W skardze konstytucyjnej Zdzisawa Krężoka zakwestionowana zostaa zgodność z Konstytucją RP art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 ze zm.). Zaskarżonemu przepisowi skarżący zarzucił niezgodność z art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 68 ust. 3 Konstytucji. Jego zdaniem kwestionowana regulacja narusza zasadę równości wobec prawa oraz wyrażony w Konstytucji zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny. Decyzją Kierownika Urzędu d/s Kombatantów i Osób Represjonowanych, wydaną na podstawie zaskarżonego przepisu, skarżący zosta pozbawiony uprawnień kombatanckich.

Zarządzeniem sędziego Trybunau Konstytucyjnego penomocnik skarżącego zosta wezwany do uzupenienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostay naruszone zakwestionowanym przepisem. W piśmie z 11 marca 2003 r. skarżący ponowi zarzut naruszenia zasady równości, wskaza również na art. 30 Konstytucji, jako wzorzec kontroli art. 25 ust. 2 pkt 2 zakwestionowanej ustawy.

Postanowieniem z 22 kwietnia 2003 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu stwierdził, że w sprawie nie została spełniona przesłanka wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób zostay naruszone przez zaskarżony przepis. Zdaniem Trybunau Konstytucyjnego, wymogu tego nie spenia lakoniczne i niesprecyzowane odwoanie się do konstytucyjnej zasady równości. Samodzielnym wzorcem kontroli kwestionowanego przepisu nie może być tym bardziej art. 31 ust. 3 Konstytucji, określający jedynie przesanki dopuszczalności ograniczania w korzystaniu z konstytucyjnych wolności lub praw. W ocenie Trybunau Konstytucyjnego wymóg wskazania naruszonych praw nie zosta speniony również poprzez ogólnikowe odwoanie się do treści art. 30 oraz art. 68 ust. 3 Konstytucji.

Zażalenie na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego wniósł pełnomocnik skarżącego. Na wstępie podniós w nim, że zaskarżone postanowienie Trybunału Konstytucyjnego podjęte zostao w nieprawidowym skadzie. Penomocnik skarżącego odwouje się w tym zakresie do treści art. 194 ust. 1 Konstytucji, który określa liczbę sędziów zasiadających w tym organie. Ponadto w zażaleniu podkreślono konieczność szczególnego traktowania zasady godności czowieka wyrażonej w art. 30 Konstytucji. Przepis ten – w ocenie skarżącego – podporządkowuje sobie wszystkie pozostae unormowania konstytucyjne. W zażaleniu wskazuje się również, że pozbawiona podstaw jest taka interpretacja art. 68 ust. 3 Konstytucji, która czyniaby sużbę zdrowia podstawowym adresatem tego przepisu. Zdaniem skarżącego jest nim bowiem również parlament. Skarżący kwestionuje także stanowisko Trybunau Konstytucyjnego odnośnie oceny przydatności art. 31 ust. 3 Konstytucji, jako wzorca kontroli kwestionowanego przepisu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zarzuty zażalenia wniesionego na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu nie zasługują na uwzględnienie.

Na wstępie stwierdzić należy, iż na nieporozumieniu, wywoanym nieznajomością przepisów ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, opiera się zarzut podjęcia zaskarżonego postanowienia przez nieprawidowy skad Trybunau Konstytucyjnego. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w zw. z art. 49 tej ustawy, skargę konstytucyjną prezes Trybunau kieruje do wyznaczonego przez siebie sędziego Trybunau w celu wstępnego rozpoznania na posiedzeniu niejawnym. Odwoanie się w związku z tym wyłącznie do treści art. 194 ust. 1 Konstytucji uznać należy za pozbawione podstaw i bezzasadne. Zażalenie nie dostarcza także żadnych argumentów, które podważayby zasadność przyjętej w zaskarżonym postanowieniu oceny wypenienia przez skarżącego obowiązku wskazania konstytucyjnych wolności lub praw, naruszonych kwestionowaną regulacją ustawy. Zdaniem Trybunau Konstytucyjnego uzasadnienie samej skargi konstytucyjnej, jak i pisma uzupeniającego jej braki, nie spenia ustawowego wymogu wskazania sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw naruszonych przez zaskarżoną regulację. Poza ogólnym przywoaniem art. 30, art. 31 ust. 3, art. 32 oraz art. 68 ust. 3 Konstytucji, skarżący nie sprecyzowa, jakie konkretnie określone prawo podmiotowe doznao niedozwolonego ograniczenia lub uszczerbku wskutek zastosowania art. 25 ust. 2 pkt 2 zaskarżonej ustawy. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu postanowienia, żaden z powołanych w skardze przepisów Konstytucji samodzielnie nie statuuje prawa ani wolności obywatelskiej. Według ustalonego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zarówno art. 30, jak i art. 31 ust. 3 oraz art. 32 Konstytucji, mogą stanowić wzorzec kontroli konstytucyjnej w postępowaniu skargowym tylko pod warunkiem wskazania dodatkowo, jaka wolność lub prawo zostało naruszone. Także art. 68 ust. 3 Konstytucji nie jest źródłem konstytucyjnego prawa podmiotowego.

Argumentów potwierdzających zarzut niekonstytucyjności tego przepisu nie dostarczyo także zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Nie stanowią ich w szczególności rozważania dotyczące miejsca i roli art. 30 Konstytucji w relacji do innych postanowień ustawy zasadniczej. Dla uznania, iż w sprawie speniona zostaa przesanka wskazania naruszonych konstytucyjnych wolności lub praw nie jest bowiem wystarczające samoistne odwoanie się przez skarżącego do zasady godności i postawienie zarzutu jej naruszenia. Niezgodne z treścią uzasadnienia zaskarżonego postanowienia są także argumenty skarżącego przypisujące Trybunaowi Konstytucyjnemu wolę uczynienia z instytucji sużby zdrowia podstawowego adresata normy wyrażonej w art. 68 ust. 3 Konstytucji. W treści tego postanowienia jednoznacznie podkreślono, że adresatem tego przepisu są wadze publiczne (a więc również organy wadzy ustawodawczej – jak to susznie wywodzi skarżący). Jednakże bez sprecyzowania treści konkretnego prawa, które wywodzi skarżący z art. 68 ust. 3 Konstytucji nie jest możliwe potraktowanie tego przepisu, jako waściwego ukadu odniesienia kontroli unormowań kwestionowanych w trybie skargi konstytucyjnej. Aprobująco powtórzyć należy również argumentację zaskarżonego postanowienia odnośnie dopuszczalności samoistnego odwoania się do art. 31 ust. 3 Konstytucji, jako wzorca oceny zaskarżonego przepisu ustawy. Wyrażona w nim zasada proporcjonalności może sużyć do konstruowania takiego wzorca przy jednoczesnym wskazaniu, jakie konstytucyjne prawo lub wolność doznao ograniczenia niezgodnego z określonymi w niej przesankami. Brak takiego wskazania wyklucza możliwość kontroli zaskarżonego przepisu wyącznie w relacji do samodzielnie traktowanego art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Niezależnie od powyższego, warto jeszcze zaakcentować okoliczność podniesioną już w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 października 2002 r. Dotyczy ona ewidentnej niezgodności zachodzącej w wyjaśnieniach skarżącego odnośnie podstaw przysługujących mu uprawnień kombatanckich. Przyjęcie, iż skarżący w istocie wykonywał jedynie zadania wartownicze oznacza bowiem w konsekwencji stwierdzenie braku podstaw do uznania jego służby za działalność kombatancką.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.