W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 11 stycznia 2004 r. zakwestionowano zgodność art. 459 § 3 w
zw. z art. 41 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 78 oraz
art. 176 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy te, w ocenie skarżącego, pozbawiają go prawa do skorzystania
z kontroli instancyjnej. Skarżący wskazuje, iż „dzięki” zakwestionowanym przepisom nie mógł podważyć treści postanowienia
z 20 listopada 2003 r., w którym nie uwzględniono jego wniosku o wyłączenie ze składu sędziowskiego sędziów, wobec których
istniały uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności.
W petitum skargi wskazano także na wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 21 listopada 2003 r. (XVI Ka 294/02), który utrzymał w mocy wyrok
Sądu Rejonowego w Koninie z 24 kwietnia 2003 r. na mocy którego skarżący został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art.
178 a § 1 k.k., wnosząc jednocześnie „o wstrzymanie wykonalności w/w wyroku”. Ponadto w uzasadnieniu skargi podniesiono wątpliwości,
co do brzmienia art. 42 § 3 k.p.k.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 5 lutego 2004 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej
poprzez m.in. dokładne określenie, które przepisy ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego czyni przedmiotem
skargi konstytucyjnej oraz sprecyzowanie, z którym ze wskazanych w skardze rozstrzygnięć wiąże naruszenie przysługujących
mu praw lub wolności konstytucyjnych.
W piśmie procesowym nadesłanym w uzupełnieniu braków skargi konstytucyjnej skarżący stwierdził m.in., iż w skardze konstytucyjnej
dokładnie określił zarówno przepisy k.p.k., które są niezgodne z Konstytucją, jak też rozstrzygnięcie naruszające przysługujące
mu prawa i wolności konstytucyjne. Ponadto do pisma zostało załączone „ostateczne rozstrzygnięcie”, czyli postanowienie Sądu
Apelacyjnego w Poznaniu – Wydział II Karny z 26 marca 2003 r. (sygn. akt II Akz 223/03) utrzymujące w mocy zaskarżone postanowienie
Sądu Okręgowego w Poznaniu z 13 lutego 2003 r. (sygn. akt XVI Ko 260/02) oddalające wniosek o wznowienie postępowania.
Postanowieniem z 19 kwietnia 2004 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powołując
się w uzasadnieniu na nieuzpełnienie wskazanych zarządzeniem braków skargi. Ponadto Trybunał wykazał, iż dołączone do pisma
procesowego postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – Wydział II Karny z 26 marca 2003 r. (sygn. akt II Akz 223/03) nie
spełnia warunków ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, przede wszystkim dlatego, że nie zostało
wydane w oparciu o żaden z przytoczonych w skardze przepisów.
W zażaleniu na powyższe postanowienie złożonym do Trybunału Konstytucyjnego 30 kwietnia 2004 r. skarżący stwierdził, iż postanowienie
o odmowie nadania dalszego biegu było bezzasadne, jako że wniesiona przez niego skarga spełnia wszystkie wymogi określone
ustawą. W jego ocenie, we wniesionej skardze wskazane zostały przepisy k.p.k. rażąco naruszające zasadę dwuinstancyjności
gwarantowaną przez Konstytucję. Nietrafne, jego zdaniem, jest także twierdzenie zawarte w zaskarżonym postanowieniu, iż skarga
nie spełnia „zaistnienia konkretnego i indywidualnego naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych;
po drugie, źródłem tego naruszenia powinno być rozstrzygnięcie, wydane na podstawie przepisu, którego konstytucyjność się
kwestionuje”. Uzasadniając swą tezę wskazał, iż w skardze stwierdzone zostało, że przedmiotem zaskarżenia jest m.in. art.
