W skardze konstytucyjnej Krajowego Związku Spółek Wodnych z 25 maja 2007 r. zarzucono, po pierwsze, że art. 164 ust. 5 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, ze zm.; dalej: prawo wodne), przyznając spółkom wodnym prawo do dotacji podmiotowych uzyskiwanych z budżetu państwa oraz pomocy finansowej z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, udzielonej zgodnie z przepisami art. 176 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, ze zm.; dalej: ustawa o finansach publicznych), narusza art. 2 w związku z art. 32 Konstytucji poprzez brak gwarancji równego wobec uprawnionych podmiotów dostępu spółek wodnych do pomocy ze środków publicznych. Po drugie, zarzucono, że art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych przyznaje dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, wyłączając jednocześnie – na podstawie art. 174 ust. 2 w związku z art. 176 tejże ustawy – możliwość uzyskania przez spółki wodne dofinansowania z budżetu jednostek samorządu terytorialnego z powodu obowiązywania zasady, zgodnie z którą dofinansowanie to może być przyznane jedynie w przypadku realizacji zadań własnych i celów publicznych zleconych przez jednostki samorządu terytorialnego podmiotom innym niż ich własne zakłady, co narusza art. 2 w związku z art. 32 ust. 2 Konstytucji poprzez ograniczenie celów dofinansowania, których spółki wodne nie mogą spełniać, gdyż ich zadania statutowe pomimo istotnego znaczenia dla środowiska i gospodarki wodnej nie pokrywają się z zadaniami własnymi gminy i zapisane w art. 164 ust. 5 prawa wodnego uprawnienie do pozyskiwania dofinansowania nie może być realizowane.

Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Skarżący 29 listopada 2005 r. rozpoczął starania o uzyskanie dotacji ze środków budżetowych Województwa Mazowieckiego na realizację inwestycji związanej z bieżącymi zadaniami skarżącego tj. na kupno koparki-odmularki. Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego – Departament Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich, odpowiadając na powyższy wniosek w piśmie z 24 sierpnia 2006 r. (nr RW.WO I 6215-16/06), poinformował skarżącego, że Zarząd Województwa nie przyznał dotacji na tę inwestycję z uwagi na brak wystarczających podstaw prawnych do jej udzielenia, pomimo zamieszczenia tej inwestycji w zadaniach podlegających dotacjom zgodnie z art. 164 ust. 5 prawa wodnego. Skarżący wystąpił do Rzecznika Praw Obywatelskich, który w piśmie z 22 sierpnia 2006 r. (nr RPO 532181-VI/06/BP) wskazał, że spółkom wodnym, z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, nie mogą być udzielane dotacje zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe. Skarżący zwrócił się zatem do posłów sejmowej Komisji Finansów Publicznych, którzy złożyli interpelację do Ministra Finansów. W odpowiedzi Ministerstwo Finansów zobowiązało się przesłać do Okręgowych Izb Obrachunkowych stosowną interpretację przepisów obejmujących sprawy udzielania pomocy ze środków jednostek samorządu terytorialnego, a nadto stwierdziło, że obecny stan prawny dopuszcza udzielanie takiej pomocy spółkom wodnym. W piśmie do Okręgowych Izb Obrachunkowych z 28 lutego 2007 r. (nr ST1-4834-134/2007/387) Ministerstwo stwierdziło, że spółkom wodnym można udzielać z budżetu jednostek samorządu terytorialnego dotacji celowych po spełnieniu przez nie trzech warunków określonych w art. 176 ustawy o finansach publicznych. Skarżący uznaje w sprawie za ostateczne pismo Marszałka Województwa Mazowieckiego z 26 kwietnia 2007 r. (nr RW.III.6215-02/07), skierowane do sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, w którym wyjaśniono, że zgodnie z przepisami prawa wodnego, zadania spółek wodnych odnoszące się do utrzymywania urządzeń wodnych nie są zadaniami samorządu województwa i brak jest podstaw prawnych do udzielania dotacji przedmiotowych.