W skardze konstytucyjnej Piotra J., nadanej w urzędzie pocztowym w Ś. 5 października 1999 r., zakwestionowano zgodność art. 57 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z art. 45 ust. 1, art. 77, 78 i 176 ust. 1 Konstytucji RP. Jako ostateczne orzeczenie sądowe, naruszające konstytucyjne prawa skarżącego, wskazano w skardze postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 maja 1999 r. (sygn. akt SA/Sz 1768/98), doręczone skarżącemu 4 czerwca 1999 r. Postanowieniem tym oddalono wniosek skarżącego o wstrzymanie wykonania decyzji Wojewody w S. utrzymującej w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ś. o pozwoleniu na budowę.

Jednocześnie pełnomocnik skarżącego wniósł o wstrzymanie na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym wykonania decyzji Wojewody w S. z 12 października 1998 r. (Nr OSB.31.7-7351/209/98) w przedmiocie pozwolenia na budowę wewnętrznej instalacji gazowej z uwagi na ważny interes publiczny.

Zarządzeniami sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 grudnia 1999 r. i 17 stycznia 2000 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi, w szczególności przez dokładne określenie daty zwrócenia się przez skarżącego z wnioskiem do sądu rejonowego o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej oraz daty powiadomienia skarżącego o wyznaczeniu takiego pełnomocnika. W wykonaniu tego zarządzenia, pełnomocnik skarżącego, w pismach z 23 grudnia 1999 r. i 31 stycznia 2000 r. podał, iż skarżący złożył stosowny wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu 9 czerwca 1999 r., natomiast o wyznaczeniu przez Dziekana Okręgowej Izby Radców Prawnych w S. pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej został powiadomiony 6 sierpnia 1999 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu toku instancyjnego, w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Z kolei w myśl art. 48 ust. 2 zd. 2 tej ustawy, do czasu rozstrzygnięcia przez sąd wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu nie biegnie termin przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego poglądem, ustawowy zwrot “nie biegnie termin przewidziany w art. 46 ust. 1” rozumiany być winien jako zawieszenie, nie zaś przerwanie biegu terminu. Oznacza to więc, iż wystąpienie przez skarżącego z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu nie powoduje anulowania okresu poprzedzającego złożenie takiego wniosku.

Biorąc pod uwagę zgromadzone w sprawie materiały i wyjaśnienia, stwierdzić należy, iż skarga konstytucyjna Piotra J. złożona została po upływie ustawowego terminu do jej złożenia. Bieg dwumiesięcznego terminu do wniesienia skargi rozpoczął się w 5 czerwca 1999 r. (4 czerwca 1999 r. doręczono skarżącemu postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 maja 1999 r.). Zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w piśmie pełnomocnika skarżącego, skarżący 9 czerwca 1999 r. zwrócił się z wnioskiem do sądu rejonowego o ustanowienie adwokata bądź radcy prawnego z urzędu. Postanowieniem z 25 czerwca 1999 r. (następnie sprostowanym postanowieniem z 30 lipca 1999 r.) Sąd Rejonowy w Ś. rozstrzygnął o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu dla skarżącego, celem sporządzenia skargi konstytucyjnej w związku m.in. z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 maja 1999 r. Wykonując powyższe postanowienie Sądu Rejonowego, Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w S. wyznaczył pełnomocnika z urzędu dla skarżącego w osobie radcy prawnego Ryszarda J. Stosowne pismo Dziekana pełnomocnik skarżącego otrzymał 6 sierpnia 1999 r. W tym samym dniu – zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w piśmie pełnomocnika skarżącego z 31 stycznia 2000 r. – skarżący został powiadomiony o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej. Uznać więc należy, iż 6 sierpnia 1999 r. zakończył się okres zawieszenia terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Biorąc pod uwagę, iż skarga konstytucyjna nadana została w urzędzie pocztowym w 5 października 1999 r., stwierdzić należy, iż przekroczono tym samym dwumiesięczny termin do jej wniesienia. Nawet bowiem przy uwzględnieniu okresu zawieszenia terminu od 9 czerwca do 6 sierpnia 1999 r., stwierdzić trzeba, że skarga konstytucyjna skierowana została do Trybunału Konstytucyjnego z przekroczeniem ustawowego terminu.

Niezależnie od powyższego formalnego braku wniesionej skargi, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nienadanie jej dalszego biegu jest w pełni uzasadnione także z uwagi na oczywistą bezzasadność skargi. Wskazany w skardze konstytucyjnej sposób naruszenia wymienionych przepisów konstytucji przez zakwestionowane unormowania ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym opiera się na wybiórczej i błędnej interpretacji przepisów konstytucji.

Sformułowaniu zarzutu skargi dotyczącego niezgodności art. 57 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym z art. 78 i 176 ust. 1 konstytucji, której źródłem miałoby być wyłączenie możliwości zaskarżania orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego do organu drugiej instancji, towarzyszy zupełne pominięcie i nieuwzględnienie dyspozycji art. 236 ust. 2 konstytucji. Zgodnie z jego treścią “ustawy wprowadzające w życie art. 176 ust. 1 w zakresie dotyczącym postępowania przed sądami administracyjnymi zostaną uchwalone przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie konstytucji. Do czasu wejścia w życie tych ustaw obowiązują przepisy dotyczące rewizji nadzwyczajnej od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego”. W świetle tego przepisu nie ulega więc wątpliwości, że konstytucyjnie dopuszczalne jest dalsze obowiązywanie – w pięcioletnim okresie przejściowym – dotychczasowych regulacji ustanawiających jednoinstancyjność postępowania przed sądami administracyjnymi.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643), orzeka się jak w sentencji. W tej sytuacji wniosek pełnomocnika skarżącego o wstrzymanie wykonania wskazanej w skardze decyzji Wojewody w S. postanowiono pozostawić bez rozpoznania.