W skardze konstytucyjnej Zbigniewa Handy zakwestionowano treść art. 11 ust. 2 oraz art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.), zarzucając tym przepisom niezgodność z zasadą demokratycznego państwa prawnego poprzez podważenie zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasady ochrony praw nabytych oraz zasady sprawiedliwości społecznej. Niekonstytucyjność kwestionowanych przepisów polega, zdaniem skarżącego, na wprowadzeniu instytucji dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą i objęciu tych osób ubezpieczeniem od dnia zgłoszenia wniosku, natomiast nie przysługiwaniu prawa do zasiłku chorobowego w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała przed okresem objętym ubezpieczeniem.

W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej wskazano, iż decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Chrzanowie z 30 czerwca 1999 r. skarżącemu odmówiono prawa do zasiłku chorobowego za okres od 9 kwietnia 1999 r. do 28 czerwca 1999 r. Następnie Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z 23 listopada 1999 r. (sygn. akt XII U 3046/99) oddalił odwołanie skarżącego od tej decyzji. Od wyroku tego skarżący wniósł apelację. Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 10 stycznia 2001 r. (sygn. akt III Aua 1302/00) oddalił apelację skarżącego. Wyrok Sądu Apelacyjnego został doręczony skarżącemu 30 stycznia 2001 r. 8 sierpnia 2001 r. skarżący wystąpił z niniejszą skarga konstytucyjną.

Rozpoznając wstępnie skargę konstytucyjną Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Z treści art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) wynika, iż warunkiem merytorycznego rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny skargi konstytucyjnej jest jej złożenie po wyczerpaniu drogi prawnej, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w tym względzie wynika, iż termin do złożenia skargi konstytucyjnej ma charakter zawity i brak jest możliwości jego przywrócenia, bowiem skarga konstytucyjna nie ma charakteru zwykłej czynności prawnej w toku instancji. W istocie termin ten ma charakter materialnoprawny, wyznaczający czasowe granice dla podjęcia przez skarżącego obrony przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych poprzez zakwestionowanie w skardze konstytucyjnej generalnego aktu normatywnego (por. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 21 stycznia 1998 r., sygn. Ts 2/98, OTK ZU Nr 2/1998, poz. 21; z 15 lipca 1998 r., sygn. Ts 79/98, OTK ZU Nr 5/1998, poz. 87; z 22 lutego 1999 r., sygn. Ts 141/98, OTK ZU Nr 2/1999, poz. 33). W kontekście art. 79 ust. 1 Konstytucji RP bieg terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zaczyna się od daty doręczenia skarżącemu tego prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia, które przesądziło o ostateczności orzeczenia lub decyzji naruszającej, zdaniem skarżącego, jego prawa lub wolności konstytucyjne.

W przedstawionej sprawie ostatecznym rozstrzygnięciem, od którego nie przysługiwał skarżącemu już żaden środek odwoławczy był wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 10 stycznia 2001 r. (sygn. akt III AUa 1502/00), który, jak wskazał pełnomocnik skarżącego w piśmie procesowym uzupełniającym skargę, został doręczony skarżącemu 30 stycznia 2001 r. Zważywszy na to, iż niniejszą skargę konstytucyjną skarżący złożył do Trybunału Konstytucyjnego 8 sierpnia 2001 r. (data nadania skargi listem poleconym w Urzędzie Pocztowym) oczywiste jest, iż dokonał tego po upływie terminu określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Z uwagi na powyższe Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.