W skardze konstytucyjnej z 10 października 2014 r., wniesionej do Trybunału 29 października 2014 r. (data nadania), A.R. (dalej: skarżący) wystąpił o stwierdzenie, że pkt 2 Protokołu dodatkowego nr 51 z dnia 28 stycznia 2008 r. do Holdingowej Umowy Zbiorowej Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. z 30 grudnia 1993 r. (dalej: Protokół dodatkowy nr 51 do HUZ) jest niezgodny z art. 8, art. 30, art. 32, art. 59 oraz art. 87 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym. W pozwie złożonym przeciwko Katowickiemu Holdingowi Węglowemu S.A. w Katowicach – KWK „Murcki-Staszic” w Katowicach (dalej: pozwany) skarżący – na podstawie art. 189 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, ze zm.; dalej: k.p.c.) – domagał się ustalenia nieistnienia w obrocie prawnym Protokołu dodatkowego nr 51 do HUZ (tj. aktu zmieniającego zakładowy układ zbiorowy pracy). Zdaniem skarżącego akt ten dyskryminuje emerytów i rencistów w stosunku do pracowników pozwanego. Ponadto skarżący żądał zasądzenia na jego rzecz od pozwanego 863,76 zł. Kwota ta jest – jak wskazał – różnicą pomiędzy wypłaconym mu ekwiwalentem, a ekwiwalentem należnym według cen obowiązujących pracowników w 2008 i 2009 r. (zgodnie z § 7 Załącznika nr 18 do HUZ za lata 2008 i 2009).

W uzasadnieniu pozwu skarżący podał, że do 28 lutego 2006 r. był pracownikiem pozwanego; od 1 marca 2006 r. jest emerytem, który ma prawo do deputatu węglowego. Zgodnie z treścią § 7 Załącznika nr 18 do HUZ cena węgla deputatowego przyjmowana do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za deputat, jak również za tonę węgla w naturze, ustalana jest dla węgla w klasie orzech II jako średnia cena z 11 zakładów z poprzedniego miesiąca i była jednakowa dla pracowników oraz emerytów i rencistów. W dniu 18 lutego 2008 r. zarejestrowany został Protokół dodatkowy nr 51 do HUZ, który nadał nowe brzmienie § 8 pkt 2 Załącznika nr 18 do HUZ. Na mocy protokołu, począwszy od 1 stycznia 2008 r., cena tony węgla (tj. cena, na podstawie której obliczana jest wartość ekwiwalentu) wynosi 339,16 zł. Jest to cena niższa niż ta, która – na podstawie § 7 Załącznika nr 18 HUZ – obowiązuje w stosunku do pracowników.

Postanowieniem z 10 grudnia 2013 r. (sygn. akt IX P 21/13) Sąd Okręgowy w Katowicach – Wydział IX Pracy (dalej: Sąd Okręgowy w Katowicach; sąd pierwszej instancji) na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. odrzucił pozew skarżącego w zakresie roszczenia o ustalenie nieistnienia (nieważności) Protokołu dodatkowego nr 51 do HUZ z powodu niedopuszczalności drogi sądowej w sporze. Zdaniem tego sądu sprawa o ustalenie nieważności zakładowego układu zbiorowego pracy (Protokołu dodatkowego nr 51 do HUZ) nie jest sprawą z zakresu prawa pracy w świetle art. 476 § 1 k.p.c., a tym samym nie jest sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c. W zakresie roszczenia skarżącego o zapłatę 863,76 zł podstawą odrzucenia pozwu było natomiast stwierdzenie wystąpienia negatywnej przesłanki procesowej – res iudicata (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). Sąd Okręgowy w Katowicach zauważył, że skarżący występował już przeciwko pozwanemu o zasądzenie należności z tytułu deputatu węglowego za 2008 r. i 2009 r. we wskazanej kwocie. Sprawa zakończyła się prawomocnym oddaleniem apelacji skarżącego od wyroku Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach z 9 marca 2010 r., którym roszczenie skarżącego zostało oddalone. Postanowieniem z 26 czerwca 2014 r. (sygn. akt III APz 23/14) Sąd Apelacyjny w Katowicach – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Sąd Apelacyjny w Katowicach) oddalił zażalenie, które skarżący wniósł na postanowienie z 10 grudnia 2013 r. Orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wraz z uzasadnieniem, doręczono skarżącemu 2 sierpnia 2014 r.

W skardze konstytucyjnej skarżący zarzucił, że jego sytuacja, ukształtowana przez zaskarżony przepis Protokołu dodatkowego nr 51 do HUZ, jest mniej korzystna niż sytuacja pracownika, co stanowi przejaw dyskryminacji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest sformalizowanym środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Jej merytoryczne rozpoznanie jest uzależnione od spełnienia warunków wynikających zarówno z art. 79 ust. 1 Konstytucji, jak i z art. 46 oraz art. 47 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Skargom konstytucyjnym niespełniającym tych warunków oraz skargom oczywiście bezzasadnym Trybunał Konstytucyjny odmawia nadania dalszego biegu.

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wydanie przez sąd lub organ administracji publicznej ostatecznego orzeczenia o konstytucyjnych wolnościach lub prawach skarżącego. Jego podstawą prawną ma być zakwestionowany w skardze akt normatywny.

Skarżący wskazał, że w sprawie, w związku z którą wniósł skargę konstytucyjną, orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji jest postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 26 czerwca 2014 r. Ani to postanowienie, ani poprzedzające je orzeczenie sądu pierwszej instancji, nie rozstrzygają jednak o prawach, których naruszenie skarżący podnosi w skardze konstytucyjnej. Trybunał zwraca uwagę na to, że postanowieniem z 10 grudnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach odrzucił pozew skarżącego, stwierdziwszy wystąpienie przesłanek niedopuszczalności drogi sądowej (art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.) oraz powagi rzeczy osądzonej (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). Postanowieniem z 26 czerwca 2014 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił zażalenie, które skarżący wniósł na to rozstrzygnięcie. Przedmiotem rozważań obu sądów nie były zatem kwestie odmiennego traktowania pracowników i byłych pracowników Katowickiego Holdingu Węglowego w zakresie ekwiwalentu za węgiel. W związku z tym należy stwierdzić, że zakwestionowany w skardze przepis Protokołu dodatkowego nr 51 do HUZ (w brzmieniu: „Dla osób uprawnionych zgodnie z § 8 niniejszego załącznika do bezpłatnego węgla w celu obliczenia wartości ekwiwalentu ustala się cenę węgla w wysokości 339,16 zł brutto”), który – jak twierdzi skarżący – narusza prawo do równego traktowania, nie był podstawą żadnego z orzeczeń wydanych w sprawie, w związku z którą skarżący zainicjował postępowanie przed Trybunałem. Wniesiona skarga nie spełnia zatem podstawowej przesłanki określonej w art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Okoliczność ta jest – zgodnie z art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – podstawą odmowy nadania analizowanej skardze dalszego biegu.

W związku z tym Trybunał postanowił jak na wstępie.