W skardze konstytucyjnej z 5 kwietnia 2006 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego – Edmunda Toporka – zakwestionowano zgodność z Konstytucją art. 174 pkt 1 i 2 w zw. z art. 183 § 1 oraz art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: p.p.s.a.). Zaskarżonym unormowaniom p.p.s.a. skarżący zarzucił niezgodność z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 i art. 184 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została sformułowana w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 10 lutego 2004 r. (sygn. akt 1 III SA 1532/02) oddalona została skarga skarżącego na decyzję Izby Skarbowej w Olsztynie Ośrodek Zamiejscowy w Elblągu z 8 maja 2002 r. (nr PDF/E/823/4/342/2001) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1996 r. Skargę kasacyjną skarżącego od tego orzeczenia oddalił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 27 października 2005 r. (sygn. akt II FSK 108/05). Orzeczenie to zostało doręczone skarżącemu 5 stycznia 2006 r.

Uzasadniając postawiony zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów, skarżący stwierdził w uzasadnieniu skargi, że ograniczają one prawo do sądu rozumiane nie tylko formalnie, ale także jako możliwość prawnie skutecznej ochrony praw. Ponadto pozwalają one sądowi odwoławczemu uchylić się od obowiązku kontroli legalności decyzji organów podatkowych, a także merytorycznego rozpatrzenia sprawy sądowoadministracyjnej. Zdaniem skarżącego, zaskarżone unormowania p.p.s.a. umożliwiają sądowi administracyjnemu dowolne i arbitralne orzekanie wskutek ustanowienia takich formalnych warunków wniesienia skargi kasacyjnej, aby tę czynność uczynić nadmiernie utrudnioną. Przyjęta przez ustawodawcę konstrukcja skargi kasacyjnej uniemożliwia też podważenie wadliwych rozstrzygnięć wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Wniesionej przez skarżącego skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg, albowiem merytoryczne rozpatrzenie sformułowanych w niej zarzutów jest zbędne.

Kwestionowane przez skarżącego przepisy p.p.s.a. były już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, także w kontekście wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 20 września 2006 r. o sygn. SK 63/05 (Dz. U. Nr 170, poz. 1224), Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł m.in., że

„1. Art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 169, poz. 1417 i Nr 250, poz. 2118 oraz z 2006 r. Nr 38, poz. 268) jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.

2. Art. 184 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji”.

We wskazanym wyżej wyroku Trybunał Konstytucyjny nie podzielił opinii skarżącego, że to wadliwe określenie w zaskarżonych przepisach podstaw kasacyjnych ograniczyło badanie przez Naczelny Sąd Administracyjny zasadności jego skargi wszczynającej postępowanie sądowoadministracyjne i że prowadzi to do naruszenia gwarantowanego przez Konstytucję prawa do dwuinstancyjnego postępowania przed sądami administracyjnymi. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego regulacja zawarta w tych przepisach nie ustanawia żadnych podmiotowych ani przedmiotowych ograniczeń prawa do wnoszenia skargi kasacyjnej, przez co spełnia podnoszony w orzecznictwie Trybunału wymóg dostępności środka zaskarżenia. Kwestionowane przepisy p.p.s.a. nie naruszają powołanych w skardze praw podmiotowych również dlatego, że nie ograniczają możliwości uruchomienia postępowania drugoinstancyjnego, zapewniają właściwy jego kształt, chroniący przed arbitralnością orzekania i nierównym traktowaniem, a także nie zamykają drogi do uzyskania wyroku sądu drugiej instancji.

Art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) stanowi, że Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżone przepisy prawne były już przedmiotem kontroli ich zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).

Zważywszy, że przedmiot niniejszej sprawy jest zbieżny z materią, co do której Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się szczegółowo we wspomnianym wyroku z 20 września 2006 r. (SK 63/05), należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej wniesionej przez skarżącego z uwagi na zbędność orzekania.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, orzeka się jak w sentencji.