Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł o zbadanie zgodności 5 ust. 2 zarządzenia Nr 2 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 lutego 1991 r. w sprawie powołania i trybu działania Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej (Monitor Polski Nr 7, poz. 49) z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 z późn. zmianami).

Wnioskodawca twierdzi, że przepis 5 ust. 2 zdanie pierwsze zarządzenia nr 2 Prezesa Rady Ministrów, stanowiący, że decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej podpisuje tylko przewodniczący składu orzekającego, wykracza poza upoważnienie ustawowe, zawarte w art. 18 ust. 3 cytowanej ustawy z dnia 10 maja 1990 r. i jest przy tym niezgodny z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, a w szczególności z art. 107 § 1 k.p.a..

Wnioskodawca informuje, iż pomimo treści 5 ust. 2 zarządzenia Nr 2 Prezesa Rady Ministrów w działalności Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej powszechnie panowała i panuje praktyka podpisywania decyzji przez wszystkich członków składu orzekającego. Wyjątek stanowiła decyzja z dnia 13 maja 1992 r. (Nr KKU-477/2/92/SSr) podpisana wyłącznie przez przewodniczącego składu. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził jej nieważność wyrokiem z dnia 14 lipca 1993 r. (I SA1788/92 – opubl. ONSA z 1993 r. Nr 4, poz. 118).

Prokurator Generalny poparł stanowisko Wnioskodawcy i podzielił jego argumentację.

Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów w piśmie z dnia 22 czerwca 1994 r. (BO-320-16/94) potwierdził, że w Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej istniała i istnieje powszechna praktyka podpisywania decyzji Komisji przez wszystkich członków składu orzekającego. Nadto poinformował, że zakwestionowany przepis zostanie zmieniony.

Prezes Rady Ministrów na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.) wydał rozporządzenie z dnia 14 lipca 1994 r. w sprawie trybu działania Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej (Dz.U. Nr 85, poz. 391), w którym skreśla się kwestionowany przepis 5 ust. 2 zarządzenia Nr 2 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 lutego 1991 r.

Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje pogląd wyrażony w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 11 kwietnia 1994 r. (K. 10/93) i postanowienia z dnia 10 sierpnia 1994 r. (U. 9/93) tej treści, że nie każde uchylenie lub zmiana przepisu powoduje utratę jego mocy obowiązującej. Utrata mocy obowiązującej przepisu prawa następuje w sytuacji, gdy nie może on być zastosowany. Taka właśnie sytuacja występuje w niniejszej sprawie w odniesieniu do zaskarżonego i obecnie uchylonego przepisu § 5 ust. 2 zarządzenia Nr 2 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 lutego 1992 r.

Wobec utraty mocy obowiązującej przepisu, którego dotyczy wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny, postępowanie w sprawie należało umorzyć na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470; zm.: z 1993 r. Nr 47, poz. 213).