W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 23 września 2004 r. pełnomocnik skarżącego zarzucił art. 18 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 53, poz. 214 ze zm.). sprzeczność z art. 32 Konstytucji. W uzasadnieniu zarzutu skarżący wykazuje, iż wysokość renty lub emerytury wymierzona na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może przekraczać 100% podstawy wymiaru emerytury i renty (art. 86), podczas gdy zaskarżony przepis wysokość tę ogranicza do 75% względnie (we wskazanych przypadkach) do 85%. Fakt ten wskazuje, w ocenie skarżącego, na sprzeczność kwestionowanego przepisu z art. 32 Konstytucji, ponieważ prowadzi do dyskryminacji służb mundurowych w stosunku do osób korzystających z powszechnego zabezpieczenia emerytalnego.

Decyzją z 1 lutego 2002 r. Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA w Warszawie ustalił skarżącemu nową wysokość emerytury. Decyzja ta została zaskarżona przez skarżącego, który wniósł o jej uchylenie i ponowne przeliczenie emerytury w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy, jako że aktualnie obowiązujące są sprzeczne z Konstytucją. Odwołanie skarżącego zostało oddalone przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem z 29 stycznia 2003 r. (sygn. akt XIII U 6889/02), od którego wniesioną apelację Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił wyrokiem z 16 kwietnia 2004 r. (III Aua 752/03), doręczonym 11 sierpnia 2004 r.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej poprzez m.in. dokładne określenie, które z przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności o charakterze podmiotowym zostało naruszone oraz określenie sposobu tego naruszenia.

W piśmie procesowym nadesłanym w odpowiedzi na powyższe zarządzenie skarżący raz jeszcze wskazał, iż zaskarżony przepis poprzez ograniczenie kwoty emerytury do 75% (85%) podstawy wymiaru, podczas gdy w przypadku powszechnych emerytur granica, jakiej nie może ona przekroczyć wynosi 100% podstawy wymiaru, narusza art. 32 Konstytucji RP stanowiący, iż wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Podstawową przesłanką dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej, znajdującą swoje umocowanie zarówno w art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), jest wskazanie wolności lub prawa rangi konstytucyjnej, do którego naruszenia doszło poprzez wydanie ostatecznego rozstrzygnięcia w oparciu o kwestionowany przepis oraz określenie sposobu tego naruszenia. Obowiązek ten nałożony został na osobę występującą ze skargą konstytucyjną. U podstaw wprowadzenia powyższego wymogu znajduje się konstatacja, iż dopiero wskazanie na naruszenie konkretnego konstytucyjnego prawa lub wolności o charakterze podmiotowym umożliwia weryfikację interesu prawnego skarżącego w domaganiu się od Trybunału Konstytucyjnego zbadania konstytucyjności określonej regulacji prawnej. Podkreślić przy tym należy, iż nie każde naruszenie przepisu Konstytucji uprawnia do wniesienia skargi konstytucyjnej. Związane jest to ze specyfiką tego instrumentu inicjowania kontroli konstytucyjności prawa, wyrażającą się w ograniczonym, w porównaniu do innych trybów postępowania (tzn. inicjowanych przez wniesienie wniosku lub pytania prawnego), zakresie wzorców kontroli konstytucyjności zakwestionowanych przepisów, którym może być wyłącznie taki przepis Konstytucji, który normuje jakąś wolność lub prawo o charakterze podmiotowym (zob.: postanowienie z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).

W niniejszej sprawie skarżący, pomimo wezwania zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego, nie wskazał ani konstytucyjnej wolności, ani konstytucyjnego prawa o charakterze podmiotowym, którego naruszenie można by chronić w trybie skarg konstytucyjnej. Zarówno we wniesionej skardze, jak w piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia braków legitymacje prawną wywodzi on wyłącznie z naruszenia zasady równości (art. 32 Konstytucji). Zgodnie zaś z ugruntowanym już orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego ograniczenie się do powołania na naruszenie zasady równości bez wskazania, w zakresie jakiego z praw lub wolności konstytucyjnych do naruszenia takiej zasady doszło, nie pozwala przyjąć, iż podmiot który się na naruszenie tej zasady powołuje jest legitymowany do wniesienia skargi konstytucyjnej. W uzasadnieniu powyższej tezy Trybunał wskazuje, iż zasada równości stanowi jedynie zasadę ogólną, mającą charakter niejako prawa „drugiego stopnia”, tzn. przysługującego w związku z konkretnymi normami prawnymi, a nie w oderwaniu od nich – „samoistnie”. W sytuacji zatem, w której normy te nie mają odniesienia do wolności i praw uregulowanych w Konstytucji zasada ta nie może być chroniona w drodze skargi konstytucyjnej (postanowienie z 24 października 2001 r., sygn. SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225 ).

Sprawa, w związku z którą wystąpiono do Trybunału Konstytucyjnego dotyczyła wysokości przysługującej skarżącemu emerytury. Prawo do zabezpieczenia społecznego w związku z osiągnięciem określonego wieku stanowi prawo konstytucyjne o charakterze podmiotowym znajdujące swoje zakorzenienie w art. 67 Konstytucji i przynależne do kategorii praw podlegających ochronie także w trybie skargi konstytucyjnej. Jednakże skarżący wskazując na naruszenie zasady równości nie nawiązuje do naruszenia tego prawa ani poprzez odwołanie się do jego treści, ani poprzez bezpośrednie odniesienie się do wskazanego powyżej przepisu Konstytucji. Podkreślić jednak należy, iż nawet gdyby wnioskować z samego przedmiotu sprawy, w związku z którą wystąpiono do Trybunału Konstytucyjnego (spór dotyczył wysokość należnej skarżącemu emerytury) o prawie podmiotowym o charakterze konstytucyjnym, którego ochrony skarżący chce dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej (prawo do zabezpieczenie społecznego), nie wystarczyłoby to dla stwierdzenia, że uprawdopodobniona została legitymacja do wniesienia skargi konstytucyjnej.

Zaaprobowanie tezy, iż prawem, którego ochrony skarżący chciałby dochodzić w trybie skargi konstytucyjnej jest prawo do równego traktowania w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego, wymaga wykazania, iż zostały spełnione przesłanki, których wystąpienie aktualizuje obowiązek równego traktowania przez władze publiczne. Przede wszystkim wskazać należy na dwie kategorie podmiotów, których prawa, w ocenie skarżącego, winny być tak samo ukształtowane, a także wykazać, iż podmioty te charakteryzują się cechą (cechami), która pozwala uznać je za podmioty podobne i warunkuje jednakowe ich traktowanie. Skarżący naruszenie prawa do równego traktowania upatruje w odmiennym określeniu relacji pomiędzy podstawą wymiaru emerytury a maksymalną wysokością emerytury w przypadku emerytur „powszechnych” i emerytur „mundurowych”, nie przedstawiając żadnych argumentów przemawiających za koniecznością jednakowego (takiego samego) jej uregulowania. Sam fakt pobierania świadczeń emerytalnych nie stanowi, w ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w tym przypadku wystarczającego uzasadnienia, szczególnie gdy weźmie się pod uwagę, iż odmiennie ukształtowane zostały warunki, jakich spełnienie uprawnia do pobierania obu „kategorii” emerytur.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż odmowę nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej uzasadnić należy brakiem wykazania legitymacji do wystąpienia z tym środkiem ochrony konstytucyjnych praw lub wolności.

Z tego względu należało orzec, jak w sentencji.