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 11 lipca 2007 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej poprzez: doręczenie decyzji Zarządu Województwa Mazowieckiego o odmowie przyznania dotacji, o której to decyzji jest mowa w piśmie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego z 24 sierpnia 2006 r. (nr RW. WO I 6215-16/06), przywołanym na str. 3 skargi konstytucyjnej; wyjaśnienie, czy skarżący odwołał się od decyzji, o której mowa wyżej, uzyskując rozstrzygnięcie organu wyższej instancji. W przypadku odpowiedzi pozytywnej, doręczenie rozstrzygnięcia organu wyższej instancji; wyjaśnienie, czy skarżący wyczerpał przysługującą mu drogę prawną w odniesieniu do decyzji organu wyższej instancji. W przypadku odpowiedzi pozytywnej, doręczenie wyroku wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W piśmie z 17 lipca 2007 r. pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że Krajowy Związek Spółek Wodnych nie posiada decyzji Zarządu Województwa Mazowieckiego o odmowie przyznania środków finansowych w 2006 r. Z tej przyczyny skarżący nie odwoływał się od stanowiska zajętego przez Zarząd Województwa Mazowieckiego, a tym samym nie wyczerpał przysługującej mu drogi prawnej. Pełnomocnik uznał, że skarżący nie spełnił wymogów wymienionych w zarządzeniu sędziego Trybunału Konstytucyjnego i spełnić ich w chwili obecnej nie może. Stwierdził przy tym, że do rozważenia przez skarżącego „pozostaje ewentualne wystąpienie do Zarządu Województwa Mazowieckiego o doręczenie decyzji o odmowie przyznania dotacji dla umożliwienia złożenia odwołania od tej decyzji w trybie postępowania administracyjnego z możliwością dalszej drogi sądowej”. Pełnomocnik przyznał również, że w świetle jego wyjaśnień „wydaje się uzasadnionym wydanie postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, skutkującym usunięciem z systemu prawa przepisów ustaw lub innych aktów normatywnych, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, naruszającego wolności lub prawa albo obowiązki skarżącego określone w Konstytucji. Korzystanie ze skargi konstytucyjnej warunkowane jest spełnieniem przesłanek wskazanych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Wśród nich znajduje się wymóg wniesienia skargi konstytucyjnej po wyczerpaniu przysługującej w sprawie drogi prawnej, w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1). Dopełnienie wskazanego wyżej wymogu stawia przed skarżącym obowiązek skorzystania z przysługujących w danym postępowaniu tzw. zwykłych środków zaskarżenia, które prowadzą do wydania prawomocnego orzeczenia sądowego, bądź też – w sytuacji, gdy droga sądowa jest wyłączona – ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Dopiero wydanie tego rodzaju rozstrzygnięć nadaje walor ostateczności orzeczeniu, z którym skarżący wiąże zarzut naruszenia praw lub wolności konstytucyjnych.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywana skarga konstytucyjna nie spełnia powyższej przesłanki dopuszczalności korzystania z tego środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw. Ze skargi konstytucyjnej wynika bowiem jednoznacznie, że skarżący wiąże zarzut naruszenia swoich praw konstytucyjnych z treścią pisma Marszałka Województwa Mazowieckiego z 26 kwietnia 2007 r. (nr RW.III. 6215-02/07), skierowanego do sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Jest zatem oczywiste, że powołane wyżej stanowisko Marszałka Województwa Mazowieckiego nie spełnia kryteriów stawianych przez przepisy prawa decyzji administracyjnej, tzn. nie może być uznane za akt konkretny i indywidualny, którego adresatem jest skarżący. Jak wyjaśnia pełnomocnik skarżącego, w sprawie wniosku o przyznanie dotacji nie wydano żadnej decyzji administracyjnej. W konsekwencji skarżący nie mógł doprowadzić do wyczerpania drogi prawnej i uzyskania ostatecznego rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 w związku art. 48 i art. 36 ust. 3 ustawy o TK, uzasadniają one odmowę nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu ze względu na jej niedopuszczalność.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.