną przesłankę wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego”. Zdaniem Trybunału, ze względu na wyrażone w Konstytucji zasady dotyczące samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, „trudno jest zaaprobować stanowisko, że przepisy oddziałujące w sposób bezpośredni na wysokość dochodów warunkujących sposób wykonywania przez gminę jej zadań nie dotyczą spraw objętych zakresem działania gminy”.

Mając powyższe na względzie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że Rada Miejska w Nowym Stawie wykazała, że art. 17 pkt 2 ustawy nowelizującej, w zakresie wskazanym we wniosku, dotyczy spraw objętych jej zakresem działania (art. 191 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 191 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 48 ust. 1 u.o.t.p. TK).

4. Trybunał ustalił, że wnioskodawca prawidłowo określił przedmiot oraz wzorzec kontroli, a także prawidłowo uzasadnił sformułowane we wniosku zarzuty (art. 47 ust. 1 pkt 4-6 i ust. 2 u.o.t.p. TK).

5. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skoro złożony wniosek spełnia wymagania przewidziane w u.o.t.p. TK, a nie zachodzą okoliczności określone w art. 61 ust. 4 pkt 3 u.o.t.p. TK, to – na podstawie art. 61 ust. 2 u.o.t.p. TK – należało postanowić jak w sentencji.