W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 24 lutego 2022 r. (data nadania) […] Fundusz Inwestycyjny
Zamknięty (dalej: skarżący), reprezentowany przez pełnomocnika z wyboru, wystąpił z żądaniem przytoczonym w komparycji niniejszego
postanowienia na tle następującego stanu faktycznego.
Wyrokiem z 18 czerwca 2020 r. Sąd Rejonowy w G. Wydział III Rodzinny i Nieletnich (sygn. akt […]), z powództwa wytoczonego
przez skarżącego będącego wierzycielem dłużnika alimentacyjnego – G.L. – przeciwko małoletniemu M.L. i J.L. o obniżenie alimentów:
w punkcie pierwszym – oddalił powództwo, w punkcie drugim – pozostawił strony przy poniesionych kosztach sądowych.
Od powyższego orzeczenia skarżący wniósł apelację, którą Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 20 października 2021 r. (sygn. akt […]):
w punkcie pierwszym – oddalił, w punkcie drugim – zasądził od skarżącego na rzecz pozwanych zwrot kosztów zastępstwa procesowego
za II instancję. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia wskazał w szczególności, że „[p]owód wywodzi swoją legitymację do
wytoczenia powództwa o obniżenie alimentów przeciwko pozwanym w ramach podstawienia za dłużnika alimentacyjnego G.L., na którym
ciąży obowiązek alimentacyjny wobec dzieci (…). Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że strona powodowa nie posiada legitymacji
czynnej do wniesienia przedmiotowego powództwa do obniżenia obowiązku alimentacyjnego” (s. 11 i 14 wyroku). Orzeczenie to
– doręczone pełnomocnikowi skarżącego 24 listopada 2021 r. – wskazane zostało jako ostateczne rozstrzygnięcie w rozumieniu
art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Zarządzeniem z 26 kwietnia 2022 r. (doręczonym 4 maja 2022 r.) Prezes Trybunału Konstytucyjnego wezwał skarżącego do usunięcia
braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: doręczenie: a) odpisu lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem wyroku:
– Sądu Okręgowego w W. z 20 października 2021 r. (sygn. akt […]) wraz z uzasadnieniem, – Sądu Okręgowego w W. z 23 lutego
2021 r. (sygn. akt […]) wraz z uzasadnieniem, – Sądu Apelacyjnego w W. z 21 października 2021 r. (sygn. akt […]) wraz z uzasadnieniem;
b) jednej kompletnej kopii pozwu o obniżenie alimentów z 24 lipca 2019 r. Pismem z 11 maja 2022 r. (data nadania) skarżący
ustosunkował się do powyższego wezwania.
Sędzia Trybunału Konstytucyjnego zarządzeniem z 19 lipca 2022 r. (doręczonym 25 lipca 2022 r.) wezwał skarżącego do usunięcia
braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: 1) wskazanie, w jaki sposób zaskarżone przepisy, w zakresie wskazanym w petitum skargi konstytucyjnej, naruszają wymienione w niej wolności lub prawa skarżącego; 2) uzasadnienie zarzutu niekonstytucyjności
zakwestionowanych w skardze przepisów, z powołaniem argumentów lub dowodów na jego poparcie; 3) wskazanie dokładnego brzmienia
zakwestionowanych przez skarżącego przepisów przez przytoczenie ich treści i wskazanie właściwego adresu publikacji. Pismem
z 1 sierpnia 2022 r. (data nadania) skarżący ustosunkował się do powyższego wezwania.
W ocenie skarżącego „w sprawie zakończonej wydaniem wyroku w dniu 20 października 2021 r. przez Sąd Okręgowy w W. (sygn. akt
[…] doszło do naruszenia konstytucyjnego prawa określonego w art. 32 ust. 1 w zw. [z art.] 21 ust. 1 oraz [art.] 64 ust. 1
Konstytucji, w szczególności w postaci prawa do wierzytelności i jej dochodzenia, a także prawa rzeczowego w postaci hipoteki”
(s. 66 skargi).
Stwierdził ponadto, że „Naruszenie [jego] prawa (…) polega także na tym, że organy publiczne nie tylko nie chronią podnoszonych
praw skarżącego ale wykluczają skarżącego z grona podmiotów, którym przysługuje legitymacja do obrony przed tym naruszeniem.
(…) [a] omawiane regulacje ustawowe zostały ukształtowane w taki sposób, iż ochronę prawną uzyskuje w zakresie podmiotowym
nielojalny dłużnik, kosztem legalnie działającego wierzyciela, a w aspekcie przedmiotowym ochronie podlega roszczenie o nienależne
świadczenie, kosztem wierzytelności zasądzonej tytułem wykonawczym” (s. 71 i 73 skargi).
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym
(Dz. U. z 2019 r. poz. 2393, ze zm.; dalej: u.o.t.p.TK) skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu
niejawnym, podczas którego Trybunał bada, czy odpowiada ona określonym przez prawo wymogom. Trybunał wydaje postanowienie
o odmowie nadania skardze dalszego biegu, gdy nie spełnia ona określonych przez prawo wymagań lub jest oczywiście bezzasadna.
2. W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej może być ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie
którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach skarżącego albo o jego obowiązkach
określonych w Konstytucji. Art. 53 ust. 1 u.o.t.p.TK zobowiązuje skarżącego do określenia kwestionowanego przepisu ustawy
lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach
lub prawach skarżącego określonych w Konstytucji, wskazania, która konstytucyjna wolność lub prawo skarżącego, i w jaki sposób
– jego zdaniem – zostały naruszone oraz do uzasadnienia zarzutu niezgodności kwestionowanego przepisu ze wskazaną konstytucyjną
wolnością lub prawem z powołaniem argumentów lub dowodów na jego poparcie.
Analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia wymogów nadania jej dalszego biegu, wynikających z art. 79 Konstytucji oraz u.o.t.p.TK.
3. W pierwszej kolejności Trybunał stwierdza, że kwestionowane w skardze art. 135 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks
rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, ze zm.) oraz art. 189 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, ze zm.) nie były normatywną podstawą wyroku Sądu Okręgowego w W. z 20 października
2021 r. (sygn. akt […]), z którym skarżący wiąże naruszenie swoich konstytucyjnych praw. Przepisy te nie determinowały bowiem
treści tego rozstrzygnięcia.
4. Po analizie skargi konstytucyjnej Trybunał doszedł także do wniosku, że skarżący nie wskazał (ani nie uzasadnił), w jaki
sposób wskazane przez niego prawa lub wolności konstytucyjne zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy (art.
53 ust. 1 pkt 2 u.o.t.p.TK). Nie uczynił tego nawet pomimo stosownego wezwania w tym zakresie.
Zarządzeniem z 19 lipca 2022 r. sędzia Trybunału Konstytucyjnego wezwał bowiem skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi
konstytucyjnej przez: 1) wskazanie, w jaki sposób zaskarżone przepisy, w zakresie wskazanym w petitum skargi konstytucyjnej, naruszają wymienione w niej wolności lub prawa skarżącego; 2) uzasadnienie zarzutu niekonstytucyjności
zakwestionowanych w skardze przepisów, z powołaniem argumentów lub dowodów na jego poparcie; 3) wskazanie dokładnego brzmienia
zakwestionowanych przez skarżącego przepisów przez przytoczenie ich treści i wskazanie właściwego adresu publikacji.
W piśmie procesowym z 1 sierpnia 2022 r., stanowiącym odpowiedź na powyższe wezwanie, skarżący ograniczył się jedynie do wyrażenia
przekonania o niezgodności kwestionowanych przepisów z Konstytucją. Nie wyjaśnił na czym owa niezgodność – jego zdaniem –
polega.
Uzasadnienie zarzutu niezgodności kwestionowanego przepisu ze wskazaną konstytucyjną wolnością lub prawem skarżącego, z powołaniem
argumentów lub dowodów na jego poparcie, jest jednym z obowiązkowych elementów konstrukcyjnych skargi konstytucyjnej, odrębnym
od obowiązku określenia przedmiotu i wzorców kontroli (por. art. 53 ust. 1 pkt 2 i 3 u.o.t.p.TK). Jak wyjaśniał Trybunał,
wymogu tego nie realizuje „wyrażenie przekonania o niezgodności kwestionowanego przepisu z Konstytucją bądź wskazania istniejących
w tej kwestii wątpliwości” (por. np. postanowienie z 18 stycznia 2017 r., sygn. Ts 206/16, OTK ZU B/2017, poz. 42). Brak uzasadnienia
zarzutu niezgodności kwestionowanych przepisów ze wskazanymi przez skarżącego wzorcami konstytucyjnymi oraz brak powołania
argumentów lub dowodów na ich poparcie – mimo stosownego wezwania w tym zakresie – prowadzi Trybunał do ustalenia, że skarżący
dąży jedynie do uzyskania korzystnego ze swojego punktu widzenia rozstrzygnięcia, a nie do ochrony przysługujących mu praw
i wolności konstytucyjnych.
W konsekwencji Trybunał stwierdza, że nieusunięcie braków formalnych skargi stanowi – na podstawie art. 61 ust. 4 pkt 2 u.o.t.p.TK
– przesłankę odmowy nadania skardze dalszego biegu.
5. Niezależnie od powyższego Trybunał stwierdza, że analizowanej skardze konstytucyjnej nie można nadać dalszego biegu także
z tego powodu, że zarzuty skarżącego skierowane są nie przeciwko abstrakcyjnej regulacji normatywnej, ale odnośnie do sposobu
rozpatrzenia apelacji skarżącego przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Przekonują o tym zarówno wywody zawarte w skardze, jak i
w piśmie procesowym stanowiącym jej uzupełnienie. W tym stanie rzeczy należy przypomnieć, że w obowiązującym stanie prawnym
przedmiotem postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym w trybie skargi konstytucyjnej nie są akty stosowania prawa, a sam
Trybunał nie pełni funkcji kolejnej instancji odwoławczej (zob. np. postanowienia TK z: 8 marca 2004 r., sygn. Ts 202/03,
OTK ZU nr 2/B/2004, poz. 150; 15 grudnia 2009 r. i 19 października 2010 r., sygn. Ts 257/08, OTK ZU nr 5/B/2010, poz. 335
i 336; 22 kwietnia 2013 r., sygn. Ts 72/12, OTK ZU nr 5/B/2013, poz. 474; 8 lipca 2014 r., sygn. Ts 256/13, OTK ZU nr 1/B/2015,
poz. 43; 5 grudnia 2016 r., sygn. Ts 194/16, OTK ZU B/2017, poz. 32). W związku z powyższym – na podstawie art. 61 ust. 4
pkt 1 u.o.t.p.TK – należało postanowić jak w sentencji.
Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.
Na podstawie art. 61 ust. 5 u.o.t.p.TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie w terminie
7 dni od daty jego doręczenia.
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.