W skardze konstytucyjnej Ryszarda R. zakwestionowano zgodność z konstytucją art. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 95, poz. 1101) z art. 2, art. 7 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 4 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja Podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), a także art. 21 ust. 1 pkt 35 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 80, poz. 350 ze zm.).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 30 stycznia 2001 r., pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków skargi konstytucyjnej poprzez wskazanie, czy w niniejszej sprawie została wyczerpana droga prawna, w szczególności przez podanie czy skarżący wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz dokładne określenie konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego naruszonych ostatecznym rozstrzygnięciem opartym na zaskarżonym przepisie wraz z podaniem sposobu ich naruszenia przez zaskarżony przepis.

W piśmie procesowym z 12 lutego 2001 r. pełnomocnik skarżącego wskazał, że skarżący złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skarga ta nie została dotychczas rozpoznana. Jednocześnie wskazano, iż dokonana – ustawą z dnia 20 listopada 1999 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 95, poz. 1101) – zmiana zasad zwolnień od podatku dochodowego narusza zasady wyrażone w art. 2 i art. 7 Konstytucji. Zdaniem pełnomocnika skarżącego z zasad tych wynikają również prawa konstytucyjne skarżącego, których zdaje się on upatrywać w prawie do zwolnienia z podatku dochodowego, podatników prowadzących działalność gospodarczą i posiadających status Zakładu Pracy Chronionej.

Postanowieniem z 6 marca 2001 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu, ze względu na niewykonanie zarządzenia sędziego wzywającego do uzupełnienia braków formalnych złożonej skargi, w kwestii wskazania konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego oraz niewyczerpania przez skarżącego drogi prawnej wskutek braku wydania orzeczenia w niniejszej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

W zażaleniu na to postanowienie, zarzucono naruszenie art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Zażalenie zostało wniesione w terminie. W zażaleniu pełnomocnik skarżącego podjął próbę zakwestionowania, stwierdzonego przez Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, braku wskazania konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego. Jednocześnie w dalszym ciągu utożsamia on ustawowe prawo do zwolnienia z podatku z zasadami wyrażonymi w art. 2, art. 7 oraz art. 217 Konstytucji stwierdzając, iż w oparciu o te przepisy skarżący ma prawo do zwolnienia od podatku dochodowego.

Rozpatrując wniesione zażalenie Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Podstawę skargi konstytucyjnej stanowić mogą jedynie prawa lub wolności konstytucyjne rozumiane materialnie, czyli jako konstytucyjnie chronione wolności oraz dające się wywieść z konstytucji prawa podmiotowe. Owo konkretne naruszenie praw lub wolności konstytucyjnych uzasadnia dopiero przyznanie skarżącemu uprawnienia do żądania zbadania przez Trybunał zgodności z konstytucją określonej ustawy lub innego aktu normatywnego. O naruszeniu praw lub wolności konstytucyjnych danego podmiotu można mówić wówczas, gdy organ władzy publicznej poprzez wydanie konkretnego orzeczenia w sposób nieusprawiedliwiony wkroczył w sferę przysługujących temu podmiotowi praw lub wolności konstytucyjnych, albo tym prawom lub wolnościom odmówił ochrony lub urzeczywistnienia. Trybunał Konstytucyjny nie znajduje w katalogu praw konstytucyjnych, ujętych w Rozdziale II Konstytucji – wskazanego w zażaleniu – “prawa skarżącego upoważniającego do zwolnienia jego dochodów z działalności gospodarczej, z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych”. Dopóki skarżący nie wykaże, iż konkretnie i bezpośrednio naruszono przysługujące mu prawo lub wolność rangi konstytucyjnej, jego zarzuty niezgodności ustawy lub innego aktu normatywnego z konstytucją nie mogą być merytorycznie rozpoznane. Sytuacja taka zachodzi w niniejszym przypadku, ponieważ skarżący nie wskazał, ani też nie wyinterpretował z treści art. 2 Konstytucji przysługujących mu podmiotowych praw lub wolności konstytucyjnych naruszonych przez zakwestionowany w skardze przepis, co zgodnie z rygorem przewidzianym w art. 47 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skutkuje odmową nadania dalszego biegu skardze.

W odniesieniu do polemiki pełnomocnika skarżącego w punktach dotyczących naruszenia przez Trybunał art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, z uwagi na jednolitość i przejrzystość linii orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego odnośnie określonego w tych przepisach wymogu wyczerpania przez skarżącego drogi prawnej, w niniejszej sprawie należy ograniczyć się do wskazania uprzednich rozstrzygnięć Trybunału zawierających tezy potwierdzające prawidłowość interpretacji wyżej wskazanych przepisów w zaskarżonym postanowieniu (por. postanowienia z: 5 grudnia 1997 r., sygn. Ts 1/97, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 17; 21 stycznia 1998 r., sygn. Ts 27/97, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 19; 23 września 1998 r., sygn. Ts 90/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 69).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny uznał za uzasadnioną odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej i nie uwzględnił zażalenia na postanowienie z 6 marca 2001 roku.