W skardze konstytucyjnej z 4 listopada 2010 r. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Przedsiębiorstwo Rolne „JAROL” (dalej: skarżąca) domaga się zbadania zgodności art. 11 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) – w zakresie, w jakim wiąże sąd cywilny ustaleniami prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa, wydanego w trybie art. 335 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.), w procesie wytoczonym przeciwko osobie trzeciej, która nie była ani oskarżona, ani skazana prawomocnym wyrokiem karnym – z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji.

Skargę konstytucyjną skarżąca wniosła w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 27 listopada 2009 r. (sygn. akt II C 269/06) Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od skarżącej obowiązek zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz Agencji Rynku Rolnego w Warszawie. Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 18 maja 2010 r. (sygn. akt I ACa 241/10) zmienił częściowo wyrok sądu okręgowego – w zakresie odsetek – i oddalił apelację skarżącej w pozostałej części. Skarżąca oświadczyła, że od wyroku sądu apelacyjnego wniosła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

Trybunał Konstytucyjny w drodze czynności urzędowych ustalił, że Sąd Najwyższy postanowieniem z 12 maja 2011 r. (sygn. akt I CSK 691/10) odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej skarżącej do rozpoznania. Nadto, skarżąca wniosła 3 listopada 2011 r. o podjęcie zawieszonego postępowania.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest środkiem prawnym o charakterze subsydiarnym i nadzwyczajnym. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, zasada subsydiarności w korzystaniu z prawa do skargi konstytucyjnej wymaga wykorzystania przysługujących skarżącemu zwykłych środków prawnych przed wystąpieniem ze skargą konstytucyjną. Podkreślić należy, że dla spełnienia przesłanek skargi konstytucyjnej nie jest konieczne korzystanie ze środków o charakterze nadzwyczajnym, wnoszonych od orzeczenia, któremu przysługuje już przymiot prawomocności (art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym [Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK]). Jednakże w sytuacji, w której procedury tego rodzaju zostały zainicjowane i mogą one mieć wpływ na ustalenie podstaw do wystąpienia ze skargą konstytucyjną, w szczególności – mogą prowadzić do uchylenia ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 ustawy o TK, uzasadnione staje się zawieszenie postępowania przed Trybunałem do czasu ich zakończenia.

Skoro Sąd Najwyższy nie przyjął złożonej przez skarżącą skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie z 12 maja 2011 r., sygn. akt I CSK 691/10), zaistniała potrzeba podjęcia zawieszonego postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Tym samym Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 20 ustawy o TK w zw. z art. 180 § 1 pkt 4 k.p.c. – podjął zawieszone postępowanie w sprawie wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej.

W skardze konstytucyjnej z 2 listopada 2010 r. skarżąca domaga się zbadania zgodności art. 11 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) – w zakresie, w jakim wiąże sąd cywilny ustaleniami prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa, wydanego w trybie art. 335 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.), w procesie wytoczonym przeciwko osobie trzeciej, która nie była ani oskarżona, ani skazana prawomocnym wyrokiem karnym – z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 178 ust. 1 Konstytucji.

Skargę konstytucyjną skarżąca wniosła w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokiem z 27 listopada 2009 r. (sygn. akt II C 269/06) Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od skarżącej obowiązek zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz Agencji Rynku Rolnego w Warszawie. Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z 18 maja 2010 r. (sygn. akt I ACa 241/10) zmienił częściowo wyrok Sądu Okręgowego – w zakresie odsetek – i oddalił apelację skarżącej w pozostałej części. Skarżąca oświadczyła, że od wyroku Sądu Apelacyjnego wniosła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest środkiem prawnym o charakterze subsydiarnym i nadzwyczajnym. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, zasada subsydiarności w korzystaniu z prawa do skargi konstytucyjnej wymaga wykorzystania przysługujących skarżącemu zwykłych środków prawnych przed wystąpieniem ze skargą konstytucyjną. Do rozstrzygania o sprawach indywidualnych są powołane przede wszystkim sądy i organy administracji publicznej, natomiast Trybunał może wkraczać dopiero wówczas, gdy stan naruszenia prawa podmiotowego nie może już zostać usunięty przy wykorzystaniu służących do tego celu instrumentów prawnych. Podkreślić należy, że dla spełnienia przesłanek skargi konstytucyjnej nie jest jednak konieczne korzystanie ze środków o charakterze nadzwyczajnym, wnoszonych od orzeczenia, któremu przysługuje już przymiot prawomocności (art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Jednakże w sytuacji, w której procedury tego rodzaju zostały zainicjowane i mogą one mieć wpływ na ustalenie podstaw do wystąpienia ze skargą konstytucyjną, w szczególności – mogą prowadzić do uchylenia ostatecznego orzeczenia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji i art. 46 ust. 1 ustawy o TK, uzasadnione staje się zawieszenie postępowania przed Trybunałem do czasu ich zakończenia. Z taką sytuacją niewątpliwie mamy do czynienia w przypadku wniesienia w postępowaniu cywilnym skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego.

Mając powyższe na względzie, Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 20 ustawy o TK oraz art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., zawiesza postępowanie w przedmiocie wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie rozpoznania skargi kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 18 maja 2010 r. (sygn. akt I ACa 241/10).