25 maja 2000 r. złożono do Trybunału Konstytucyjnego skargę konstytucyjną Stanisława G., w której zarzucono, iż art. 278 § 1 oraz art. 199 § 1 pkt 2 w związku z art. 444 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296) jest niezgodny z art. 68 § 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego zakwestionowane regulacje naruszają zagwarantowane w Konstytucji RP prawo każdego do ochrony zdrowia.

Skarżący wskazał, iż 27 stycznia 2000 r. otrzymał wyrok Sądu Najwyższego z 5 listopada 1999 r., oddalający jego kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego w B. z 22 września 1998 r. w sprawie o zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego i renty na rzecz skarżącego i jego małoletnich dzieci.

Postanowieniem z 30 czerwca 2000 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu z uwagi na to, iż została ona złożona po upływie dwumiesięcznego terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym.

Na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego skarżący złożył samodzielnie sporządzone zażalenie w którym stwierdził, iż uzupełnił wpis od skargi konstytucyjnej, zaś termin do jej złożenia został zachowany, ponieważ po raz pierwszy złożył skargę konstytucyjną już 25 marca 2000 roku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zażalenie skarżącego nie mogło zostać merytorycznie rozpatrzone. Zgodnie z treścią art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, skarga powinna zostać sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego chyba, że skarżącym jest sędzia, prokurator, notariusz, profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych. Ratio legis wprowadzenia przez ustawodawcę obowiązku sporządzenia skargi konstytucyjnej przez osobę posiadającą kwalifikacje prawnicze było zagwarantowanie prawidłowego pod względem prawnym sformułowania skargi konstytucyjnej, w szczególności zaś ograniczenie występowania ze skargą w sytuacji, gdy byłaby ona środkiem przedwczesnym, zbędnym lub niedopuszczalnym z punktu widzenia interesów osób skargę składających. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego wymóg zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego rozciąga się również na zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, wydane po przeprowadzeniu wstępnego jej rozpoznania (art. 49 w związku z art. 36 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Celem postępowania związanego ze wstępnym rozpoznaniem skargi konstytucyjnej jest jej weryfikacja w świetle określonych przez prawodawcę przesłanek, warunkujących dopuszczalność merytorycznego rozpatrzenia skargi. Z istoty rozpoznania wstępnego wynika więc, iż obowiązek zastępstwa procesowego w zakresie sporządzenia skargi konstytucyjnej rozciągać się musi także na czynności związane z weryfikowaniem orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego podjętych w tej fazie postępowania. Tym samym obejmuje on również sporządzenie zażalenia na postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Uznanie dopuszczalności samodzielnego kwestionowania przez skarżącego ustaleń poczynionych przez Trybunał Konstytucyjny, dotyczących spełnienia przez skargę konstytucyjną przesłanek warunkujących jej merytoryczne rozpatrzenie podważałoby cel i istotę obowiązku ustanowionego w art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Nie ulega wątpliwości, iż kwalifikowana wiedza prawnicza wymagana od podmiotu sporządzającego skargę konstytucyjną, pożądana jest tym bardziej w sytuacji, w której dochodzi do zakwestionowania stanowiska wyrażonego w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Powyższy pogląd znajduje pełne odzwierciedlenie w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 24 lutego 1998 r., sygn. Ts 19/97, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 24; 2 kwietnia 1998 r., sygn. Ts 15/98, OTK ZU Nr 3/1998, poz. 44; 5 stycznia 1999 r., sygn. Ts 105/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 9; 21 stycznia 1999 r., sygn. Ts 116/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 11 i 6 lipca 1999 r., sygn. Ts 25/99, OTK ZU Nr 5/1999, poz. 110).

Z uwagi na to, iż zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 30 czerwca 2000 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie zostało sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, nie może ono być przedmiotem merytorycznego rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny.