W skardze konstytucyjnej Ludwika D., sporządzonej 16 marca 1998 r. zarzucono, iż 24 i 26 “Zasad obliczania efektów stanowiących podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzeń za projekty wynalazcze”, stanowiących załącznik do zarządzenia Ministra – Kierownika Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń z dnia 31 stycznia 1986 r. (MP Nr 12, poz. 87) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP. Zdaniem skarżącego, zakwestionowany przepis prowadzi do naruszenia prawa skarżącego do sprawiedliwego wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego, wynikającego z efektów ekonomicznych, będących rezultatem stosowania wynalazku.

Skarżący wskazał, iż stosując zakwestionowany przepis Sąd Wojewódzki w L. wyrokiem z 30 kwietnia 1996 r. (sygn. akt IC 176/95) częściowo oddalił powództwo skarżącego o zasądzenie wynagrodzenia za stosowanie wynalazku. Rewizja skarżącego od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w L. z 12 lutego 1997 r. (sygn. akt IACr 296/96). Także kasacja, którą skarżący złożył do Sądu Najwyższego została przez ten sąd oddalona wyrokiem z 16 września 1997 r. (sygn. akt I PKN 253/97).

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej przedmiotem skargi konstytucyjnej jest niezgodność ustawy lub innego aktu normatywnego z konstytucją. Oznacza to, iż brak sformułowania w skardze konstytucyjnej zarzutu niekonstytucyjności konkretnego przepisu prawnego lub brak uzasadnienia tego zarzutu czyni skargę konstytucyjną oczywiście bezzasadną, co skutkuje zgodnie z treścią art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym odmową nadania dalszego biegu takiej skardze.

Skarżący uczynił przedmiotem skargi konstytucyjnej 24 i 26 “Zasad obliczania efektów stanowiących podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzeń za projekty wynalazcze”. Jednocześnie jednak skarżący ogranicza się do stwierdzenia, iż “sądy w orzekaniu i zastosowaniu” tych przepisów w rażący sposób naruszyły prawa skarżącego, w szczególności zaś prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia. Istota zarzutu, jaki skarżący wysuwa wobec zakwestionowanych przepisów 24 i 26 “Zasad obliczania efektów stanowiących podstawę do ustalenia wysokości wynagrodzeń za projekty wynalazcze”, stanowiących załącznik do zarządzenia Ministra – Kierownika Urzędu Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń z 31 stycznia 1986 r. sprowadza się do tego, iż posługują się one ocenną klauzulą “odpowiedniej korekty danych”, w przypadku, gdy nowy wyrób objęty regulacjami prawa wynalazczego zastępuje wyrób dotychczas importowany. Zdaniem skarżącego takie ujęcie przepisu umożliwiło sądom orzekającym w jego sprawie określenie należnego skarżącemu wynagrodzenia w sposób sztucznie zniekształcający efekty ekonomiczne i rażąco sprzeczny z ogólną zasadą obliczania efektów i wynagrodzenia dla twórcy.

Przedstawiony przez skarżącego zarzut naruszenia jego praw poprzez błędną jego zdaniem interpretację klauzuli ocennej, zawartej w zakwestionowanych przepisach nie jest wystarczający dla merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Z faktu domniemanego, czy rzeczywistego naruszenia przez orzeczenie sądu konstytucyjnych praw lub wolności skarżącego nie wynika bowiem automatycznie, iż norma prawna zastosowana przy wydaniu tego orzeczenia ma również charakter niekonstytucyjny. Zarzut ten bowiem osobno trzeba uzasadnić. W badanej skardze konstytucyjnej brak jest takiego uzasadnienia, sam zaś fakt posługiwania się przez zakwestionowane przepisy ocenną klauzulą “odpowiedniej korekty danych” obliguje jedynie do takiej ich interpretacji, by wynagrodzenie twórcy wynalazku pozostało proporcjonalne do efektów ekonomicznych wdrożenia wynalazku. Konieczność takiej interpretacji wynika również z faktu, iż zakwestionowane przepisy stanowią w istocie regulacje wykonawcze do ustawy z 19 października 1972 r. o wynalazczości. Ta zaś ustawa, w czasie, w którym powstało prawo skarżącego do wynagrodzenia z tytułu wykorzystania wynalazku, stanowiła w art. 93 (oznaczonym jako art. 98 w tekście jednolitym ogłoszonym w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 czerwca 1984 r.; Dz.U. Nr 33, poz. 177), iż podstawą wynagrodzenia dla twórcy projektu wynalazczego są efekty ekonomiczne uzyskane przez stosowanie tego wynalazku. Wynika stąd, iż w żadnym stopniu zakwestionowane przez skarżącego przepisy nie wymuszają takiej ich interpretacji, która prowadziłaby do naruszenia konstytucyjnie gwarantowanych praw majątkowych skarżącego.

Niezależnie od tego należy stwierdzić, iż skarżący nie wskazał, które z jego konstytucyjnych praw lub wolności zostało naruszone, poprzestając na ogólnym odwołaniu do określonej w art. 2 Konstytucji RP zasady państwa prawnego. Skarżący nie określił natomiast, na czym konkretnie miałoby polegać naruszenie tej zasady, ograniczając się wyłącznie do stwierdzenia, iż w rażący sposób zmniejszono jego prawa do wynagrodzenia za wdrożenie wynalazku. Skarżący nie przedstawił żadnej argumentacji pozwalającej na przyjęcie, iż w istocie z zasady państwa prawnego można wywieść konstytucyjny zakaz takiego zmniejszenia.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem rozpoznania skargi konstytucyjnej jest ostateczne orzeczenie przez organ władzy publicznej o przysługujących skarżącemu prawach, wolnościach lub obowiązkach określonych w konstytucji. Wydanie takiego orzeczenia uzasadnia bowiem dopiero rzeczywisty interes skarżącego w uzyskaniu od Trybunału Konstytucyjnego wyroku oceniającego konstytucyjność podstawy prawnej tego orzeczenia. Zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym zadaniem skarżącego jest sprecyzowanie, które z przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych zostało naruszone i w jaki sposób. Generalne odesłanie w tym zakresie do zasady państwa prawnego nie jest wystarczające. Trybunał Konstytucyjny związany zgodnie z art. 66 wspomnianej wcześniej ustawy granicami wniesionej skargi konstytucyjnej, nie jest uprawniony do samodzielnego ustalania na czym miałoby polegać naruszenie przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na brak spełnienia przez przedłożoną skargę konstytucyjną warunków umożliwiających jej merytoryczne rozpoznanie należało odmówić nadania jej dalszego biegu.