459 § 1 k.p.k. w związku z art. 41 tej ustawy. Tam też wskazano na postanowienie z 20 listopada 2003 r., które nie uwzględniło
wniosku o wyłączenie składu orzekającego.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Trybunału Konstytucyjnego treść zażalenia nie dostarcza żadnych argumentów podważających przesłankę odmowy nadania
dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Przede wszystkim skarżący nie ustosunkował się do zawartej tam tezy, iż pismo procesowe
z 24 lutego 2004 r. nadesłane w odpowiedzi na zarządzenie sędziego z 5 lutego 2004 r., nie uzupełnia wszystkich wskazanych
w tym zarządzeniu braków skargi konstytucyjnej, co zgodnie z art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK, uzasadniało odmowę
nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
Jak podkreślano wielokrotnie w orzecznictwie Trybunał Konstytucyjnego, art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o TK (Dz.
U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) wprowadza zasadę związania Trybunału granicami skargi konstytucyjnej, wyznaczanymi m.in. przez
przepisy, których konstytucyjność się podważa. Z tego względu Trybunał nie może decydować o tym, jakie przepisy stanowią przedmiot
skargi, ani nawet, co byłoby konieczne w sprawie stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania, samodzielnie rozstrzygać, które
z przywołanych w skardze przepisów są kwestionowane przez skarżącego, a które nie.
Odnosząc się do zawartego we wniesionym zażaleniu zarzutu, jakoby nietrafna była prezentowana w zaskarżonym postanowieniu
teza, iż skarga konstytucyjna nie spełnia wskazanych przesłanek, koniecznych dla wykazania legitymacji prawnej oraz nawiązując
do przedstawionego w tym zażaleniu uzasadnienia tego zarzutu, wskazać w pierwszej kolejności należy, iż pomimo że w skardze
konstytucyjnej skarżący rzeczywiście wiąże z postanowieniem z 20 listopada 2003 r. naruszenie prawa do II instancyjnego postępowania,
to jednakże nie traktuje go jako ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. W piśmie procesowym
nadesłanym w celu uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej skarżący wyraźnie podaje, iż rozstrzygnięciem, z którego wydaniem
wiąże naruszenie przysługujących mu praw jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu – Wydział II Karny z 26 marca 2003
r. (sygn. akt II Akz 223/03) utrzymujące w mocy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z 13 lutego 2003 r. (sygn.
akt XVI Ko 260/02) oddalające wniosek o wznowienie postępowania. Ponieważ postanowienie to nie zostało wydane na podstawie
żadnego ze wskazanych w skardze przepisów, ani w żaden sposób nie dotykało wskazanych tam praw konstytucyjnych skarżącego,
przeto Trybunał Konstytucyjny uznał, iż nie spełnia ono wymogów ostatecznego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji,
co uniemożliwiało tym samym przekazanie skargi do merytorycznego rozpoznania. Podkreślenia także wymaga fakt, iż skarżący
we wniesionym zażaleniu nie kwestionował przytoczonych powyżej ustaleń dotyczących charakteru omawianego postanowienia.
Na marginesie tylko wskazać należy, iż zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy o TK skarżący zobligowany jest do dołączenia do wnoszonej
skargi orzeczenia wydanego na podstawie zakwestionowanego przepisu. Uzupełniając braki skargi konstytucyjnej skarżący nadesłał
wskazane powyżej postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, a nie zaś przywołane w zażaleniu postanowienie z 20 listopada
2003 r. (brak sygnatury).
Akceptując w całości zaskarżone postanowienie Trybunał Konstytucyjny raz jeszcze pragnie podkreślić, iż rozpatrując sprawę
związany jest on granicami skargi konstytucyjnej. Jeżeli orzeczenie wskazane jednoznacznie jako ostateczne rozstrzygnięcie
w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji nie spełnia przewidzianych prawem przesłanek, tj. nie jest wydane na podstawie zaskarżonego
przepisu, ani z jego wydaniem nie można wiązać naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych, to
Trybunał nie ma kompetencji, aby przyjąć za ostateczne rozstrzygnięcie innego przywołanego w skardze orzeczenia, nie powiązanego
z nim w żaden sposób i dotyczącego zupełnie innej materii.
W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny uznał za w pełni uzasadnione postanowienie z 19 kwietnia 2004 o odmowie nadania
dalszego biegu niniejszej skardze i nie uwzględnił zażalenia złożonego na to postanowienie.