W skardze konstytucyjnej Tadeusza Ł. z 14 maja 2001 r. zarzucono, iż art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 ze zm.) jest niezgodny z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, zakwestionowana regulacja poprzez pozbawienie prawa do zasiłku chorobowego w sytuacji, w której przysługuje renta, prowadzi do naruszenia zasady ochrony praw nabytych, zasady zaufania obywatela do państwa oraz wyrażonego w art. 67 ust. 1 prawa do zabezpieczenia społecznego.

Na podstawie zaskarżonego przepisu Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Szamotułach decyzją z 15 maja 2000 r. odmówił wypłaty kwot tytułem zasiłku chorobowego (nr Zz-6000-Ł-46/00). Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu oddalił odwołanie od powyższej decyzji wyrokiem z 10 października 2000 r. (sygn. akt VIII. U. 6293/00). Od wyroku tego nie złożono apelacji. Pismem z 18 października 2000 r. Rzecznik Praw Obywatelskich, po zasięgnięciu opinii w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, odmówił podjęcia kroków zmierzających do wyeliminowania kwestionowanego przepisu.

Zarządzeniem Sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 1 sierpnia 2001 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej m.in. poprzez wskazanie ostatecznego rozstrzygnięcia o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego, podanie daty doręczenia tego rozstrzygnięcia a także daty otrzymania pisma informującego o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu.

W piśmie procesowym z 13 sierpnia 2001 r. pełnomocnik skarżącego wskazał na wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 10 października 2000 r., jako na ostateczne rozstrzygnięcie o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego, które zostało doręczone 14 lutego 2001 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Przesłanki skargi konstytucyjnej warunkujące jej merytoryczne rozpoznanie, a zawarte w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP zostały skonkretyzowane w art. 46-52 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z dnia 1 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK wystąpienie ze skargą konstytucyjną jest dopuszczalne dopiero po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile ta została przewidziana. Wymóg ten uzasadniony jest nadrzędnym i subsydiarnym charakterem skargi konstytucyjnej, której wniesienie powinno zostać poprzedzone wyczerpaniem wszystkich przysługujących skarżącemu środków ochrony jego praw i wolności. Skarga konstytucyjna nie może zastępować tych środków, jako że wymiar sprawiedliwości, zgodnie z Konstytucją RP, sprawują sądy powszechne, Sąd Najwyższy i sądy administracyjne.

W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego rozstrzygnięciem dotykającym konstytucyjnych praw lub wolności jest, zdaniem skarżącego, wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 10 października 2000 r. (sygn. akt VIII. U. 6293/00) oddalający odwołanie od decyzji ZUS z 15 maja 2000 r. (nr Zz-6000-Ł-46/00). W sprawach cywilnych, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, od wyroku sądu I instancji, a takim wyrokiem jest wskazane powyżej rozstrzygnięcie, przysługuje apelacja do sądu II instancji; od wydanego po rozpoznaniu apelacji wyroku przysługuje zaś kasacja, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż nie wniesiona została apelacja od wskazanego przez skarżącego jako ostateczne rozstrzygnięcie - wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu. Wyrok ten stał się wprawdzie ostateczny, ale nie w rozumieniu, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, ze względu na niewyczerpanie przez skarżącego drogi prawnej. Należy podkreślić, iż w świetle obowiązujących przepisów nie ma możliwości występowania ze skargą konstytucyjną, w sytuacji, w której rozstrzygnięcie, dotykające konstytucyjnych praw lub wolności stało się ostateczne na skutek nieskorzystania z przewidzianego prawem środka odwoławczego.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na niespełnienie jednej z przesłanek merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej, należało odmówić jej nadania dalszego biegu.