W skardze konstytucyjnej z 4 lipca 2002 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pełnomocnik skarżącej Spółki zakwestionował zgodność art. 32 ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: zaskarżona ustawa) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącej zakwestionowany przepis wprowadza sztuczny i niekonstytucyjny podział zakładów pracy na uspołecznione i nieuspołecznione, z którym to podziałem wiąże uprzywilejowanie tej drugiej kategorii. Polegać ma ono na wypłacaniu w ich imieniu świadczeń z tytułu uszczerbku na zdrowiu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, podczas gdy zakłady uspołecznione zobligowane są do samodzielnego ponoszenia tego rodzaju ciężarów.

Skarga sformułowana została w oparciu o następujący stan faktyczny. Wobec skarżącej wystąpiono z powództwem o zasądzenie odszkodowania z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy, jaki miał miejsce u poprzednika prawnego skarżącej – przedsiębiorstwa państwowego Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego. W dniu 26 lutego 2002 r. przed Sądem Rejonowym w Chodzieży doszło do zawarcia ugody pomiędzy powodem a skarżącą. Jak wynika z treści uzasadnienia skargi, prawomocność powyższej ugody została następnie stwierdzona postanowieniem tego sądu z 23 maja 2002 r.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 września 2002 r. wezwano pełnomocnika do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej, przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącej zostały naruszone przepisem zaskarżonej ustawy. Ponadto wezwano skarżącą do dostarczenia odpisów ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w sprawie skarżącej na podstawie zakwestionowanego przepisu oraz odpisów orzeczeń sądu lub organu administracji publicznej, wskazujących na wyczerpanie przez skarżącą przysługującej drogi prawnej. Jak wynika z treści pisemnego potwierdzenia odbioru, zarządzenie to zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej w 23 września 2002 r. W dniu 1 października 2002 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) skierowano do Trybunału Konstytucyjnego pismo, w którym pełnomocnik skarżącej powtórzył sformułowania skargi dotyczące niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 32 Konstytucji. Ponadto do pisma dołączono odpisy, dostarczonego już wraz ze skargą, orzeczenia Sądu Rejonowego w Chodzieży z 26 lutego 2002 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje.

Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone ma prawo na zasadach określonych w ustawie wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Precyzująca zasady występowania ze skargą ustawa z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym przewiduje, że w przypadku, gdy skarga nie odpowiada warunkom formalnym, sędzia Trybunału wzywa do usunięcia braków w terminie 7 dni od daty zawiadomienia (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 2 tej ustawy). Z kolei w myśl art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, gdy skarga jest oczywiście bezzasadna lub braki nie zostały usunięte w określonym terminie, sędzia Trybunału wydaje postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu.

Jak to wynika z treści poświadczenia odbioru, zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 16 września 2002 r. zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej w 23 września 2002 r. Natomiast, mające stanowić odpowiedź na powyższe zarządzenie, pismo pełnomocnika zostało skierowane do Trybunału Konstytucyjnego w 1 października 2002 r. (data nadania pisma w urzędzie pocztowym), a więc już po upływie 7 dniowego terminu, określonego w art. 36 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Zaistnienie powyższej okoliczności samoistnie uzasadnia więc wydanie postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że skarga konstytucyjna nie spełnia także innych przesłanek dopuszczalności występowania z tego rodzaju środkiem prawnym. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego pełnomocnik skarżącej wezwany został do wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącej – zostały naruszone przez zakwestionowany przepis, dostarczenie odpisów ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w sprawie skarżącej na podstawie zakwestionowanego przepisu oraz dostarczenie odpisów orzeczeń wskazujących na wyczerpanie przez skarżącą przysługującej drogi prawnej. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego żaden z powyższych braków nie został skutecznie uzupełniony.

Wskazanie przez skarżącą konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych przepisem zaskarżonej ustawy ogranicza się do sformułowania zarzutu złamania konstytucyjnej zasady równości. Należy w związku z tym zauważyć, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego utrwalony jest już pogląd, zgodnie z którym wyrażona w art. 32 Konstytucji zasada równości znaleźć może ograniczone zastosowanie jako konstytucyjny wzorzec kontroli przepisów kwestionowanych w trybie skargi konstytucyjnej. Jest to możliwe w sytuacji doprecyzowania przez skarżącego w zakresie jakiego konstytucyjnego prawa lub wolności zasada ta doznała niedozwolonego ograniczenia (zob. postanowienia TK z 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 47/98, OTK ZU nr I(30)/99, poz. 41; 17 czerwca 1998 r., sygn. Ts 48/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 59; 27 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 46/98, OTK ZU nr I(30)/99, poz. 40; 3 listopada 1998 r., sygn. Ts 116/98, OTK ZU nr 1/99, poz. 10; 1 marca 1999 r., sygn. Ts 57/99, OTK ZU nr 2/2000, poz. 72; postanowienie 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku niniejszej skargi konstytucyjnej tego rodzaju konieczne doprecyzowanie nie nastąpiło.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skarżącej nie wskazano również ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Skarżąca wskazuje bowiem w tym zakresie na postanowienie Sądu Rejonowego w Chodzieży z 26 lutego 2002 r. (sygn. akt IV P.172/01), którym – w związku z zawartą przez strony ugodą – umorzono postępowanie w sprawie o zapłatę. Tego rodzaju orzeczenie nie spełnia jednakże kwalifikacji, o której mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Nie można bowiem uznać, iż podstawą normatywną tego orzeczenia był zakwestionowany w skardze przepis, ponadto uznać należy, że o treści praw i obowiązków skarżącej przesądziło nie wskazane w skardze postanowienie, lecz zawarta przez skarżącą ugoda. W związku z taką kwalifikacją załączonego do skargi konstytucyjnej orzeczenia nie został tym bardziej spełniony ustawowy wymóg wyczerpania przez skarżącą przysługującej drogi prawnej, warunkującej nadanie temu orzeczeniu ostatecznego charakteru.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.