W skardze konstytucyjnej Olgierda S., wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 18 lutego 2000 r., zarzucono niezgodność art. 54 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, w brzmieniu ustalonym przepisem art. 35 pkt 11 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.) z art. 2, art. 19, art. 32, art. 67 ust. 1 oraz art. 77 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącego, regulacja zbiegu uprawnień rentowych inwalidy wojskowego lub wojennego ze świadczeniami z ubezpieczenia społecznego w postaci emerytury lub innymi świadczeniami o charakterze rentowym, wynikająca m.in. z zaskarżonego przepisu, jest sprzeczna z zasadą ochrony praw nabytych, zasadą równości wobec prawa, zasadą otaczania specjalną opieką inwalidów wojennych, zasadą zabezpieczenia obywatela w razie niezdolności do pracy, a także z prawem do rekompensaty za doznaną szkodę.

Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z 1 czerwca 2000 r. oddalił skargę konstytucyjną z powodu niespełnienia dwóch wymaganych prawem warunków: wyczerpania toku instancji oraz wniesienia skargi w przewidzianym prawem 14 dniowym terminie.

Na postanowienie to zażalenie wniósł sam skarżący twierdząc, iż zostało ono oparte na wadliwie sformułowanych zarzutach formalno-proceduralnych i pomija meritum skargi. Podniósł też, iż niewniesienie kasacji było wynikiem niemożliwości znalezienia adwokata lub radcy prawnego, który wniósłby ją w przewidzianym prawem terminie.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), skarga konstytucyjna musi zostać sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Ten tzw. przymus adwokacki został wprowadzony w interesie skarżącego. U podstaw jego wprowadzenia znajduje się, obok nadzwyczajnego charakteru tego środka jako instrumentu ochrony praw i wolności konstytucyjnych, przede wszystkim dążenie do zapewnienia prawidłowego sformułowania skargi konstytucyjnej i uczynienia ją środkiem zdolnym do wszczęcia postępowania wstępnego przed Trybunałem Konstytucyjnym, a równocześnie chęć ograniczenia spraw, w których skarga byłaby środkiem przedwczesnym, zbędnym lub niedopuszczalnym z punktu widzenia ochrony interesów osób skargę taką składających. Jak podnosi się w orzecznictwie (postanowienia z: 12 maja 1998 r., sygn. Ts 17/98, OTK ZU Nr 1/1999, poz. 32; 23 marca 1999 r., sygn. Ts 152/99, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 52; 30 marca 1999 r., sygn. Ts 148/98, OTK ZU Nr 3/1999, poz. 56) tak, jak potrzebna jest kwalifikowana wiedza prawnicza w fazie przygotowywania skargi konstytucyjnej, tym bardziej kwalifikacje takie niezbędne są dla sformułowania i przedstawienia zarzutów wobec postanowienia o odmowie nadania jej dalszego biegu. Zażalenie bowiem, aby było skuteczne zawierać musi podważenie ocen dokonanych przez Trybunał Konstytucyjny w postępowaniu wstępnym, a dotyczących spełnienia przez skargę konstytucyjną wynikających z konstytucji i ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wymogów formalnych. Tak więc przyjęcie wąskiego rozumienia wymogu określonego w art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, a co za tym idzie dopuszczenie do składania przez skarżącego zażalenia na postanowienie odmawiające nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej podważałoby cel i istotę wprowadzenia obowiązkowego zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego przy sporządzaniu skargi konstytucyjnej. Nadto, stanowisko takie znalazło wyraz w wyraźnej woli ustawodawcy, bowiem w ustawie z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 53, poz. 638), która weszła w życie 7 października 2000 r., określono nowe brzmienie art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który expressis verbis stanowi, iż skargę i zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu sporządzają adwokat lub radca prawny.

Z uwagi na to, że zażalenie z 16 czerwca 2000 r. na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 1 czerwca 2000 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie zostało sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego, nie może być przedmiotem merytorycznego rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny.