W skardze konstytucyjnej Stanisława K. sporządzonej 15 lutego 2000 r. wskazano, iż Sąd Apelacyjny w K. – Wydział II Karny (sygn. akt II Ako 129/98) postanowieniem z 24 czerwca 1999 r. oddalił wniosek skarżącego o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w T. z 28 kwietnia 1995 r. (sygn. akt II Ko 638/94). Skarżący zarzucił, iż wydane w jego sprawie postanowienia sądów są niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto skarżący podniósł, iż treść tych rozstrzygnięć narusza ustawę z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. Nr 34, poz. 149), ponieważ uniemożliwia mu dochodzenie roszczeń wynikających z art. 1 i 2 ww. ustawy. W skardze wniesiono o przywrócenie terminu do złożenia skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej przez Trybunał Konstytucyjny jest ustalenie w toku kontroli wstępnej, że skarga odpowiada wymogom określonym w art. 79 konstytucji oraz w art. 46-48 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o przysługujących skarżącemu prawach lub wolnościach konstytucyjnych.

W skardze konstytucyjnej Stanisława K. zażądano natomiast od Trybunału Konstytucyjnego zbadania zgodności z konstytucją wskazanych w niej postanowień sądów, nie formułując jakichkolwiek zarzutów w stosunku do podstawy normatywnej tych orzeczeń. Pełnomocnik skarżącego podniósł, iż “treść orzeczeń sądów narusza ustawę i tym samym Konstytucję RP”.

Tak określony przedmiot skargi konstytucyjnej z oczywistych względów wykracza poza zakres uprawnień Trybunału Konstytucyjnego wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, co czyni niemożliwym merytoryczne rozpoznanie skargi konstytucyjnej.

Niezależnie od wskazanych okoliczności należy stwierdzić, iż skarga konstytucyjna w sprawie niniejszej została złożona z wyraźnym przekroczeniem dwumiesięcznego terminu do jej wniesienia określonego w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643). Termin ten biegnie od daty doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w niniejszej sprawie termin ten zaczął biec od 30 czerwca 1999 r., w tym dniu bowiem – jak wynika z ustaleń Trybunału – doręczono skarżącemu postanowienie Sądu Apelacyjnego z 24 czerwca 1999 r. (sygn. akt II Ako 129/98). Natomiast skarga konstytucyjna została wniesiona dopiero 9 marca 2000 r. (data stempla pocztowego), zatem ze znacznym przekroczeniem ustawowego terminu do jej wniesienia.

Oceny tego faktu nie zmienia wystąpienie skarżącego do Sądu Rejonowego w T. z wnioskiem o wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że wniosek ten skarżący złożył 3 września 1999 r., tak więc postępowanie w przedmiocie wniosku skarżącego nie mogło doprowadzić do zawieszenia biegu dwumiesięcznego terminu na zasadzie art. 48 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, gdyż w chwili składania wniosku termin do wniesienia skargi konstytucyjnej już upłynął. Z tego względu również bezprzedmiotowe jest badanie, w jakim czasie od ustanowienia dla skarżącego radcy prawnego została wniesiona skarga konstytucyjna i analizowanie przyczyn wydłużenia tego okresu.

Rozpoznając wniosek skarżącego o przywrócenie terminu do złożenia skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny postanowił wniosek ten, jako niedopuszczalny, odrzucić. Z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wynika, iż przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym termin do wniesienia skargi konstytucyjnej ma charakter terminu zawitego i brak jest możliwości jego przywrócenia. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że skarga konstytucyjna nie ma charakteru zwykłej czynności procesowej w normalnym toku instancji. W istocie termin do wniesienia skargi konstytucyjnej ma charakter materialno-prawny, wyznaczający czasowe granice dla podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych poprzez zakwestionowanie w skardze generalnego aktu normatywnego (por. postanowienia z: 21 stycznia 1998 r., sygn. Ts 2/98, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 21; 15 lipca 1998 r., sygn. Ts 79/98, OTK ZU Nr 5/1998, poz. 87; 22 lutego 1999 r., sygn. Ts 141/98, OTK ZU Nr 2/1999, poz. 32).

Z powyższych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej i pozostawić bez rozpoznania wniosek skarżącego o przywrócenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej.