1. W skardze konstytucyjnej z 28 kwietnia 2005 r. skarżący Jan Nowela, Krzysztof Masalski i Wacław Janas wnieśli o zbadanie art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. – Prawo wodne (Dz. U. Nr 34, poz. 158, ze zm.; dalej: prawo wodne) z art. 2, art. 21 ust. 2, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 5 Konstytucji.

1.2. Skarga została sformułowana na tle następującego stanu faktycznego:

Skarżący, powołując się na ukaz carski z dnia 2 marca (19 lutego) 1864 r. o urządzeniu włościan (Dziennik Praw nr 187, tom 62, Warszawa 1864), przyznający im przywilej brzegowego połowu ryb w wodach jeziora Wigry, wnieśli do Sądu Okręgowego w Suwałkach o potwierdzenie tego prawa. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z 18 października 2000 r., sygn. akt I C 3744/00, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15 lutego 2001 r., sygn. akt I ACa 43/01, potwierdzone zostało prawo skarżących do „połowów suchą nogą”.

Skarżący wnieśli kolejne powództwo, domagając się ustalenia, że na podstawie carskiego ukazu przysługuje im również prawo połowu, brodząc w wodzie, lub prawo połowu z pomostu. Powództwo zostało uwzględnione przez Sąd Okręgowy wyrokiem z 15 kwietnia 2003 r., sygn. akt I C 365/02, natomiast Sąd Apelacyjny, wyrokiem z 24 lipca 2003 r., sygn. akt I ACa 357/03, oddalił apelację Skarbu Państwa – Dyrektora Wigierskiego Parku Narodowego. Skarb Państwa wniósł kasację, zarzucając naruszenie prawa materialnego (art. 189 k.p.c. i art. 16 ukazu z 1864 r.). Sąd Najwyższy 22 grudnia 2004 r. wydał wyrok, sygn. akt IV CK 622/03), zmieniający wyrok Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego, i oddalił powództwo.

1.3. Zdaniem skarżących, Sąd Najwyższy, orzekając ostatecznie, że skarżący nie mają prawa połowu, brodząc w wodzie, lub prawa połowu z pomostu, oparł swe rozstrzygnięcie na art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r. Sąd Najwyższy przyjął, że powołane przepisy, nacjonalizując resztki powierzchniowych wód prywatnych, zlikwidowały wszelkie, jeszcze w tym momencie istniejące, pouwłaszczeniowe prawa podmiotowe do rybołówstwa w cudzej wodzie.

1.4. Skarżący podnieśli, że wyrok Sądu Najwyższego z 22 grudnia 2004 r. naruszył prawa człowieka, których Rzeczpospolita ma strzec na mocy art. 5 Konstytucji, oraz zasadę państwa prawnego, wynikającą z art. 2 Konstytucji. Ponadto naruszył zasadę ochrony praw majątkowych, gwarantowaną przez art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, oraz zasadę, zgodnie z którą wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko na skonkretyzowany cel publiczny i za słusznym wynagrodzeniem (art. 21 ust. 2 Konstytucji).

Zdaniem skarżących: „Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego przyjęło taką interpretację art. 1 i art. 2 prawa wodnego, o którym nikt dotychczas nie słyszał. (…) narusza ono zasadę clara non sunt interpretanda, czy utrwalony zakaz wykładni rozszerzającej (a taką jest a fortiori) przepisów wywłaszczających (…). Faktem stało się rozumienie i stosowanie tych przepisów jako norm, które, nacjonalizując prywatne wody płynące, dokonują także wywłaszczenia bez odszkodowania uprawnienia rzeczowego przysługującego obywatelom na nieruchomości od dawna państwowej”.

Skarżący skonkludowali, że wnioskowanie Sądu Najwyższego „…przypomina rozumowanie, wedle którego, jeśli znacjonalizowano pałace magnatów (jeziora prywatne), to tym bardziej lepianki chłopów (prawo do brzegowego połowu w państwowych jeziorach)”.

W opinii skarżących, Sąd Najwyższy, nie zajmując się zarzutami kasacji lecz zajmując się jedynie samodzielnym poszukiwaniem norm prawa materialnego uzasadniających oddalenie powództwa, naruszył art. 39311 k.p.c. przez wyjście poza granice podstaw kasacji.

Skarżący wskazali, że nie istniał żaden cel publiczny uzasadniający wywłaszczenie.

Zdaniem skarżących, przyjęta przez Sąd Najwyższy wykładnia zaskarżonych przepisów stanowi zagrożenie dla sytuacji ekonomicznej licznych rodzin rolniczych z terenu Suwalszczyzny.

2. Rzecznik Praw Obywatelskich pismem z 21 kwietnia 2006 r. poinformował, że nie przystępuje do postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej wniesionej przez skarżących.

3. Marszałek Sejmu w piśmie z 31 października 2006 r. zajął stanowisko, że zaskarżone przepisy, rozumiane w ten sposób, że nacjonalizacja wód doprowadziła do wygaśnięcia praw rzeczowych obciążających wody państwowe, są zgodne z art. 2 i są niezgodne z art. 21 ust. 2 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Natomiast postępowanie w zakresie badania zgodności kwestionowanych przepisów z art. 5 Konstytucji należy umorzyć na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

Marszałek Sejmu, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 2 Konstytucji, podzielił pogląd, że wygaśnięcie prawa może nastąpić tylko na podstawie wyraźnych przepisów ustawowych. Jednak zarzut naruszenia przez ustawodawcę art. 2 Konstytucji przez niepoprawną legislację uznał za chybiony. W opinii Marszałka, skarżone przepisy są sformułowane w sposób jasny, a ustawodawca nie może ponosić odpowiedzialności za ich błędną wykładnię.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 5 Konstytucji, Marszałek Sejmu zwrócił uwagę, że przepis ten stanowi normę ustrojową i nie generuje praw lub wolności, których naruszenie mogłoby stanowić podstawę skargi konstytucyjnej. Z tych względów Marszałek uznał, że postępowanie w zakresie badania zgodności skarżonych przepisów z art. 5 Konstytucji powinno ulec umorzeniu.

Natomiast wykładnię art. 1 i art. 2 prawa wodnego, dopuszczającą pozbawienie skarżących prawa rzeczowego obciążającego majątek Skarbu Państwa, bez wskazania celu wywłaszczenia i bez słusznego odszkodowania należy, zdaniem Marszałka Sejmu, uznać za niezgodną z art. 21 ust. 2 Konstytucji.

Marszałek Sejmu, w oparciu o orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, zaprezentował stanowisko, zgodnie z którym interpretację skarżonych przepisów, polegającą na uznaniu, że nacjonalizacja wód doprowadziła do wygaśnięcia praw rzeczowych obciążających wody państwowe, należy uznać za niezgodną z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji.

4. Prokurator Generalny w piśmie z 23 stycznia 2007 r. zajął stanowisko, że zaskarżone przepisy, rozumiane w ten sposób, że nacjonalizacja wód doprowadziła do wygaśnięcia praw rzeczowych obciążających wody państwowe, są niezgodne z art. 21 ust. 2 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz nie są niezgodne z art. 2 i art. 5 Konstytucji.

Prokurator Generalny, analizując wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 marca 2001 r., sygn. SK 24/04 (OTK ZU nr 3/A/2005, poz. 25 ), stwierdził, że Trybunał wyznaczył kierunek wykładni zgodny z Konstytucją, jaki należy uwzględnić przy ustalaniu istnienia bądź nieistnienia prawa do połowu ryb ustanowionego w 1864 r. Stwierdzenie, że prawo to wygasło w 1962 r. w chwili dokonania nacjonalizacji wód płynących, należy uznać za odstąpienie od rozstrzygnięcia zawartego w tym wyroku.

Zdaniem Prokuratora Generalnego, o zniesieniu konstytucyjnie chronionego prawa majątkowego nie zdecydował w sposób wyraźny ustawodawca, tylko zdecydował organ stosujący prawo, dokonując rozszerzającej wykładni przepisów. W ten sposób nie został spełniony konstytucyjnie uzasadniony wymóg, że zniesienie bądź ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności może nastąpić tylko na podstawie przepisu pozwalającego jednoznacznie ustalić, do kogo przepis ten jest adresowany i jakiej sytuacji dotyczy.

Prokurator Generalny uznał, że nadawanie skarżonym przepisom treści w nich niewyrażonych, powodujące pozbawienie skarżących prawa połowu ryb w wodach państwowych, prowadzi do naruszenia art. 21 ust. 2 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Natomiast w opinii Prokuratora Generalnego, nie ma podstaw do badania zgodności skarżonych przepisów z art. 2 i art. 5 Konstytucji, ponieważ skarżący nie uzasadnili powodów powołania jako wzorców kontroli przepisów znajdujących się poza katalogiem konstytucyjnych praw i wolności.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Skarga konstytucyjna złożona w niniejszej sprawie, jako przedmiot zaskarżenia wskazuje art. 1 i 2 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. – Prawo wodne (Dz. U. Nr 34, poz. 158, ze zm.; dalej: prawo wodne). Przepisy te już nie obowiązują, albowiem zostały zastąpione kolejnymi ustawami o takim samym tytule, odpowiednio: z 24 października 1974 r. i 18 lipca 2001 r. Jednakowoż to właśnie przepisy prawa wodnego z 1962 r. były podstawą prawną rozstrzygnięcia, które niniejsza skarga konstytucyjna wskazuje jako ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie. (Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przesłanką skargi konstytucyjnej jest wskazanie ostatecznego rozstrzygnięcia, którego prawna podstawa była źródłem naruszenia konstytucyjnie chronionego prawa skarżącego). Należy przy tym zaznaczyć, że przedmiot kontroli konstytucyjności w niniejszej sprawie jest odmienny niż w sprawie o sygn. SK 24/04, zakończonej wyrokiem z 21 marca 2005 r., OTK ZU nr 3/A/2005, poz. 25. Wyrok ten, na który powołują się skarżący, szukając w tym powołaniu wsparcia dla argumentacji skargi, dotyczył bowiem konstytucyjności przepisów przejściowych dekretu z dnia 11 października 1946 r. – Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych (Dz. U. Nr 57 poz. 321, ze zm.) oraz przepisów przejściowych (art. XXXVII i XL) kodeksu cywilnego. Natomiast w niniejszej sprawie przedmiotem badania były przepisy art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r.

2. Na etapie wstępnego badania skargi pojawiła się wątpliwość, czy nie zachodzi sytuacja (uzasadniająca odmowę przyjęcia skargi do rozpoznania), iż zarzut niekonstytucyjności dotyczy interpretacji przepisu (nieutrwalonej i niepowszechnej). Wątpliwość tę rozstrzygnięto pozytywnie dla skargi konstytucyjnej, uznając, że skoro orzeczenie stanowiące podstawę ustalenia sytuacji prawnej skarżących jest jedynym rozstrzygnięciem o zaskarżonych przepisach, przeto brak jest podstaw do wniosku, jakoby istniały rozbieżności na tle interpretacji art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r., stanowiących prawną podstawę ostatecznego wyroku SN z 22 grudnia 2004 r., i aby zarzucane w skardze naruszenie praw podmiotowych skarżących wiązać z interpretacją, a nie z samym brzmieniem prawa wodnego z 1962 r. (art. 1 i art. 2) .

3. Także to, że przepisy wskazane jako przedmiot kontroli już nie obowiązują, w wypadku skargi konstytucyjnej, nie musi przesądzać o konieczności umorzenia postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wprawdzie art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym przewiduje umorzenie na wypadek utraty mocy przez zakwestionowany akt normatywny, to jednak z mocy art. 39 ust. 3 tejże ustawy, przepisu art. 39 ust. 1 pkt 3 nie stosuje się, jeżeli jest to konieczne dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw (a tak jest z natury rzeczy w wypadku skargi konstytucyjnej). Dlatego nieobowiązywanie prawa wodnego z 1962 r. nie stanowi przeszkody dla kontroli konstytucyjności w niniejszej sprawie.

4. Przeszkodą formalną, nakazującą umorzenie postępowania w niniejszej sprawie, jest jednak inna okoliczność. Zgodnie z art. 79 Konstytucji, zarzut braku konstytucyjności zgłoszony w skardze konstytucyjnej dotyczyć musi nie ostatecznego rozstrzygnięcia, z którego istnieniem skarżący wiążą naruszenie swych praw konstytucyjnych („skarga na orzeczenie”), lecz z podstawą prawną tego rozstrzygnięcia („skarga na przepis”). W niniejszej sprawie natomiast skarżący polemizują i zgłaszają zarzuty niekonstytucyjności nie wobec art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r., lecz uważają, że zostało wadliwie zastosowane przez Sąd Najwyższy (w wyroku z 22 grudnia 2004 r.) do stanu faktycznego prawnego, z którego istnieniem skarżący wiążą rzekomo przysługujące im prawo rybołówstwa w jeziorze Wigry. Zarzut skargi dotyczy zatem błędnego – zdaniem skarżących – rozstrzygnięcia sprawy przez SN.

5. Naruszenia ich prawa konstytucyjnego (art. 64 Konstytucji) skarżący upatrują w fakcie braku potwierdzenia przez SN ich prawa do rybołówstwa. Prawo to skarżący wywodzą z ukazu carskiego z dnia 2 marca (19 lutego) 1864 r. o urządzeniu włościan (Dziennik Praw nr 187, tom 62, Warszawa 1864). Stanowił on, że „prawo polowania na całej przestrzeni gruntów włościan jedną gromadę składających, jak niemniej prawo rybołówstwa w wodach do tych gruntów przytykających, nie do każdego pojedynczego gospodarstwa, lecz do całej gromady należy”. Z mocy art. 16 zostały zachowane uprawnienia do polowania i rybołówstwa, z których korzystali chłopi przed wydaniem ukazu. Pouwłaszczeniowe serwituty włościańskie miały swoje autonomiczne regulacje i różniły się od służebności („serwitutów właściwych”) z Kodeksu Napoleona. Były one traktowane jako uprawnienie przejściowe, poddawane stopniowej likwidacji (dobrowolnej lub – w dobrach rządowych – przymusowej). W okresie drugiej Rzeczypospolitej postępowała dalsza likwidacja serwitutów (w dobrach prywatnych możliwa była tylko dobrowolna likwidacja) i wprowadzono powszechne, przymusowe znoszenie serwitutów nawet na żądanie tylko jednej ze stron, a w określonych sytuacjach z urzędu. Została uchwalona ustawa z dnia 7 maja 1920 r. o likwidacji serwitutów na terenie byłego Królestwa Kongresowego (Dz. U. Nr 42, poz. 249) uzupełniona przez ustawę z dnia 7 kwietnia 1922 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 239). Zastąpiono je następnie: rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 lutego 1927 r. o zniesieniu służebności w województwie kieleckim, lubelskim, łódzkim, warszawskim i w zachodniej części województwa białostockiego (Dz. U. Nr 10, poz. 74) i rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 1 lutego 1927 r. o zniesieniu służebności w województwie wileńskim i we wschodniej części województwa białostockiego (Dz. U. Nr 10, poz. 75). Likwidacja wymagała specjalnego postępowania administracyjnego. O tym więc, czy dany serwitut został faktycznie zlikwidowany, można byłoby definitywnie rozstrzygnąć tylko na podstawie odpowiednich dokumentów urzędowych. Dokumenty te na skutek działań wojennych 1939-1944 uległy zniszczeniu lub bezpowrotnie zaginęły. Wywodząc istnienie swego prawa rybołówstwa, skarżący przedstawili dokumenty, z których najnowszy pochodzi z 1880 r. W opisanej wyżej sytuacji nie ma jednak żadnej pewności (i tak problem ujęto w orzeczeniu SN z 22 grudnia 2004 r.), czy już w okresie do 1914 r. prawo rybołówstwa mieszkańców gminy Krzywy Róg nie zostało zlikwidowane (poprzez zamianę na łąki, las itp.) i wygaszone, czy też nadal trwało ono w pierwotnej postaci. Można tylko przypuszczać, że o kolejności przeprowadzenia przymusowej akcji likwidacji pouwłaszczeniowych serwitutów włościańskich w dobrach rządowych decydowała ranga gospodarcza danego obiektu. W rozpatrywanej sprawie Wigierski Park Narodowy nie był w stanie przedstawić dokumentów, że pouwłaszczeniowe prawo rybołówstwa z brzegu w jeziorze Wigry zostało albo już przymusowo zniesione w czasach carskich (jezioro rządowe), albo zostało – zgodnie z wolą polskiego ustawodawcy – zlikwidowane w okresie II Rzeczypospolitej. Jeżeli nawet jednak pouwłaszczeniowe prawo rybołówstwa przysługujące gromadzie nie zostało zniesione na skutek likwidacji serwitutów prowadzonej w okresie zaborczym lub w drodze postępowania administracyjnego za czasów II Rzeczypospolitej, to wygaśnięcie tych serwitutów było konsekwencją zmian w zakresie mienia gromadzkiego (por. przede wszystkim art. 32 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej – Dz. U. Nr 14, poz. 130, zgodnie z którym związki samorządu terytorialnego zostały zniesione, a ich majątek stał się z mocy samego prawa mieniem państwowym). Jeżeli zatem z początkiem lat pięćdziesiątych XX wieku, jeszcze gdzieś mogło występować pouwłaszczeniowe prawo rybołówstwa z brzegu (przekształcone ustawą z 7 marca 1932 r. o rybołówstwie w prawo określonych osób w ramach gromady wiejskiej do części czynszu dzierżawnego z obwodu rybackiego), to tylko na jeziorach od dawna państwowych. Ustawa z 30 maja 1962 r. – Prawo wodne doprowadziła do końca publicyzację prawa wodnego. Była to kontynuacja działań ustawodawczych zapoczątkowanych w II Rzeczypospolitej ustawą wodną z 19 września 1922 r., a kontynuowanych i rozwijanych, między innymi, przez ustawę z dnia 7 marca 1932 r. o rybołówstwie. Art. 1 i art. 2 ustawy z 30 maja 1962 r. znacjonalizował dotąd jeszcze prywatne powierzchniowe wody płynące – z wyjątkiem rowów (por. przede wszystkim uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 8 listopada 1971 r., sygn. akt III CZP 28/71, OSNCP nr 3/1972, poz. 43 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 1981 r., sygn. akt I CR 208/81, OSN nr 4/1982, poz. 59). Konsekwencją tej publicyzacji było przejęcie (ex lege, bez odszkodowania) resztek prywatnej własności i innych praw związanych z tą własnością, jak i innych praw łączonych z własnością należącą już od dawna do państwa. W orzeczeniu z 22 grudnia 2004 r., sygn. akt IV CK 622/03, Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 1 i art. 2 ustawy z 1962 r., nacjonalizując resztki powierzchniowych wód prywatnych, zlikwidował też – nawet czysto teoretyczną – możliwość występowania pouwłaszczeniowego prawa rybołówstwa w cudzej wodzie.

6. Skarżący, wnosząc w skardze konstytucyjnej o stwierdzenie niezgodności art. 1 i art. 2 ustawy z 30 maja 1962 r. – Prawo wodne z art. 2, art. 5, art. 21 ust. 2 oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, werbalnie polemizują nie tyle nawet z konkretną wykładnią dokonaną in casu przez Sąd Najwyższy, zarzucając zastosowanie, zamiast wykładni gramatycznej (językowej), wykładni celowościowej oraz rozumowań a fortiori do „przepisów wywłaszczeniowych”, a także nierespektowanie zasady clara non sunt interpretanda w stosunku do brzmienia art. 1 i art. 2 ustawy z 30 maja 1962 r., ile kwestionują sam fakt zastosowania art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r. do rozstrzygnięcia sporu. Już sam sposób formułowania zarzutów niekonstytucyjności (zarzuty błędnej interpretacji prawa) wskazuje, że skarżący podejmują polemikę z rozumowaniem Sądu Najwyższego zawartym w niekorzystnym dla nich ostatecznym rozstrzygnięciu, a nie z samą treścią zaskarżonych przepisów. Skarżący twierdzą, że pouwłaszczeniowe prawo rybołówstwa dalej istnieje i nie wymaga żadnego pozwolenia wodnoprawnego. Uzasadniają to bardzo krótko: chodzi o prawo „służące od dawien do zaspokajania potrzeb osobistych rolnika”, które nie było nigdy „zabronione lub koncesjonowane prawem”. Rozumowanie to pomija zarysowany wyżej proces likwidacji pouwłaszczeniowego prawa rybołówstwa i publicyzacji wód w okresie zaborczym i II Rzeczypospolitej. W skardze twierdzi się, że prawo rybołówstwa bynajmniej nie musiało „wynikać z uprawnień cywilnych”, aby w uzupełnieniu skargi wyrazić odmienny pogląd, że pouwłaszczeniowe prawo rybołówstwa jest „uprawnieniem wchodzącym w skład majątku uprawnionych”, a więc ma tu pełne zastosowanie art. 21 ust. 2 i art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji. Skarżący twierdzą, że dokonana przez Sąd Najwyższy wykładnia art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 30 maja 1962 r. – dla pouwłaszczeniowego prawa rybołówstwa w cudzej wodzie – stanowi „realne zagrożenie dla setek rodzin rolniczych z terenu Suwalszczyzny”. Skarżący zarzucili, że Sąd Najwyższy, rozpatrując kasację nie miał prawa zajmować się „samodzielnym poszukiwaniem norm prawa materialnego mogących uzasadnić oddalenie (ich) powództwa”. Skarga nie zawiera natomiast wywodu dotyczącego zarzutów odnoszących się do niekonstytucyjności przepisów art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r., lecz krytykuje postępowanie SN i proces myślowy, który doprowadził do wydania ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie.

7. Trybunał Konstytucyjny, działając w ramach konkretnej kontroli konstytucyjności, a więc w ramach skargi konstytucyjnej, nie dokonuje weryfikacji rozstrzygnięć sądowych. Do kognicji Trybunału Konstytucyjnego nie należy rozpatrywanie zarzutów dotyczących niekonstytucyjności wykładni dokonanej przez sąd ani zarzutów błędnej subsumcji stanu faktycznego dokonanej w wyroku czy też wadliwości kierunku argumentacji wykorzystanej w ostatecznym orzeczeniu, gdyż Trybunał nie jest kolejną (po SN) instancją sądową. Trybunał może oceniać konstytucyjność aktu normatywnego. W wypadku rozpatrywania skargi konstytucyjnej może to być tylko ten akt (norma), który stanowił podstawę rozstrzygnięcia danej sprawy. Tymczasem zarzuty skarżących kierują się nie przeciw treści art. 1 i art. 2 prawa wodnego z 1962 r., lecz przeciw zastosowaniu tego aktu (w drodze zabiegów interpretacyjnych, ustaleń faktycznych i subsumcyjnych) w sprawie o sygn. akt IV CK 622/03. Tego rodzaju kontrola konstytucyjności wykracza poza ramy art. 79 Konstytucji i nie może być dokonana w ramach skargi konstytucyjnej.

8. Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.