W skardze konstytucyjnej z 23 sierpnia 2005 r. zarzucono, że art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 57 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128 ze zm.) są niezgodne z art. 2, art. 167 ust. 1-3 Konstytucji. Źródłem tej niezgodności jest rozumienie zaskarżonych przepisów w ten sposób, że środki pieniężne przekazywane powiatowi z Funduszu Pracy przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy na zadania realizowane przez powiat nie stanowiły dochodu powiatu jako dotacja celowa z budżetu państwa.

Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 27 maja 2003 r. oddalono powództwo o zapłatę skarżącego powiatu wytoczone przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Na skutek apelacji skarżącego Sąd Apelacyjny wyrokiem z 25 marca 2004 r. zasądził dochodzoną kwotę uznając, że roszczenie z tytułu odsetek jest, wobec zaległości w przekazaniu powiatowi środków finansowych na przeciwdziałanie bezrobociu, uzasadnione. Na skutek kasacji strony pozwanej, Sąd Najwyższy zmienił zaskarżony wyrok w zakresie uwzględniającym powództwo w ten sposób, że apelację strony powodowej oddalił. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał m.in., że z zaskarżonych przepisów wynika, iż dysponentem Funduszu Pracy był Prezes Krajowego Urzędu Pracy, a nie powiat. Tym samym sporne odsetki nie mogły powiększać dochodów powiatu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, każdy czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie wnieść skargę konstytucyjną w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Precyzując zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka ochrony ustawodawca nałożył na skarżącego szereg obowiązków, których wypełnienie warunkuje merytoryczne rozpoznanie wniesionej skargi. Ich weryfikacja ma miejsce w ramach wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), skarga powinna zawierać wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone.

Skarżącym jest Powiat Lidzbarski, a więc jednostka samorządu terytorialnego, która zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego nie zalicza się do podmiotów mających legitymację do wniesienia skargi konstytucyjnej (zob. postanowienia TK z: 26 października 2001 r., sygn. Ts 72/01, OTK ZU nr 8/2001, poz.. 298; 11 grudnia 2002 r. i 17 marca 2003 r., sygn. Ts 116/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 104 i 105; 14 września 2004 r., sygn. Ts 74/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 313 i 23 lutego 2005 r., sygn. Ts 35/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 26). Skarżący wskazuje na niezgodność wskazanych przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz. U z 1997 r. Nr 25, poz. 128 ze zm.) z art. 2 i 167 ust. 1-3 Konstytucji. Równocześnie jednak skarżący nie wskazuje wolności lub praw konstytucyjnych, które miałyby być zawarte w tych przepisach. W uzasadnieniu skargi konstytucyjnej wskazano zasady funkcjonowania państwa, które nie stanowią konstytucyjnych praw w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji, praw chronionych w drodze skargi konstytucyjnej. Tym samym skarga nie spełnia podstawowego wymogu art. 79 ust 1 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Jednostki realizujące zadania władzy publicznej, do których na mocy art. 16 ust. 2 i art. 163 Konstytucji należą jednostki samorządu terytorialnego, ze swojej natury nie są adresatem konstytucyjnych praw i wolności, mających na celu przede wszystkim określenie statusu jednostki w relacjach z organami władzy publicznej (zob. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 12 października 2004 r., sygn. Ts 35/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 25). Stąd też nie mogą skarżyć się na naruszenie swoich praw w trybie skargi konstytucyjnej, która ma na celu gwarancje ochrony praw jednostki przed działaniem władzy publicznej, a nie rozstrzyganie sporów pomiędzy poszczególnymi organami tejże władzy (zob. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 11 grudnia 2002 r. i 17 marca 2003 r., sygn. Ts 116/02, OTK ZU nr 2/B/2003, poz. 104 i 105 i 12 października 2004 r., sygn. Ts 35/04, OTK ZU nr 1/B/2005, poz. 25). Ustrojodawca przewidział dla jednostek samorządu terytorialnego inny instrument inicjowania kontroli zgodności aktów normatywnych z Konstytucją – na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji mogą one (za pośrednictwem swoich organów stanowiących) występować do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem dotyczącym konstytucyjności aktów dotyczących spraw z zakresu ich działania. Tylko w takim trybie sprawa przedstawiona przez Powiat Lidzbarski mogłaby stać się przedmiotem postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.