W skardze konstytucyjnej Jarosława J. skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego 23 kwietnia 2008 r. zarzucono niezgodność niektórym przepisom ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zm.), ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego oraz ustawę o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 711, ze zm.), § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 980, ze zm.) oraz § 14 w związku z § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 26 lipca 2006 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego wobec żołnierzy ubiegających się o wyznaczenie na stanowiska służbowe w Służbie Wywiadu Wojskowego (Dz. U. Nr 137, poz. 981) z art. 2, art. 7, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i 2, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1 w związku z art. 175, art. 60 i art. 65 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 i art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.), a także z art. 25 lit. c Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167). Skarżący wskazuje, że podejmowane przez organy państwowe w jego sprawie działania opierały się na nieprecyzyjnie skonstruowanych przepisach, co spowodowało, że tryb przyjmowania do Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, a także procedura weryfikacji żołnierzy byłych Wojskowych Służb Informacyjnych były przypadkowe i pozwalały na zupełną dowolność w ocenie żołnierza w procedurze weryfikacyjnej. Zarzuty skarżącego odnoszą się również do braku ram czasowych oraz proceduralnych postępowania rekrutacyjnego do Służb Wywiadu Wojskowego i Kontrwywiadu Wojskowego. Przedmiotem wątpliwości skarżącego jest również niestworzenie przez ustawodawcę kontroli rozstrzygnięć Komisji Weryfikacyjnej w niektórych sprawach.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Złożona skarga konstytucyjna nie spełnia warunków formalnych stawianych jej przez art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46-47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), wobec czego nie może jej zostać nadany dalszy bieg.

Model skargi konstytucyjnej funkcjonujący w Polsce zakłada, że przedmiotem skargi może stać się wyłącznie przepis stanowiący podstawę ostatecznego – w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji – orzeczenia, a ponadto, że od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia skarżącemu rozpoczyna się trzymiesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej.

Zarzut naruszenia konstytucyjnie chronionych praw i wolności w skardze konstytucyjnej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sąd lub organ administracji publicznej przez wydanie wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia orzekł o tych prawach i wolnościach.

Jak stwierdzono w postanowieniu Trybunału Konstytucyjnego w pełnym składzie z dnia 4 grudnia 2000 r., „aby można było mówić o «ostatecznym orzeczeniu», działanie organów sądowych i administracyjnych musi przybrać władczy charakter i określać sytuację prawną indywidualnie określonego podmiotu”. Ponadto „należy stwierdzić, że konstytucyjne pojęcie «orzeczenia» o wolnościach, prawach lub obowiązkach jednostki obejmuje rozstrzygnięcia, które nakładają, zmieniają lub uchylają obowiązki albo przyznają, zmieniają lub znoszą uprawnienia. Do orzeczeń o wolnościach, prawach lub obowiązkach należy zaliczyć również rozstrzygnięcia, które autorytatywnie stwierdzają istnienie obowiązku lub uprawnienia, jeżeli rozstrzygnięcia te mają znaczenie dla realizacji określonych uprawnień lub obowiązków jednostki”. Trybunał Konstytucyjny wskazał ponadto, że „do istoty orzeczenia o wolnościach, prawach lub obowiązkach jednostki należy zawsze jego wiążący charakter, wyrażający się w powstaniu, zmianie lub zniesieniu obowiązków, ciążących na określonych podmiotach”. W tym samym orzeczeniu stwierdzono, że „orzeczeń o wolnościach, prawach lub obowiązkach jednostki nie stanowią czynności faktyczne, a więc działania organów władzy publicznej, które nie mają charakteru aktów prawnych, nawet jeżeli wkraczają one w sferę praw i obowiązków jednostki” (SK 10/99, OTK ZU Nr 8/2000, poz. 300).

W toku wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny uznał za zasadne wezwać pełnomocnika skarżącego do wskazania ostatecznego rozstrzygnięcia. W piśmie stanowiącym odpowiedź na zarządzenie sędziego TK wyjaśniono, że takim orzeczeniem jest pismo Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej z 31 grudnia 2007 r. (doręczone 8 stycznia 2008 r.). Zdaniem Trybunału pismo to nie może być uznane za ostateczne rozstrzygnięcie o wolnościach i prawach skarżącego w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji z uwagi na jego niewładczy charakter. Treścią pisma nie było nałożenie, zmiana lub uchylenie obowiązku albo przyznanie, zmiana lub zniesienie uprawnienia. Przedmiotowa korespondencja miała charakter jedynie informacyjny, była czynnością o charakterze materialno-technicznym, nie zaś orzeczeniem prawnokształtującym.

Na marginesie jedynie należy podnieść, że nawet gdyby podzielić pogląd skarżącego, co do władczego charakteru pisma Przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej z 31 grudnia 2007 r., to wniesienie skargi konstytucyjnej w dniu 23 kwietnia 2008 r. musiałoby zostać ocenione jako dokonane z przekroczeniem terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 oraz art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 1 i 2 ustawy o TK – odmawia nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.