Skarżący wiąże naruszenie jego konstytucyjnych wolności i praw z postanowieniem Sądu Okręgowego w Opolu z 3 czerwca 2005 r.
(sygn. akt: VI Gz 96/05) doręczonym 14 czerwca 2005 r. Sąd Okręgowy w Opolu w oparciu o art. 4799 § 1 ustawy k.p.c. postanowił o zwrocie wniosku powoda o doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem, odrzuceniu zażalenia
oraz zasądził na rzecz pozwanego od powoda zwrot kosztów postępowania. Sąd Okręgowy w Opolu podejmując postanowienie z 3 czerwca
2005 r. orzekł w sprawie roszczenia skarżącego i pozbawił go sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd w dwuinstancyjnym
postępowaniu. Przed Sądem Rejonowym w Opolu skarżący domagał się od spółki Mercur sp. z o.o. zasądzenia kwoty 3.517,68 euro
wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie. W dniu 11 lutego 2005 r. Sąd Rejonowy w Opolu odrzucił pozew skarżącego – z powodu
braku jurysdykcji sądów polskich do rozpatrzenia wniesionej sprawy. Skarżący zakwestionował stanowisko sądu i wniósł o doręczenie
postanowienia sądu wraz z uzasadnieniem. Po doręczeniu uzasadnienia sądu skarżący wniósł zażalenie w przewidzianym procedurą
cywilną terminie. Pozwany – spółka Mercur sp. z o.o. – zakwestionował skuteczność wniesienia zażalenia opierając swój zarzut
o przepis art. 4799 k.p.c. oraz o okoliczność, iż skarżący nie doręczył bezpośrednio na adres pozwanego wniosku o doręczenie postanowienia wraz
z uzasadnieniem. Sąd Okręgowy w Opolu w oparciu o treść art. 4799 k.p.c. orzekł z powyższej przyczyny m.in. o zwrocie wniosku powoda o doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem oraz o
odrzuceniu zażalenia. Zaskarżony przepis został zmieniony nowelą z 2 lipca 2004 r. wraz z zespołem innych przepisów, których
celem było „usprawnienie i przyspieszenie postępowania”. Zmieniony przepis art. 4799 k.p.c. utrzymał zasadę, w myśl której pełnomocnik profesjonalny – m.in. adwokat, radca prawny – w toku sprawy, przy wnoszonym
do sądu piśmie procesowym, powinien dołączyć dowód doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowód wysłania go listem poleconym.
Ustawodawca utrzymał także zasadę, w myśl której nie wszystkie pisma procesowe winny być doręczane bezpośrednio stronie przeciwnej.
Katalog składanych pism wyłączonych z zakresu wyżej wymienionej zasady został ustalony w § 2 przepisu art. 4799 k.p.c. Wyłączenie obejmuje wniesienie pozwu wzajemnego, apelacji, kasacji, zażalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu
od nakazu zapłaty, zarzutów od nakazu zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa i skargi o wznowienie postępowania. Te pisma
strona reprezentowana przez pełnomocnika profesjonalnego jest obowiązana złożyć w sądzie wraz z odpisami dla strony przeciwnej.
W praktyce stosowania przepisu art. 4799 k.p.c. przed nowelizacją został ustalony zakres jego zastosowania w toku postępowania w sprawach gospodarczych. Takie pisma
jak: wniosek o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem, wniosek o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych czy też wniosek
o sporządzenie odpisu stron akt sprawy, mimo że są pismami procesowymi „w toku sprawy”, nie podlegały doręczaniu przeciwnikowi
procesowemu. Podstawą takiej wykładni, potwierdzonej niekwestionowaną praktyką wymiaru sprawiedliwości, była ocena, że brak
doręczenia przeciwnikowi takich pism nie pozbawia przeciwnika możliwości obrony, nie narusza jego uprawnień procesowych, a
jednocześnie zostaje dochowany cel art. 4799 k.p.c. przyspieszenia postępowania, co nie mogło budzić sprzeciwu stron postępowania cywilnego. Nowelizacja wprowadziła sankcję
zwrotu pisma, której skarżący zarzuca, że nie jest racjonalnie uzasadniona. Sankcja ta ani nie chroni, ani nie wzmacnia zasady
sformułowanej w celu przyspieszenia postępowania w powołanych wyżej wypadkach, a w okolicznościach faktycznych do których
odwołuje się skarga, ani nie chroni, ani nie wzmacnia zasady przyspieszenia postępowania międzyinstancyjnego. Sąd, który otrzymał
pismo procesowe nie ujęte w katalogu z § 2 art. 4799 k.p.c. z naruszeniem obowiązku bezpośredniego doręczania stronie przeciwnej, jest związany treścią sankcji, mimo że sankcja
nie jest adekwatna do treści chronionej normy. W konsekwencji sąd winien zwrócić np. wniosek o doręczenie orzeczenia wraz
z uzasadnieniem. Nadmierny formalizm egzekwowany sankcją prowadzi do absurdu, ponieważ skutki sankcji ponosi strona w sytuacjach,
gdy norma wywiedziona z przepisu art. 4799 k.p.c. § l zdanie 1 w istocie nie nakłada obowiązku. Redakcja art. 4799 k.p.c. § 1 zdanie ostatnie (tj. redakcja zaskarżonego przepisu) nie spełnia zatem wymagań przyzwoitej legislacji. Zachowanie
skarżącego polegające na doręczeniu bezpośrednio przeciwnikowi procesowemu wniosku o odpis postanowienia sądu I instancji
wraz z uzasadnieniem – jak się okazuje – wywołało dlań dotkliwy skutek, mimo że zasada (autonomicznego) bezpośredniego doręczania
odpisów pism procesowanych nie została naruszona. W konsekwencji skarżący został pozbawiony prawa do merytorycznego rozpatrzenia
jego zażalenia przez sąd II instancji.