Skarżąca wniosła do Trybunału Konstytucyjnego 11 października 2006 r. skargę konstytucyjną, w której zarzuciła, że art. 229 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, ze zm.; dalej: pr.up.i n.) jest niezgodny z art. 190 ust. 4 Konstytucji, a orzeczenie wydane na podstawie zakwestionowanego przepisu narusza ponadto zasadę równości wobec prawa wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji oraz prawo do sprawiedliwego rozpoznania sprawy przez sąd zagwarantowane w art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Art. 229 pr.up.i n. przewiduje, że we właściwym postępowaniu upadłościowym toczącym się po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości, w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosują się odpowiednio przepisy księgi pierwszej części pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego, z wyjątkiem przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania. Zdaniem skarżącej, taka regulacja, wykluczająca wznowienie postępowania, również wpadkowego w ramach postępowania upadłościowego, jeżeli przepis, na podstawie którego wydane zostało orzeczenie został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją i utracił moc obowiązującą, pozbawia skarżącą możliwości realizacji prawa do wznowienia postępowania, zagwarantowanego w art. 190 ust. 4 Konstytucji, opartego tu na art. 4011 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.). W opinii skarżącej, art. 190 ust. 4 Konstytucji nie dopuszcza uregulowań, które uniemożliwiałyby realizację dyspozycji tego przepisu. Zasady i tryb wznowienia postępowania nie mogą mieć charakteru dowolnego, a przede wszystkim nie mogą prowadzić do całkowitego wyłączenia dopuszczalności wznowienia postępowania. Skarżąca jest zdania, że ze względu na brak możliwości wznowienia postępowania została również pozbawiona prawa do obrony swoich praw w postępowaniu na podstawie art. 4011 k.p.c. Wyłączenie dopuszczalności wznowienia tylko jednego z rodzajów postępowań cywilnych, wobec szeregu innych postępowań, narusza również w opinii skarżącej zasadę równości wobec prawa.

Postanowieniem z 30 czerwca 2004 r. (sygn. akt XVIII GuP 22/04) sędzia-komisarz postępowania upadłościowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Centrum Usług Medycznych zarządził syndykowi masy upadłości obowiązek wypowiedzenia, na podstawie art. 190 ust. 1 pr.up.i n. umów najmu zawartych ze skarżącą. Syndyk wypowiedział następnie odpowiednie umowy. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 14 marca 2006 r. (SK 4/05, Dz. U. Nr 47, poz. 347) uznał art. 190 ust. 1 pr.up.i n. za niezgodny z art. 45 oraz art. 78 Konstytucji w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zgodności z prawem postanowienia sędziego-komisarza zarządzającego wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego. Skarżąca wniosła do sędziego-komisarza skargę o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem z 30 czerwca 2004 r. (sygn. akt XVIII GuP 22/04), która została odrzucona postanowieniem sędziego-komisarza z 23 maja 2006 r. (sygn. akt XVIII GuP 22/04). Zażalenie na to postanowienie oddalił Sąd Rejonowy w Lublinie postanowieniem z 7 lipca 2006 r. (sygn. akt XVIII Guz 37/06).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna, przewidziana w art. 79 ust. 1 Konstytucji przysługuje każdemu, czyje prawa lub wolności wynikające z Konstytucji, zostały naruszone przez ostateczne orzeczenie wydane na podstawie przepisu, w stosunku do którego skarżący domaga się zbadania zgodności z Konstytucją. Skarżący jest przy tym zobligowany do spełnienia przesłanek skorzystania z tego szczególnego środka, określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Art. 47 ust. 2 ustawy o TK nakłada na skarżącego obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne prawo zostało naruszone oraz podania sposobu jego naruszenia. Po wstępnym rozpoznaniu sprawy Trybunał odmawia zaś nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, jeżeli jest ona oczywiście bezzasadna (art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o TK).

Stwierdzenie, że skarga konstytucyjna w przedstawionych Trybunałowi okolicznościach jest oczywiście bezzasadna wymaga określenia sytuacji prawnej skarżącej, powstałej w wyniku wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku w sprawie SK 4/05. Skarżąca podnosi, że odrzucenie skargi o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem sędziego-komisarza zarządzającym obowiązek wypowiedzenia umów najmu lub dzierżawy narusza jej prawo do wznowienia postępowania po orzeczeniu przez Trybunał Konstytucyjny o niezgodności z Konstytucją przepisu, na którym orzeczenie to było oparte. Trybunał zwraca jednakże uwagę, że orzeczenie o niezgodności z Konstytucją art. 109 ust. 1 pr.up.i n. w sprawie o sygn. SK 4/05 obejmowało jedynie zakres, w jakim przepis ten nie przewiduje sądowej kontroli zgodności z prawem postanowienia sędziego– komisarza zarządzającego wypowiedzenie umów najmu lub dzierżawy (pominięcie ustawodawcze). W odniesieniu natomiast do dopuszczalności i trybu samego wypowiedzenia, Trybunał stwierdził zgodność art. 109 ust. 1 z art. 32 oraz art. 64 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Oceniając zatem aktualną sytuację skarżącej przez pryzmat wynikającego z art. 190 ust. 4 Konstytucji prawa do wznowienia postępowania, Trybunał stwierdza, że zakres orzeczenia o niekonstytucyjności art. 109 ust. 1 pr.up.i n. nie daje podstaw do wznowienia postępowania zakończonego postanowieniem wydanym na podstawie tego przepisu, z którego wynika obowiązek syndyka do wypowiedzenia umowy najmu lub dzierżawy. Nie utracił on bowiem mocy obowiązującej, a jego niezgodność z Konstytucją polega jedynie na braku określonych unormowań. Co więcej, jego pozytywna treść nie stoi w sprzeczności ze standardami konstytucyjnymi. Wznowienie postępowania w takiej sytuacji prowadziłoby do konieczności orzekania na podstawie tego samego przepisu, nie byłoby zaś środkiem usunięcia stanu niezgodnego z Konstytucją. Naprawa istniejącego deficytu normatywnego może nastąpić wprost poprzez interwencję ustawodawcy lub poprzez dokonaną przez sądy taką interpretację ustaw zwykłych, inspirowaną aksjologią konstytucyjną, która pozwoli – w granicach obowiązujących ustaw – na usunięcie stwierdzonego przez Trybunał pominięcia ustawodawczego. Konkludując, Trybunał stwierdza, że zarzut stawiany w skardze konstytucyjnej jest oczywiście bezzasadny, a to przesądza o odmowie nadania jej dalszego biegu. Do odmiennych wniosków nie może prowadzić uzupełnienie przez skarżącą wzorców kontroli o art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji. Stwierdzenie bowiem, że zarzut naruszenia prawa do wznowienia postępowania w danych okolicznościach faktycznych jest oczywiście bezzasadny, przesądza o bezprzedmiotowości zarzutu, że naruszenie to pozostaje w związku z naruszeniem zasady równości i prawa do sądu.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w sentencji.