W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 stycznia 2020 r. (data nadania), Stowarzyszenie […] w O. (dalej: skarżący), reprezentowane przez adwokata ustanowionego pełnomocnikiem z urzędu, wystąpiło z żądaniem przytoczonym na tle następującego stanu faktycznego.

Skarżący prowadzi punkt przedszkolny w S. (gmina G.). 7 marca 2019 r. wniósł on do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O. skargę na czynność Wójta Gminy G. (dalej: Wójt Gminy lub organ) w przedmiocie ustalenia wysokości dotacji oświatowej w 2019 r. dla punktu przedszkolnego. W skardze wskazano, że dotacja oświatowa za styczeń 2019 r. została przekazana 18 stycznia 2019 r. bez podania przez Wójta Gminy sposobu, w jaki została ustalona jej wysokość. W związku z tym, skarżący pismem z 23 stycznia 2019 r. zwrócił się – w trybie dostępu do informacji publicznej – o wskazanie szczegółowego sposobu wyliczenia przyznanej mu dotacji. Po otrzymaniu 8 lutego 2019 r. odpowiedzi uznał, że informacje udzielone przez Wójta Gminy były niepełne. Dlatego 11 lutego 2019 r. zwrócił się do organu o ich uzupełnienie. Odpowiedź Wójta Gminy z 22 lutego 2019 r. skarżący otrzymał 27 lutego 2019 r. Zdaniem skarżącego organ w sposób rażący naruszył przepisy prawa w zakresie sposobu naliczenia i wypłacenia dotacji oświatowej, w związku z czym wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej czynności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w O. odrzucił skargę postanowieniem z 25 kwietnia 2019 r. (sygn. akt […]). W uzasadnieniu wskazał, że ,,skoro czynnością podlegającą zaskarżeniu (…) jest ustalenie wysokości lub przekazania dotacji, to w zakresie działalności organu z tym związanej wchodzi wskazanie wysokości dotacji oraz przekazanie jej na rachunek bankowy beneficjenta, co – w ocenie Sądu – (…) nastąpiło 18 stycznia 2019 r. Otrzymując w tym dniu dotację oświatową za styczeń 2019 r. skarżący powziął wiedzę, w jakiej wysokości została ustalona stawka dotacji na rok 2019”. Znając kwotę otrzymanej dotacji oraz liczbę dzieci w prowadzonym punkcie przedszkolnym, obliczenie stawki dotacji było – zdaniem Sądu – prostą i oczywistą czynnością. Pomimo tego skarżący nie zaskarżył czynności organu w zakresie ustalenia podstawowej kwoty dotacji oświatowej, a więc wnosząc skargę do sądu administracyjnego dopiero 7 marca 2019 r. uchybił tym samym trzydziestodniowemu terminowi, o którym mowa w art. 53 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325). Sąd nie znalazł jednocześnie podstaw do uznania, że uchybienie terminu nastąpiło bez winy skarżącego.

Od powyższego postanowienia skarżący wniósł zażalenie, które Naczelny Sąd Administracyjny oddalił postanowieniem z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt […]).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 13 lutego 2020 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 27 lutego 2020 r.) skarżący został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez doręczenie odpisów lub kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem postanowień: a) Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w O. z 25 kwietnia 2019 r. (sygn. akt […]), b) Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt […]), c) Sądu Rejonowego w O. z 29 listopada 2019 r. (sygn. akt […]).

W piśmie procesowym z 2 marca 2020 r. (data nadania) skarżący odniósł się do tego zarządzenia.

Skarżący twierdzi, że zakwestionowane przepisy naruszają zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), prawo do równego traktowania przez władze publiczne (art. 32 ust. 1 Konstytucji), prawo do rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (art. 45 ust. 1 Konstytucji) oraz zasadę sądowej kontroli działalności organów władzy publicznej (art. 184 Konstytucji).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393; dalej: u.o.t.p.TK), skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Służy ono wyeliminowaniu – już w początkowej fazie postępowania – spraw, które nie mogą być przedmiotem merytorycznego rozstrzygania. Trybunał wydaje postanowienie o nadaniu skardze konstytucyjnej dalszego biegu, gdy spełnia ona wymagania przewidziane w ustawie oraz nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 61 ust. 4 pkt 3 u.o.t.p.TK.

2. W ocenie Trybunału skarga spełnia przesłanki przekazania jej do oceny merytorycznej.

2.1. Skargę konstytucyjną sporządził i złożył w imieniu skarżącego adwokat ustanowiony pełnomocnikiem z urzędu.

2.2. Przysługująca skarżącemu droga prawna została wyczerpana, ponieważ od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 czerwca 2019 r. (sygn. akt […]) nie przysługuje żaden zwykły środek zaskarżenia.

2.3. Skarżący dochował trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi, zastrzeżonego w art. 77 ust. 1 u.o.t.p.TK. Powyższe orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręczono skarżącemu 25 lipca 2019 r., natomiast 13 sierpnia 2019 r. wystąpił on z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do wniesienia skargi konstytucyjnej. Ustanowiony dla skarżącego adwokat otrzymał 10 grudnia 2019 r. od Okręgowej Rady Adwokackiej w O. pisemną informację o wyznaczeniu go pełnomocnikiem skarżącego w niniejszej sprawie, zaś skarga konstytucyjna została wniesiona do Trybunału 15 stycznia 2020 r. (data nadania).

2.4. Prawidłowo został określony przedmiot kontroli, tj. art. 47 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz. U. poz. 2203, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2020 r. poz. 2029) w związku z art. 53 § 2 oraz art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze zm.; obecnie: Dz. U. z 2019 r. poz. 2325).

2.5. Zakwestionowanym przepisom skarżący zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), prawa do równego traktowania przez władze publiczne (art. 32 ust. 1 Konstytucji), prawa do rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd (art. 45 ust. 1 Konstytucji) oraz zasady sądowej kontroli działalności organów władzy publicznej (art. 184 Konstytucji).

2.6. Skarżący wskazał, w jaki sposób – jego zdaniem – zakwestionowane w skardze przepisy naruszają powyższe prawa. Stwierdził, że przepisy te, w ich wzajemnym powiązaniu, prowadzą do pozbawienia beneficjenta dotacji oświatowej gwarancji możliwości wywiedzenia merytorycznej i skutecznej skargi do WSA, ponieważ termin ten może upłynąć, zanim beneficjent zapozna się ze szczegółowym sposobem wyliczenia dotacji przez organ. Wskazał również, że bez przekazania informacji co do przyjętej metodologii nie miał on rzeczywistej możliwości złożenia skargi na czynność ustalenia przez organ dotacji oświatowej, ponieważ nie mógł zweryfikować zgodności z prawem podjętej przez organ czynności.

3. W związku z powyższym i zważywszy na to, że sformułowane przez skarżącego zarzuty nie są oczywiście bezzasadne, Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 61 ust. 2 u.o.t.p.TK – postanowił nadać skardze konstytucyjnej dalszy bieg.