W skardze konstytucyjnej sporządzonej 18 sierpnia 1998 r., zakwestionowano zgodność § 4 ust. 1 pkt 2 (zał. Nr 2) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 listopada 1994 r. (Dz.U. Nr 24, poz. 121) w sprawie dodatków mieszkaniowych z art. 2 i art. 32 Konstytucji RP. W skardze podniesiono, że w oparciu o zaskarżony przepis oblicza się dodatek mieszkaniowy poprzez uzależnienie jego wysokości od niektórych dochodów naliczanych brutto, a od niektórych naliczanych netto. Od tak obliczanych dochodów nie odlicza się płaconych przez skarżącego alimentów, chociaż alimenty te zaliczane są też do dochodów osoby alimentowanej. Zdaniem skarżącego, taki sposób obliczania dochodów narusza konstytucyjną zasadę sprawiedliwości społecznej i równości wszystkich wobec prawa. W piśmie procesowym z 24 września 1998 r., będącym odpowiedzią na zarządzenie wzywające do uzupełnienia braków, skarżący sprecyzował swoje stanowisko stwierdzając, iż naruszone zostało jego konstytucyjne prawo do równego traktowania oraz prawo do otrzymania dodatku mieszkaniowego w wysokości ustalonej w zgodzie z zasadą sprawiedliwości. Skarżący kwestionuje sposób obliczania dochodu będącego podstawą ustalenia należnego mu podatku mieszkaniowego. Sposób ten stawia w gorszej sytuacji osoby, które zobowiązane są do odprowadzania podatków od dochodów w stosunku do osób, których dochody zwolnione są od opodatkowania w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zróżnicowanie to wpływa na wysokość dodatku mieszkaniowego i zdaniem skarżącego nie jest niczym uzasadnione. Zasadę równości narusza również brak możliwości odliczenia od dochodów alimentów, obciążających osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy. Nieuzasadnione zróżnicowanie stanowi też naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej. Zdaniem skarżącego, sposób naliczania dodatków mieszkaniowych określony jest w § 4 ust. 1 pkt 2 wraz z załącznikiem zaskarżonego rozporządzenia RM.

Na podstawie przedmiotowego rozporządzenia decyzją z 4 kwietnia 1997 r. przyznano skarżącemu dodatek mieszkaniowy. W wyniku zaskarżenia tej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z 27 maja 1997 r. uchyliło decyzję organu pierwszej instancji i ustaliło dodatek mieszkaniowy w większym wymiarze. Podstawą uchylenia decyzji była zmiana systemu prawnego i objęcie Piotra J. zakresem podmiotowym rozporządzenia. Zdaniem Kolegium fakt, iż od niektórych dochodów będących podstawą obliczania dodatku nie odprowadza się podatku, nie może mieć znaczenia w sprawie. Na powyższe rozstrzygnięcie Piotr J. złożył skargę do NSA, która została oddalona wyrokiem z 11 marca 1998 roku.

Trybunał Konstytucyjny zważył co następuje:

Skarżący wskazuje na przepis, który według niego narusza przysługujące mu konstytucyjne prawa, jednakże pomimo wezwania do określenia, które z tych praw zostały naruszone, nie uczynił tego w złożonym piśmie procesowym. W świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji RP dla uzasadnienia naruszenia konstytucyjnych praw nie wystarcza wskazanie na naruszenie zasady równości oraz naruszenie prawa do otrzymania dodatku mieszkaniowego w wysokości ustalonej zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej. W art. 79 ust. 2 oraz art. 81 konstytucji wskazane są prawa konstytucyjne, których naruszenia nie można dochodzić na drodze skargi konstytucyjnej. Z powyższego a contrario należy wnosić, że skarga konstytucyjna przysługuje na naruszenie praw konstytucyjnych, które nie są wskazane w powyższych przepisach. Konstytucyjna zasada równości, na temat której wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny (por. np. orzeczenie U. 7/87) stanowi, iż podmioty znajdujące się w takiej samej lub podobnej sytuacji należy traktować tak samo lub podobnie. Tak rozumiane równe traktowanie z reguły jest zrelacjonowane do jakiegoś prawa podmiotowego, w przypadku praw i wolności konstytucyjnych do prawa podmiotowego o charakterze publicznym. Przedmiotem skargi konstytucyjnej nie może więc być naruszenie samej zasady równości, lecz naruszenie tej zasady w związku z określonym konstytucyjnym prawem podmiotowym. Należy podkreślić, że nie chodzi tu o jakiekolwiek prawo konstytucyjne, a jedynie o takie, które nie zostało wyłączone z zakresu przedmiotowego skargi na podstawie art. 79 ust. 2 lub art. 81 Konstytucji RP. Wniosek przeciwny, dopuszczający oparcie skargi wyłącznie na zarzucie naruszenia prawa do równego traktowania bez wskazania w zakresie jakiego prawa lub wolności brak równego traktowania występuje, oznaczałby możliwość dochodzenia w drodze skargi konstytucyjnej naruszonych praw, których dochodzenia na tej drodze wykluczają wprost wskazane wyżej przepisy. Należy też zauważyć, że oparcie skargi wyłącznie na zarzucie naruszenia zasady równości pozwalałoby również dochodzić w drodze skargi konstytucyjnej ochrony praw nie mających rangi praw konstytucyjnych. Skarżący wskazuje, że naruszono jego prawo do otrzymania dodatku mieszkaniowego w wysokości ustalonej w zgodzie z zasadą sprawiedliwości. Prawo

do dodatku mieszkaniowego nie jest prawem wyrażonym w Konstytucji RP, a skarżący nie wskazuje, w jaki sposób prawo to z treści konstytucji wywodzi.

Powyższe względy, uzasadniające odmowę nadania biegu skardze, odnoszą się też do zarzutu naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej. Zasada powyższa jest powiązana z zasadą równości, gdyż w określonych przypadkach stanowi ona podstawę do różnicowania sytuacji prawnej obywateli. Zróżnicowanie obywateli jest dopuszczalne tylko w oparciu o kryteria znajdujące oparcie w zasadzie sprawiedliwości. W związku z tym skarga konstytucyjna zarzucająca naruszenie zasady sprawiedliwości społecznej musi również wskazywać prawo lub wolność konstytucyjną, w odniesieniu do których można mówić o niesprawiedliwym traktowaniu.

Niezależnie od wyżej wspomnianych okoliczności, Trybunał Konstytucyjny wziął także pod uwagę fakt, iż wyrokiem z 25 maja 1998 r., sygn. U. 19/97 (OTK ZU Nr 4/1998, poz. 47, Dz.U. Nr 67, poz. 445), Trybunał Konstytucyjny uznał, iż ustępy 1, 2 i 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 listopada 1994 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych są niezgodne z art. 2 Konstytucji RP oraz z art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. Nr 105, poz. 509 ze zm.), ustalając utratę ich mocy obowiązującej na 31 grudnia 1998 roku.

W tym stanie rzeczy, ze względu na brak wskazania w skardze konstytucyjnych praw lub wolności, które zostały naruszone, a także na zbędność wydawania orzeczenia w przedmiocie zakwestionowanych w niej przepisów, należało odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.