W skardze konstytucyjnej Janusza R. z 19 lipca 2001 r. zarzucono, iż art. 10 ust. 1 dekretu Rady Ministrów z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz.U. Nr 49, poz. 445) jest niezgodny z art. 32 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż na podstawie zakwestionowanej regulacji prawnej Sąd Rejonowy w Gliwicach postanowieniem z 1 grudnia 2000 r. (sygn. akt IC 1723/99) ustalił wynagrodzenie skarżącego, jako biegłego sądowego, w sposób dowolny, na poziomie rażąco odbiegającym od zestawienia czasu pracy określonego przez samego biegłego. Postanowienie Sądu Rejonowego zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z 22 maja 2001 r. (sygn. akt IIICz 321/01).

Zdaniem skarżącego doszło do naruszenia określonego w art. 32 ust. 2 Konstytucji RP zakazu dyskryminacji w życiu gospodarczym, polegającego na tym, iż “biegły sądowy w zasadzie nie może odmówić wykonania należących do jego obowiązków czynności”, zaś sąd może w oparciu o subiektywną ocenę, daleko odbiegającą od oceny biegłego określić jego wynagrodzenie. Ponadto skarżący zarzucił sprzeczność zakwestionowanej regulacji prawnej z § 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz.U. Nr 46, poz. 254 ze zm.), zgodnie z którym to sam biegły określa swoje wynagrodzenie na podstawie wykonanych godzin czasu pracy.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Przedstawione w skardze konstytucyjnej zarzuty mają charakter oczywiście bezzasadny. Zgodnie z zakwestionowaną przez niego regulacją prawną wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę określa sąd, uwzględniając wymagane od biegłego kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii nakład pracy i poświęcony czas, a także w miarę potrzeby pokrycie wydatków niezbędnych do wykonania zleconej pracy. Skarżący w żadnym zakresie nie wykazał, iżby regulacja ta prowadziła do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji prawnej biegłych sądowych w stosunku do innych podmiotów posiadających tę samą cechę istotną w zakresie możliwości prowadzenia przez nich działalności gospodarczej. Dopiero bowiem w takim przypadku można mówić o naruszeniu zasady równości przybierającym postać dyskryminacji w określonej dziedzinie życia społecznego. Sama zaś zasada określania przez sąd wynagrodzenia biegłego według potrzebnego do wydania opinii nakładu pracy i poświęconego czasu przy uwzględnieniu kwalifikacji biegłego i poniesionych przez niego wydatków wydaje się być oczywistym sposobem ustalania wynagrodzenia za wykonaną pracę.

Za oczywiście bezzasadny należy także uznać zarzut naruszenia przez art. 10 ust. 1 dekretu Rady Ministrów z 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym § 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 grudnia 1975 r. w sprawie kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym. Ten ostatni przepis ma bowiem charakter regulacji wykonawczej do wspomnianego dekretu Rady Ministrów z 26 października 1950 r., został bowiem wydany na jego podstawie i w celu jego wykonania. Rozporządzenie to nie zawiera zresztą żadnej regulacji, w myśl której określona przez biegłego kwota wynagrodzenia miałaby charakter wiążący dla sądu.

W tym stanie rzeczy należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.