W skardze konstytucyjnej złożonej 21 grudnia 2001 r. zarzucono, że art. 160 § 1 i § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r.. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) jest niezgodny z art. 77 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżących na podstawie zaskarżonych przepisów przyznano im odszkodowanie w wysokości rzeczywiście poniesionej szkody (damnum emergens). Z treści art. 160 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego wynika natomiast, że nie jest możliwe przyznanie odszkodowania za utracone korzyści (lucrum cessans). Skarżący wskazują, że takie ograniczenie jest niezgodne z art. 77 ust. 2 Konstytucji, który wyraża również prawo do odszkodowania za utracone korzyści, jeżeli szkoda została spowodowana niezgodnym z prawem działaniem organu władzy publicznej.

Decyzją z 5 kwietnia 2001 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego przyznał skarżącym odszkodowanie od Skarbu Państwa za szkodę powstałą na skutek wydania przez Wojewodę Warszawskiego decyzji z 12 czerwca 1997 r. i wydania przez Prezydenta m.st. Warszawy decyzji z 5 marca 1997 r. W uzasadnieniu swej decyzji Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wskazał, iż w myśl art. 160 § 1 kpa skarżącym przysługuje roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę. Ze względu na treść cytowanego przepisu Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że szkoda rzeczywista nie obejmuje spodziewanych zysków. Skarżący pismem z 20 czerwca 2001 r. wystąpili o uzupełnienie powyższej decyzji poprzez przyznanie im odszkodowania z tytułu utraconych korzyści. Następnie 17 września 2001 r. skarżący wystąpili w trybie art. 227 kpa ze skargą na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 5 kwietnia 2001 r. W odpowiedzi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego pismem z 24 września 2001 r. poinformował skarżących, iż pismem skierowanym do firmy INTERCAM Sp. z o.o. wyjaśnił zasady prawne przyznawania odszkodowań w postępowaniu administracyjnym. Równocześnie Główny Inspektor wskazał, iż postępowanie w sprawie przyznania odszkodowania jest postępowaniem jednoinstancyjnym, w którym nie ma postępowania odwoławczego. W piśmie procesowym z 8 lutego 2002 r., uzupełniając braki formalne skargi konstytucyjnej skarżący oświadczyli, że przedmiotowe pismo uznają oni za ostateczne rozstrzygnięcie o ich prawach w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP i od jego doręczenia liczą trzymiesięczny termin do złożenia skargi konstytucyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Powołana przesłanka ustawowa ściśle wiąże się z wymogiem jaki formułuje art. 79 ust. 1 Konstytucji RP, iż w procedurze skargi konstytucyjnej można kwestionować akty normatywne na podstawie których sąd lub organ administracji orzekł ostatecznie o prawach skarżącego.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ugruntowany jest pogląd, iż początek biegu terminu do wystąpienia ze skargą konstytucyjną rozpoczyna się od doręczenia skarżącemu orzeczenia, od którego nie przysługuje już skarżącemu żaden środek odwoławczy, a które przesądziło o ostatecznym charakterze rozstrzygnięcia o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji (por. np. postanowienia z: 17 marca 1999 r., sygn. Ts 117/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 44; 28 czerwca 2000 r., sygn. Ts 82/00, OTK ZU nr 6/1999, poz. 250).

W skardze konstytucyjnej, będącej przedmiotem rozpoznania wstępnego, pełnomocnik skarżących wskazał, iż do naruszenia przysługujących im praw i wolności doszło w związku z wydaniem decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 5 kwietnia 2001 r. W uzasadnieniu tej decyzji zawarte zostało pouczenie, iż jest ona ostateczna, a w myśl art. 160 § 5 kpa strona niezadowolona z jej treści może w ciągu trzydziestu dni wnieść powództwo do sądu powszechnego. Skarżący w piśmie procesowym złożonym 8 lutego 2002 r. uzupełniając braki skargi konstytucyjnej oświadczyli, że nie wystąpili do sądu powszechnego, ponieważ w świetle obowiązujących przepisów powództwo takie nie miałoby żadnych podstaw, ani szans powodzenia.

Mając powyższe na względzie należy przyjąć, że ostatecznym rozstrzygnięciem o prawach skarżących, w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, była wskazana wyżej decyzja Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Wbrew twierdzeniom skarżących charakteru takiego nie miało pismo Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 24 września 2001 r. Pismo to nie mogło bowiem wpłynąć na ostateczny charakter tej decyzji, nie mogło tym samym w żaden sposób rozstrzygnąć o prawach skarżących. Od daty doręczenia decyzji z 5 kwietnia 2001 r. rozpoczął więc bieg termin do wniesienia skargi konstytucyjnej. Z punktu widzenia upływu tego terminu nie miało znaczenia wystąpienie przez skarżących z pismem z 20 czerwca 2001 r., złożenie skargi w trybie art. 227 kpa, ani doręczenie im 2 października 2001 r. pisma Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 24 września 2001 r. Czynności te nie mogły doprowadzić do pozbawienia ostatecznego charakteru wydanej względem skarżących decyzji administracyjnej.

Pełnomocnik skarżących wskazał, że nie można ustalić daty doręczenia skarżącym decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 5 kwietnia 2001 r., gdyż nie została ona doręczona za zwrotnym poświadczeniem odbioru, a z akt sprawy nie wynika kiedy została ona doręczona. We wniosku o wydanie decyzji złożonym przez skarżących i INTERCAM Sp. z o.o. wskazano, że adresatem decyzji ma być jedynie INTERCAM Sp. z o.o. Mając na uwadze fakt, iż skarżący 20 czerwca 2001 r. wystąpili o przyznanie odszkodowania również za utracone korzyści, należy przyjąć, że w dniu tym treść przedmiotowej decyzji była im znana. Ponieważ skarżący złożyli skargę konstytucyjną dopiero 21 grudnia 2001 r. nastąpiło to z przekroczeniem trzymiesięcznego terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Mając powyższe na względzie należy odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.